Kalendarz historyczny
12 marca
-
W Palikrowach w powiecie Brody ukraińscy nacjonaliści zamordowali około 360 osób narodowości polskiej.
-
W Kochłowicach, obecnie dzielnica Rudy Śląskiej, urodził się Henryk Bista, aktor, przez 30 lat związany z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, od 1992 r. występował w Teatrze Współczesnym w Warszawie; znany m.in. z roli Senatora w filmie „Lawa” Tadeusza Konwickiego, sędziego Jaskóły w „Piłkarskim pokerze” Janusza Zaorskiego oraz Bertolda Brechta w telewizyjnej inscenizacji „Opowieści z Hollywoodu”.
-
Pandemia koronawirusa: zarejestrowano pierwszy w Polsce przypadek śmierci osoby zarażonej COVID-19.
-
W Krakowie zmarł Leopold Kozłowski-Kleinman, kompozytor, dyrygent i pianista, nazywany „ostatnim klezmerem Galicji”.
-
W Krakowie zmarł Marek Skwarnicki, poeta, publicysta, członek redakcji „Tygodnika Powszechnego”.
-
W Londynie zmarł Antoni Pospieszalski, eseista, filozof, działacz emigracyjny; żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, cichociemny; wieloletni redaktor polskiej sekcji BBC.
-
W Gdańsku zmarł Zbigniew Kuźmiński, reżyser, autor filmów „Nad Niemnem”, „Między ustami a brzegiem pucharu”, „Agent nr 1”.
-
W Independence w stanie Missouri w USA odbyła się uroczystość oficjalnego przyjęcia Polski, Czech i Węgier do NATO.
-
Pod zarzutem gwałtu w Los Angeles zatrzymany został reżyser Roman Polański.
-
Premiera filmu „Życie raz jeszcze” w reżyserii Janusza Morgensterna.
-
W Warszawie urodził się Kazik Staszewski, wokalista, kompozytor, lider zespołu „Kult”.
-
W Moskwie zmarł I sekretarz KC PZPR Bolesław Bierut; w okresie międzywojennym członek KPP i WKP(b), funkcjonariusz Międzynarodówki Komunistycznej; w latach 1944–1956 członek BP PPR, a następnie PZPR; od 1948 do 1954 r. przewodniczący, później (1954–1956) I sekretarz KC PZPR; prezydent KRN (1944–1947); w latach 1947–1952 prezydent RP; bezpośrednio odpowiedzialny za zbrodnie komunistycznego aparatu bezpieczeństwa.
-
W Zębie urodził się Stanisław Bobak, skoczek narciarski, dwukrotny olimpijczyk.
-
W Gdańsku urodziła się Janina Ochojska, założycielka i szefowa Polskiej Akcji Humanitarnej.
-
W Sandomierzu zmarł Józef Świeżyński, polityk, w 1918 r. mianowany przez Radę Regencyjną premierem rządu Królestwa Polskiego, w latach 1919–33 prezes Polskiej Macierzy Szkolnej.
-
Oddział „Jędrusiów” związany z konspiracyjną organizacją Odwet działającą na Kielecczyźnie, wspólnie z żołnierzami AK rozbił niemieckie więzienie w Opatowie, uwalniając kilkudziesięciu więźniów.
-
Minister spraw wojskowych wydał rozkaz o utworzeniu oddziałów Obrony Narodowej – sił obrony terytorialnej II Rzeczypospolitej.
-
Zwycięzcą III Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina został Jakow Zak z ZSRS.
-
W Tarnowie urodził się Michał Heller, katolicki duchowny, filozof, teolog, fizyk, kosmolog; laureat Nagrody Templetona, kawaler Orderu Orła Białego, fundator i pomysłodawca Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych w Krakowie; autor kilkudziesięciu książek z zakresu filozofii, teologii, kosmologii, historii nauki.
-
W Starym Sączu urodził się Józef Tischner, katolicki duchowny, filozof, teolog, pisarz; autor m.in. książek „Świat ludzkiej nadziei”, „Etyka Solidarności”, „Myślenie według wartości”, „Nieszczęsny dar wolności” oraz „Historii filozofii po góralsku”.
-
W Pabianicach urodził się Ryszard Badowski, dziennikarz, reporter, autor programów telewizyjnych o tematyce podróżniczej, m.in. „Klub sześciu kontynentów”.
-
W Zgierzu urodził się Władysław Sheybal, aktor i reżyser, znany m.in. z roli muzyka w filmie „Kanał” Andrzeja Wajdy, roli Kronsteena „From Russia with Love” Terrence’a Younga i występu w serialu telewizyjnym „Shogun”.
-
W Krakowie zmarła Aniela Salawa, zakonnica, mistyczka, błogosławiona Kościoła katolickiego.
-
W Stryju urodził się Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka”, oficer WP, dowódca V Wileńskiej Brygady AK, a następnie oddziałów partyzanckich eksterytorialnego Wileńskiego Okręgu AK; w 1948 r. aresztowany przez UB, następnie skazany na karę śmierci; stracony 8 lutego 1951 r. w warszawskim więzieniu na Mokotowie; szczątki „Łupaszki” zidentyfikowano w 2013 r. w wyniku ekshumacji przeprowadzonych przez IPN na tzw. Łączce na Wojskowych Powązkach; pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika w 2016 r. został pochowany z wojskowym ceremoniałem na Wojskowych Powązkach.
-
W Warszawie zmarł Jan Ludwik Popławski, publicysta, współzałożyciel Ligi Narodowej i Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego.
-
W Poznaniu zmarł August Cieszkowski, filozof, ekonomista.
-
W Kijowie urodził się Wacław Niżyński, tancerz, choreograf.
-
W Poitiers zmarł Leonard Chodźko, historyk, kartograf, działacz emigracyjny, wydawca.
-
W Poznaniu zmarł Leon Przyłuski, arcybiskup gnieźnieński i poznański, prymas Polski w latach 1845–1865.
-
Papież Pius VII podniósł diecezję warszawską do rangi archidiecezji. Arcybiskup warszawski otrzymał tytuł prymasa Królestwa Polskiego.
-
W Królestwie Polskim powołany został Korpus Górniczy, formacja obejmująca personel państwowych kopalni i hut.
-
Król Jan III Sobieski podpisał w Grodnie przywileje dla rotmistrzów tatarskich na osiedlenie się we wsiach trzech ekonomii królewskich: brzeskiej, kobryńskiej i grodzieńskiej; jedną z nadanych Tatarom wsi były Kruszyniany.
-
Król Czech Jan Luksemburski i wielki mistrz zakonu krzyżackiego Werner von Orseln podpisali w Toruniu sojusz skierowany przeciw Polsce, który był odpowiedzią na najazd Władysława Łokietka na ziemię chełmińską.