Kalendarz historyczny
24 lutego
-
Do Gdyni powrócił z ostatniego rejsu m/s „Batory”.
-
W Warszawie urodził się Stanisław Ignacy Witkiewicz „Witkacy” – malarz, pisarz, dramaturg, filozof, fotograf – autor m.in. „Nienasycenia” i „Szewców”, twórca słynnych portretów, główny teoretyk awangardowej grupy malarzy formistów. Założył w Zakopanem Teatr Niezależny, w którym objął kierownictwo artystyczne. Był jednym z najoryginalniejszych twórców kultury polskiej. 18 września 1939 r. popełnił samobójstwo w Jeziorach – kresowej wiosce.
-
Nad ranem siły zbrojne Federacji Rosyjskiej rozpoczęły pełnoskalowy atak na Ukrainę. Wieczorem prezydent RP Andrzej Duda wyraził poparcie Polski dla walki Ukraińców z najazdem Rosji.
-
W Warszawie zmarł Gustaw Lutkiewicz, aktor znany między innymi z filmów „Ogniem i mieczem”, seriali „Złotopolscy” i „Alternatywy 4” oraz licznych ról teatralnych.
-
W Lublinie zmarł Ryszard Bender – historyk, wieloletni wykładowca KUL, działacz katolicki, polityk.
-
W Warszawie zmarł Tadeusz Sumiński, ps. Leszczyc, fotografik, żołnierz batalionu „Zośka”, powstaniec warszawski.
-
W Warszawie zmarł Franciszek Kamiński, komendant główny Batalionów Chłopskich, działacz ruchu ludowego.
-
Po 37 latach bezawaryjnej pracy w Instytucie Badań Jądrowych wyłączono pierwszy polski badawczy reaktor jądrowy EWA.
-
W Krakowie doszło do starć pomiędzy zmierzającymi w stronę siedziby władz miejskich studentami a milicją. Rannych zostało 74 milicjantów, liczba manifestantów, którzy odnieśli obrażenia nie została ustalona.
-
W Warszawie zmarł Jerzy Kreczmar, reżyser, eseista, teatrolog, tłumacz.
-
W Zakopanem odbyło się inauguracyjne przedstawienie Teatru im. Stanisława Ignacego Witkiewicza.
-
W Gdańsku zmarł Lech Bądkowski, pisarz, dziennikarz, tłumacz, działacz niepodległościowy, żołnierz kampanii wrześniowej, uczestnik bitwy o Narvik, członek prezydium i rzecznik prasowy Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 roku.
-
W Warszawie urodził się Jan Klata, dramaturg, reżyser teatralny, w latach 2013–2017 dyrektor Narodowego Starego Teatru w Krakowie.
-
W Warszawie zakończył się proces „taterników”, oskarżonych o przekazywanie do paryskiej „Kultury” dokumentów dotyczących Marca ’68 oraz przemycanie przez Tatry do Polski wydawnictw emigracyjnych.
-
Premiera filmu Henryka Kluby „Chudy i inni”.
-
Ze służby wycofany został niszczyciel ORP „Burza”.
-
W Lorette we Francji urodził się Alain Prost, kierowca wyścigowy, czterokrotny mistrz świata Formuły 1.
-
W Krakowie urodziła się Martyna Jakubowicz, wokalistka folkowo-bluesowa, kompozytorka, autorka przebojów „W domach z betonu”, „Wielka fala”, „Kiedy będę starą kobietą”, „Kołysanka dla Misiaków”.
-
W Warszawie w więzieniu na Mokotowie władze komunistyczne wykonały wyrok śmierci na gen. Auguście Emilu Fieldorfie „Nilu”. Gen. Fieldorf był organizatorem i dowódcą Kedywu Komendy Głównej AK, jednym z najbardziej zasłużonych żołnierzy Rzeczypospolitej, Armii Krajowej i polskiego podziemia niepodległościowego.
-
W Poznaniu urodził Marek Król, dziennikarz, polityk, poseł na Sejm PRL z list PZPR, sekretarz Komitetu Centralnego PZPR, redaktor naczelny tygodnika „Wprost” (1989–2009).
-
W Hanowerze zmarł niemiecki feldmarszałek Gerd von Rundstedt; w czasie kampanii polskiej 1939 r. dowódca Grupy Armii „Południe”; uczestnik wojny z Francją (1940) i ZSRS (1941); naczelny dowódca na froncie zachodnim w latach 1942–1945; współodpowiedzialny za zbrodnie Wehrmachtu.
-
W Berlinie na stacji Friedrichstrasse żołnierze oddziału wydzielonego „Osa” (Organizacja Specjalnych Akcji Bojowych), podporządkowanego bezpośrednio Komendantowi Armii Krajowej, przeprowadzili zamach bombowy, w wyniku którego zginęło 36 osób, a 78 zostało rannych; ofiarami w większości byli żołnierze Wehrmachtu i funkcjonariusze niemieckiej policji.
-
W Olszance koło Żyrardowa zmarł Czesław Tański, konstruktor lotniczy, popularyzator lotnictwa; malarz.
-
W Sosnowcu zmarł Emil Zegadłowicz, poeta, prozaik, tłumacz, autor m.in. powieści „Zmory”, „Motory”.
-
W Poznaniu zmarł Władysław Seyda, prawnik, polityk ruchu narodowego, członek Ligi Narodowej i Naczelnego Komitetu Narodowego w Powstaniu Wielkopolskim, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego (1924–29).
-
W Żurawcach koło Tomaszowa Lubelskiego urodził się Władysław Kowalski, aktor, pedagog, związany z warszawskimi teatrami: Ateneum, Powszechnym i Dramatycznym; wystąpił m.in. w filmach „Złoto”, „Trzeba zabić tę miłość”, „Medium”, „Cynga”, „Katyń”, a także w serialu „Kolumbowie”.
-
Premiera filmu „Pieśniarz Warszawy” w reżyserii Michała Waszyńskiego.
-
Premiera filmu „Każdemu wolno kochać” w reżyserii Mieczysława Krawicza i Janusza Warneckiego.
-
S/s „Niemen”, jako pierwszy polski statek handlowy przekroczył równik. Wcześniej uczynił to jedynie okręt żaglowy Szkoły Morskiej „Lwów”.
-
W Sanoku urodził się Zdzisław Beksiński, malarz, fotograf, rzeźbiarz; jego obrazy pokazywane były w prestiżowych galeriach na całym świecie, m.in. we Włoszech, Francji, w Niemczech, Belgii. Jako jedyny Europejczyk ma stałą ekspozycję w muzeum sztuki w japońskiej Osace.
-
Rozporządzenie prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego o utworzeniu Biblioteki Narodowej w Warszawie – centralnej biblioteki państwa polskiego, nawiązującej do tradycji Biblioteki Załuskich z XVIII w.
-
W Warszawie urodziła się Zofia Chądzyńska, tłumaczka, pisarka, popularyzatorka literatury iberoamerykańskiej.
-
W Krakowie urodził się Włodzimierz Reczek, działacz sportowy, polityk, w latach 1952–74 prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego, prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej (1981–84), członek Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (1961–96), działacz PPS i PZPR, poseł na sejm PRL.
-
W Rzeszowie urodził się Juliusz Kaden-Bandrowski, żołnierz Legionów Polskich, pisarz, autor powieści „Generał Barcz”, „Czarne skrzydła” i „Mateusz Bigda”.
-
Powstanie Styczniowe: pod Małogoszczą doszło do bitwy pomiędzy oddziałami gen. Mariana Langiewicza i wojskami rosyjskimi; w wyniku starcia gen. Langiewicz zmuszony był wycofać się w stronę granicy Galicji.
-
W Wiedniu zmarł Wacław Zalewski, pisarz, poeta, polityk, gubernator Galicji (1848–49).
-
Powstanie krakowskie: dyktatorem powstania został członek Rządu Narodowego Jan Tyssowski.
-
W nowo otwartym Teatrze Wielkim w Warszawie, zbudowanym według projektu Antonia Corazziego, odbyło się pierwsze przedstawienie – „Cyrulik Sewilski” Gioacchina Rossiniego.
-
Urodził się Julian Goslar, działacz niepodległościowy, uczestnik powstania 1846 roku i Wiosny Ludów, stracony w 1853 roku.
-
8-letni Fryderyk Chopin po raz pierwszy wystąpił publicznie. Koncert odbył się w Pałacu Radziwiłłowskim w Warszawie (dziś Pałac Prezydencki).
-
Został podpisany narzucony przez państwa ościenne traktat warszawski („Traktat wieczystej przyjaźni pomiędzy Rosją a Rzecząpospolitą”), który przywrócił dysydentom swobodę kultu publicznego i prawa obywatelskie.
-
W Wiszniewie koło Słonima urodził się Kazimierz Małachowski, uczestnik Insurekcji Kościuszkowskiej i rosyjskiej kampanii Napoleona, żołnierz Legionów Polskich i armii Księstwa Warszawskiego.
-
W Sarbiewie pod Płońskiem urodził się Maciej Kazimierz Sarbiewski, poeta, teolog, teoretyk literatury.
-
W Radzyniu Chełmińskim założony został Związek Jaszczurczy, polska organizacja rycerska działająca na terenach państwa Zakonu Krzyżackiego, a od 1410 roku w konspiracji.