15 STYCZNIA

• 1944 / 81 lat

  Komendant Główny Narodowych Sił Zbrojnych płk Tadeusz Kurcyusz w rozkazie do żołnierzy stwierdził, że wkraczające na terytorium Polski wojska sowieckie mają być traktowane jako wróg.

• 1944 / 81 lat

  W obliczu nadciągających ze wschodu wojsk sowieckich 27. Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej rozpoczęła realizację planu Akcji „Burza” na Wołyniu.

• 2023 / 2 lata

  W Warszawie zmarł dziennikarz i prezenter muzyczny Marek Gaszyński, autor tekstów ponad 150 piosenek, wśród nich "Snu o Warszawie" i "Gdzie się podziały tamte prywatki", twórca książek o tematyce muzycznej. Miał 83 lata.

• 2016 / 9 lat

  W Katowicach rozpoczęły się XII Mistrzostwa Europy w Piłce Ręcznej Mężczyzn, po raz pierwszy organizowane w Polsce.

• 2016 / 9 lat

  W Warszawie zmarł Andrzej Kotkowski – reżyser, scenarzysta, twórca m.in. filmu „Obywatel Piszczyk”, aktor, pedagog, członek m.in. Stowarzyszenia Filmowców Polskich.

• 2014 / 11 lat

  W Borzęcinie koło Warszawy zmarł Eugeniusz Haneman, nestor polskich fotografików; dokumentował Powstanie Warszawskie, był operatorem filmowym, wykładowcą Szkoły Filmowej w Łodzi.

• 2004 / 21 lat

  W Radomiu zmarł Antoni Czortek, bokser, uczestnik igrzysk olimpijskich w Berlinie; wicemistrz Europy z Dublina (1939), czterokrotny mistrz Polski; więzień niemieckich obozów Auschwitz i Mauthausen.

• 2002 / 23 lata

  W Warszawie zmarł Hieronim Przybył, reżyser filmowy, autor m.in. filmów „Rzeczpospolita babska” i „Milion za Laurę”.

• 2001 / 24 lata

  Powstała Wikipedia – największa encyklopedia internetowa, redagowana przez samych internautów.

• 2000 / 25 lat

  W Warszawie zmarł Eugeniusz Szyr, polityk, minister (1976–81) i wicepremier (1959–72) rządów PRL, żołnierz Brygad Międzynarodowych w czasie wojny domowej w Hiszpanii.

• 1995 / 30 lat

  W Warszawie zmarł Andrzej Krasicki, aktor, dyrektor warszawskich teatrów.

• 1990 / 35 lat

  W Krakowie rozpoczęła działalność pierwsza w Polsce komercyjna stacja radiowa RMF FM.

• 1980 / 45 lat

  W Toruniu zmarł Leszek Herdegen, aktor, literat; uczestnik Powstania Warszawskiego; występował w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, a następnie w warszawskich teatrach Studio i Powszechnym; zagrał m.in. w filmach „Kwiecień”, „Mansarda”, „Faraon”, „Potop”, a także w serialu „Stawka większa niż życie”.

• 1979 / 46 lat

  W Zakopanem zmarła Olga Drahonowska-Małkowska, pedagog, harcmistrzyni, współzałożycielka polskiego skautingu.

• 1978 / 47 lat

  W Bydgoszczy zmarł Teofil Ociepka, malarz, reprezentant sztuki naiwnej. 

• 1969 / 56 lat

  Zakończył się proces Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego, których uznano za głównych inspiratorów studenckich protestów z marca 1968 r. – obaj zostali skazani na 3,5 roku więzienia.

• 1961 / 64 lata

  W Warszawie zmarł Andrzej Pronaszko, malarz, scenograf teatralny.

• 1949 / 76 lat

  W Wiśniczu koło Bochni urodził się Wiesław Komasa, aktor związany m.in. z Teatrem Nowym w Poznaniu (1973–1988), od 1988 r. wykładowca w Akademii Teatralnej w Warszawie.

• 1945 / 80 lat

  W ostatniej niemieckiej egzekucji na terenie Krakowa zginęło 79 mieszkańców miasta.

• 1945 / 80 lat

  Armia Czerwona, po bitwie pancernej z Niemcami w rejonie Daleszyc i nad Czarną Nidą, zajęła Kielce.

• 1945 / 80 lat

  Dekretem Rady Ministrów powołany został Narodowy Bank Polski.

• 1940 / 85 lat

  We Francji rozpoczęto tworzenie Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich. Jej dowódcą został gen. Zygmunt Szyszko-Bohusz.

• 1938 / 87 lat

  W holenderskiej stoczni we Vlissingen zwodowano okręt podwodny ORP „Orzeł”.

• 1938 / 87 lat

  W Warszawie urodziła się Barbara Wrzesińska, aktorka filmowa i teatralna; zagrała m.in. w serialu telewizyjnym „Lalka” w reż. Ryszarda Bera; znana z telewizyjnego kabaretu Olgi Lipińskiej.

• 1935 / 90 lat

  Dokonano oblotu samolotu turystycznego RWD-13.

• 1931 / 94 lata

  W Warszawie urodził się Jan Błoński, historyk literatury, krytyk literacki, tłumacz, uznanie w świecie literackim przyniosły mu jego interpretacje dzieł klasyków XX wieku: Prousta, Becketta, Stanisława Ignacego Witkiewicza. Pisał też o Gombrowiczu, Miłoszu i Mrożku; w 1987 r. w „Tygodniku Powszechnym” ukazał się jego tekst „Biedni Polacy patrzą na getto”, oceniany jako niezwykle ważny dla stosunków polsko-żydowskich.

• 1931 / 94 lata

  W Genewie podpisany został traktat gwarancyjny pomiędzy Polską a Rumunią.

• 1930 / 95 lat

  Zainaugurowała działalność rozgłośnia Polskiego Radia we Lwowie.

• 1929 / 96 lat

  W Warszawie urodził się Stefan Amsterdamski, filozof, dyrektor powstałej w 1992 r. Szkoły Nauk Społecznych przy IFiS PAN; prowadził badania m.in. w zakresie metodologii filozofii i historii nauki, a także socjologii wiedzy.

• 1928 / 97 lat

  W Wilnie uruchomiono rozgłośnię Polskiego Radia.

• 1925 / 100 lat

  W Warszawie urodził się Jarema Stępowski, aktor, piosenkarz; wykonawca piosenek m.in. „Jadziem na Bielany”, „O jednej Wiśniewskiej”, „Taksówkarz warszawski”, „Tango andrusowskie”; znany m.in. z serialu „Wojna domowa”.

• 1921 / 104 lata

  W Warszawie urodziła się Renata Kossobudzka, aktorka teatralna i filmowa.

• 1920 / 105 lat

  Na podstawie uchwały Sejmu Ustawodawczego marka polska stała się prawnym środkiem płatniczym na obszarze państwa polskiego.

• 1919 / 106 lat

  W katastrofie na Morzu Śródziemnym zginął Andrzej Małkowski, propagator skautingu, jeden z twórców harcerstwa w Polsce; żołnierz Legionów Polskich i Armii Polskiej we Francji.

• 1919 / 106 lat

  W Berlinie zastrzelona została Róża Luksemburg, działaczka polskiego i niemieckiego ruchu robotniczego, ekonomistka; współzałożycielka SDKPiL (1893); należała do przywódców niemieckiej SPD i II Międzynarodówki; współzałożycielka Związku Spartakusa i KPD.

• 1918 / 107 lat

  We Lwowie zmarł Wojciech Kętrzyński, (właśc. Adalbert von Winkler), działacz polskiego ruchu narodowego na Mazurach, historyk, mediewista, w latach 1876–1918 dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie. Na jego cześć w 1946 roku miasto Rastembork otrzymało nazwę „Kętrzyn”.

• 1917 / 108 lat

  W Warszawie odbyło się pierwsze posiedzenie Tymczasowej Rady Stanu, jej przewodniczącym wybrano Wacława Niemojewskiego.

• 1915 / 110 lat

  W Mystkowicach urodził się Dyzma Gałaj, socjolog, polityk, historyk ruchu ludowego, marszałek sejmu PRL, więzień Pawiaka.

• 1914 / 111 lat

  W Warszawie urodził się Stefan Bałuk, cichociemny, żołnierz AK, powstaniec warszawski; członek Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość; aresztowany w 1945 r. i skazany na 2,5 roku więzienia; fotograf, współautor pierwszego albumu o Powstaniu Warszawskim „Miasto nieujarzmione”.

• 1907 / 118 lat

  W Warszawie urodził się Janusz Kusociński, lekkoatleta, mistrz olimpijski z Los Angeles w 1932 r. w biegu na 10 tys. metrów, medalista mistrzostw Europy, wielokrotny rekordzista i mistrz Polski w biegach; w czasie okupacji zaangażowany w działalność konspiracyjną; rozstrzelany przez Niemców w Palmirach w 1940 r.

• 1898 / 127 lat

  W Krakowie zmarł prof. Lucjan Malinowski, językoznawca, pionier dialektologii polskiej.

• 1890 / 135 lat

  W Łęczycy urodził się Menachem Bornsztajn, „Ślepy Maks”, słynny gangster przedwojennej Łodzi, nazywany królem Bałut oraz łódzkim Alem Capone.

• 1885 / 140 lat

  Urodził się Czesław Michałowski, prawnik, polityk, minister sprawiedliwości rządów II RP od 1930 do 1936 roku.

• 1885 / 140 lat

  W Warszawie zmarł Antoni Edward Odyniec, poeta, filareta, pamiętnikarz, tłumacz; autor „Listów z podróży” opisujących wspólną z Adamem Mickiewiczem podróż po Europie (1829–1830).

• 1882 / 143 lata

  W Starzenicach urodził się Ignacy Kozielewski, dziennikarz, organizator ruchu skautowego, autor tekstu, „Wszystko, co nasze”, który później stał się hymnem polskiego harcerstwa.

• 1882 / 143 lata

  W Świątnikach koło Włocławka urodził się Florian Znaniecki, filozof, socjolog, autor m.in. prac „Socjologia wychowania”, „Upadek cywilizacji zachodniej”, „Współczesne narody”; współautor opracowania „Chłop polski w Europie i Ameryce”.

• 1876 / 149 lat

  Debiut teatralny Ludwika Solskiego. Aktor wystąpił pod pseudonimem „Mancewicz” w roli Alberta w sztuce Paula Fevala, „Syn diabła”, wystawionej w Teatrze Krakowskim.

• 1871 / 154 lata

  Powstało Warszawskie Towarzystwo Muzyczne.

• 1869 / 156 lat

  W Krakowie urodził się Stanisław Wyspiański, dramaturg, poeta, malarz, reformator teatru; autor „Wesela”, „Nocy Listopadowej”, „Wyzwolenia” i „Warszawianki”.

• 1847 / 178 lat

  W Boczkach urodził się Marceli Nencki, lekarz, fizjolog, uczestnik Powstania Styczniowego.

• 1837 / 188 lat

  W Mikołajowie koło Stryja urodził się Walery Łoziński, pisarz, publicysta, autor m.in. powieści „Zaklęty dwór” (1859).

• 1813 / 212 lat

  Wojska rosyjskie rozpoczęły oblężenie Gdańska bronionego przez francuski garnizon dowodzony przez marszałka Jeana Rappa. 

• 1791 / 234 lata

  W Teatrze Narodowym w Warszawie odbyła się premiera dramatu „Powrót posła” Juliana Ursyna Niemcewicza.

• 1763 / 262 lata

  W Hubertusburgu w Saksonii zawarty został traktat pokojowy pomiędzy Prusami a Austrią i Saksonią, potwierdzający przynależność Śląska i Kłodzka do Prus.

• 1734 / 291 lat

  Na Wawelu odbyły się uroczystości pogrzebowe Augusta II Mocnego oraz zmarłego w 1697 r. Jana III Sobieskiego, którego szczątki złożono po śmierci w kościele kapucynów przy ulicy Miodowej w Warszawie; wraz z Sobieskim w krypcie wawelskiej pochowana została jego żona królowa Maria Kazimiera; były to ostatnie królewskie pogrzeby na Wawelu.

• 1582 / 443 lata

  W Jamie Zapolskim Rzeczpospolita i Rosja podpisały rozejm kończący wojnę o Inflanty.

• 1547 / 478 lat

  Siedlce otrzymały prawa miejskie.