Kalendarz historyczny
1 marca
-
W więzieniu mokotowskim w Warszawie władze komunistyczne wykonały wyroki śmierci na siedmiu żołnierzach powojennego podziemia niepodległościowego z IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Straceni zostali: ppłk Łukasz Ciepliński, mjr Adam Lazarowicz, mjr Mieczysław Kawalec, kpt. Franciszek Błażej, kpt. Józef Rzepka, por. Karol Chmiel i por. Józef Batory. Rocznica tej komunistycznej zbrodni obchodzona jest od 2011 r. jako Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
-
W Warszawie w Teatrze Narodowym odbyła się premiera pierwszej polskiej opery Wojciecha Bogusławskiego i Jana Stefaniego „Cud mniemany, czyli krakowiacy i górale”; dzieło zaginęło i zostało odnalezione dopiero w 1929 r. przez Leona Schillera, który okrzyknął je „polską operą narodową”.
-
IPN ogłosił nazwiska kolejnych zidentyfikowanych ofiar komunizmu: Danuty Siedzikówny „Inki”, Edwarda Pytki, Józefa Kozłowskiego, Mariana Kaczmarka i Stanisława Kutryba.
-
Po raz pierwszy obchodzono Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”.
-
W Warszawie w niewyjaśnionych okolicznościach zginęła Jolanta Brzeska, działaczka społeczna zaangażowana w obronę lokatorów eksmitowanych na skutek dzikiej reprywatyzacji.
-
Powołano Instytut Adama Mickiewicza, którego celem jest promowanie kultury polskiej za granicą i inicjowanie międzynarodowej współpracy kulturalnej.
-
Rozpoczął działalność portal internetowy Yahoo!.
-
Premier Waldemar Pawlak złożył na ręce prezydenta Lecha Wałęsy dymisję swojego rządu.
-
Weszło w życie porozumienie o wolnym handlu między Polską, Czechami, Słowacją i Węgrami (CEFTA).
-
Stan wojenny: początek dwudniowej wizyty w Moskwie gen. Wojciecha Jaruzelskiego.
-
Stan wojenny: szef MSW gen. Czesław Kiszczak poinformował, że od 13 grudnia 1981 r. do 26 lutego 1982 r. internowano 6647 osób.
-
Premiera filmu „Vabank” w reżyserii Juliusza Machulskiego.
-
Stan wojenny: zniesiono ograniczenia w poruszaniu się obywateli polskich po obszarze państwa.
-
W Wodzisławiu Śląskim urodził się Leszek Blanik, gimnastyk sportowy, mistrz olimpijski z Pekinu (2008), brązowy medalista igrzysk w Sydney (2000), medalista mistrzostw świata i Europy.
-
W warszawskiej FSO zakończono produkcję samochodu „Warszawa”.
-
Na antenie Programu I Polskiego Radia ukazało się pierwsze wydanie audycji „Sygnały Dnia”.
-
Po strajku w Łodzi władze wycofały się z grudniowej podwyżki cen.
-
W Gorlicach urodził się Mirosław Czyżykiewicz, poeta, kompozytor, bard, przedstawiciel nurtu tzw. poezji śpiewanej, autor m.in. piosenek „Jednym szeptem” i „Ave”.
-
Protest komunistycznych władz polskich przeciw działaniom powołanej w USA Komisji Śledczej Kongresu do Zbadania Zbrodni Katyńskiej; pod przewodnictwem prawnika i kongresmena Raya Johna Maddena opublikowała ona raport, który jednoznacznie wskazał na odpowiedzialność władz sowieckiej Rosji za zbrodnię katyńską.
-
List papieża Piusa XII do niemieckich biskupów, dotyczący m.in. polskich granic zachodnich i wysiedleń niemieckiej ludności z Polski.
-
Pod Borujskiem, podczas walk o przełamanie Wału Pomorskiego, 1. Warszawska Samodzielna Brygada Kawalerii przeprowadziła udaną szarżę na niemieckie pozycje.
-
W Związku Sowieckim polscy komuniści powołali Związek Patriotów Polskich.
-
W ramach „Akcji Reinhardt”, której celem była zagłada ludności żydowskiej, Niemcy rozpoczęli budowę obozu zagłady w Sobiborze.
-
W Warszawie zmarł Władysław Grabski, polityk, ekonomista, poseł na Sejm, minister skarbu, premier (1920, 1923–1925), autor reformy walutowej i gospodarczej, rektor SGGW.
-
Polskie Radio rozpoczęło stałą emisję II programu warszawskiego (Warszawa II).
-
W Warszawie urodził się Andrzej Urbańczyk, żeglarz, podróżnik, pisarz, autor m.in. „Tratwą przez Atlantyk”, „Wyprawa Nord III” i „Myszołów, kot wspaniały”.
-
W Warszawie urodził się Ernest Bryll, poeta, prozaik, dramaturg, tłumacz, krytyk filmowy.
-
Otwarto ostatni fragment magistrali kolejowej łączącej górnośląskie kopalnie z portem w Gdyni.
-
W Nowym Targu urodził się Józef Fryźlewicz, aktor teatralny i filmowy, znany m.in. dzięki rolom w filmach: „Dyrygent”, „Polonia Restituta”, „Tumor Witkacego”.
-
W Górkach koło Klimontowa urodził się Stanisław Szwarc-Bronikowski, podróżnik, publicysta, filmowiec.
-
We Lwowie urodziła się Krystyna Feldman, aktorka, uznawana za mistrzynię drugiego planu; w tytułowej roli wystąpiła w filmie Krzysztofa Krauzego „Mój Nikifor”, otrzymała za nią wiele prestiżowych nagród, m.in. na festiwalu w Gdyni i w Karlovych Varach.
-
W Kijowie urodziła się Ina Benita (właśc. Janina Ferow-Bułhak), aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z filmów „Doktor Murek”, „Sportowiec mimo woli”; zginęła w czasie Powstania Warszawskiego.
-
W Łodzi urodził się Ludwik Starski, scenarzysta, autor tekstów piosenek, autor scenariusza m.in. do filmów „Pieśniarz Warszawy”, „Piętro wyżej”, „Zapomniana melodia”, „Zakazane piosenki”, „Skarb”, „Hallo, Szpicbródka”.
-
W Wilnie urodził się Antoni Szacki, „Bohun”, „Dąbrowski”, pułkownik NSZ, dowódca Brygady Świętokrzyskiej (1944–1945).
-
W Lęborku urodził się Erich von dem Bach-Zelewski, generał SS, dowódca niemieckich oddziałów tłumiących Powstanie Warszawskie; zbrodniarz wojenny.
-
W Poechlarn w Austrii urodził się Oskar Kokoschka, malarz, grafik i poeta, przedstawiciel ekspresjonizmu.
-
W Genewie zmarł Antoni Patek, uczestnik Powstania Listopadowego, zegarmistrz, wspólnie z Adrienem Philippe`em założył istniejącą do dziś firmę produkującą ekskluzywne zegarki.
-
W Bergamo urodził się Francesco Nullo, pułkownik armii włoskiej, przyjaciel Giuseppe Garibaldiego, powstaniec styczniowy; poległ w bitwie z Rosjanami pod Krzykawką 5 maja 1863 r.
-
W Jabłonnie koło Lublina urodził się Władysław Taczanowski, ornitolog, autor prac opisujących ptaki Królestwa Polskiego, Syberii i Peru.
-
W Żelazowej Woli urodził się Fryderyk Chopin – jeden z najwybitniejszych artystów wszech czasów, którego koncerty, nokturny czy polonezy na trwałe weszły do kanonu światowej muzyki. W metryce jego chrztu, sporządzonej w kościele w Brochowie, datą urodzin jest 22 lutego, jednak sam kompozytor podając dzień swoich urodzin wskazywał na 1 marca.
-
W Krakowie urodził się Władysław II Jagiellończyk, król Czech i Węgier.