20 LISTOPADA

• 1989 / 35 lat

  Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło Konwencję o prawach dziecka. Z inicjatywą taką wystąpiła 11 lat wcześniej Polska. Główne postanowienia: wszystkie dzieci są równe wobec prawa bez względu na pochodzenie, płeć i narodowość; dziecko ma prawo do poszanowania własnej tożsamości, godności i prywatności; najlepszym środowiskiem wychowania dziecka jest rodzina; państwo ma rodzinę wspierać, a nie ją wyręczać.

• 1964 / 60 lat

  Przed Sądem Wojewódzkim w Warszawie rozpoczął się proces w tzw. aferze mięsnej; główny oskarżony Stanisław Wawrzecki, dyrektor Stołecznego Przedsiębiorstwa Miejskiego Handlu Mięsem, skazany został w lutym 1965 r. na karę śmierci – wyrok wykonano.

• 1694 / 330 lat

  Zmarł Jerzy Kulczycki, założyciel kawiarni w Wiedniu, prawdopodobnie pierwszego takiego lokalu w Europie. Pochodził z okolic Sambora, obecnie w Ukrainie, i w tym kraju uważany jest za Ukraińca i kozaka. W Austrii, gdzie spędził ostatnie lata życia, uważany jest za Austriaka, zaś w Serbii, skąd do Austrii przybył - za Serba. Sam uważał się za Polaka. Dzięki znajomości języka tureckiego oddał przysługi obrońcom Wiednia w trakcie oblężenia tego miasta w 1683 r. Według legendy jako nagrodę wziął znalezione w obozie tureckich wojsk worki z ziarnami kawy.

• 2021 / 3 lata

  W Inowrocławiu zmarł Aleksander Rowiński, dziennikarz, pisarz, reportażysta, autor książek "Zygielbojma śmierć i życie", "Dreszczowce zamku Dunajec", "Przeklęte łzy słońca", "Pod klątwą kapłanów. Skarb Inków ukryty nad Dunajcem", "Pan Zagłoba".

• 2018 / 6 lat

  W Hipolitowie na Mazowszu zmarł Andrzej Gmitruk, jeden z najwybitniejszych trenerów w historii polskiego pięściarstwa, szkolił m.in. Andrzeja Gołotę i Tomasza Adamka. Jako selekcjoner pracował z olimpijskimi reprezentantami Polski i Norwegii. Biało-czerwonych prowadził m.in. w igrzyskach olimpijskich w Seulu w 1988 r.

• 2017 / 7 lat

  W Warszawie zmarł trener piłkarski Janusz Wójcik. W 1992 roku wywalczył z reprezentacją olimpijską wicemistrzostwo igrzysk w Barcelonie, a w latach 1997–99 prowadził kadrę narodową biało-czerwonych.

• 2011 / 13 lat

  W Warszawie zmarł Olgierd Budrewicz, dziennikarz, varsavianista, podróżnik; żołnierz Armii Krajowej i uczestnik Powstania Warszawskiego.

• 2008 / 16 lat

  W Warszawie zmarł Jan Machulski, aktor, reżyser teatralny, pedagog; założyciel i dyrektor Teatru Ochoty w Warszawie; jego najsłynniejszą filmową kreacją była rola kasiarza Henryka Kwinto w komediach kryminalnych „Vabank” i „Vabank II, czyli Riposta”.

• 2006 / 18 lat

  W Los Angeles zmarł Robert Altman, reżyser, scenarzysta, producent filmowy; nagrodzony Oscarem za całokształt twórczości; autor filmów „MASH”, „Nashville”, "Pret-a-porter", „Gosford Park”.

• 1998 / 26 lat

  Premiera filmu „Historia kina w Popielawach” w reżyserii Jana Jakuba Kolskiego.

• 1998 / 26 lat

  W Warszawie zmarł Marian Brandys, pisarz, eseista, dziennikarz, autor powieści historycznych „Kozietulski i inni” oraz „Koniec świata szwoleżerów”.

• 1996 / 28 lat

  Zmarł Franciszek Strynkiewicz, rzeźbiarz.

• 1992 / 32 lata

  Premiera filmu „Psy” w reżyserii Władysława Pasikowskiego.

• 1985 / 39 lat

  W Zabrzu zmarł Jerzy Ziętek, uczestnik Powstań Śląskich, członek BBWR; wojewoda śląski (1945), członek KC PZPR (1964–1981), przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach (1964–1973); wojewoda katowicki (1973–1975).

• 1985 / 39 lat

  Microsoft zaprezentował światu nowatorski system operacyjny – Windows 1.0.

• 1979 / 45 lat

  Zmarła Ruth Kowalska.

• 1975 / 49 lat

  W Madrycie zmarł Francisco Franco, hiszpański generał, polityk, dyktator; w 1936 r. stanął na czele wojskowego przewrotu zorganizowanego przeciwko rządowi Frontu Ludowego, przejmując władzę cywilną i wojskową; od 1937 r. szef Falangi Hiszpańskiej – „wódz” (caudillo); od 1938 r. premier; po zakończonej zwycięstwem wojnie domowej sprawował w Hiszpanii władzę autorytarną; w 1947 r. proklamował monarchię, mianując się dożywotnim regentem; w 1969 r. desygnował jako swojego następcę księcia Juana Carlosa I; w 1973 r. zrezygnował ze stanowiska premiera, zachowując funkcje szefa armii i głowy państwa.

• 1959 / 65 lat

  Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło „Deklarację Praw Dziecka”.

• 1955 / 69 lat

  CWKS Legia Warszawa zdobyła po raz pierwszy tytuł piłkarskiego mistrza Polski w piłce nożnej.

• 1955 / 69 lat

  W Londynie zmarł Tomasz Arciszewski, jeden z przywódców PPS, premier RP na uchodźstwie w latach 1944–1947.

• 1954 / 70 lat

  W Warszawie rozpoczęła działalność Akademia Teologii Katolickiej; obecnie Uniwersytet im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

• 1952 / 72 lata

  Sejm powołał na stanowisko premiera przewodniczącego KC PZPR Bolesława Bieruta; Aleksander Zawadzki wybrany został przewodniczącym Rady Państwa.

• 1949 / 75 lat

  We Wrocławiu urodził się Włodzimierz Stefański, siatkarz, mistrz świata z Meksyku (1974), złoty medalista olimpijski z Montrealu (1976).

• 1947 / 77 lat

  W Opactwie Westminsterskim odbył się ślub przyszłej królowej Elżbiety II z księciem Filipem Mountbattenem.

• 1945 / 79 lat

  Sojusznicza Rada Kontroli przyjęła plan wysiedleń ludności niemieckiej z Polski, Czechosłowacji, Węgier i Austrii.

• 1945 / 79 lat

  Przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze rozpoczął się proces niemieckich zbrodniarzy wojennych.

• 1943 / 81 lat

  W Krakowie urodził się Marek Tomaszewski, pianista, wspólnie z Wacławem Kisielewskim stworzył słynny duet fortepianowy „Marek i Wacek”.

• 1943 / 81 lat

  Urodziła się Marianna Wróblewska, wokalistka jazzowa.

• 1943 / 81 lat

  Rozkaz dowódcy Armii Krajowej gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” do komendantów okręgów o akcji „Burza”.

• 1940 / 84 lata

  Do Paktu Trzech, podpisanego 27 września 1940 r. przez Niemcy, Włochy i Japonię, przystąpiły Węgry.

• 1940 / 84 lata

  W Warszawie zmarł Wacław Berent, powieściopisarz, eseista, tłumacz.

• 1939 / 85 lat

  We wsi Małecz w okolicach Tomaszowa Mazowieckiego urodził się Jan Szczepański, bokser, mistrz olimpijski z Monachium (1972), złoty medalista  mistrzostw Europy w Madrycie (1971).

   

• 1937 / 87 lat

  W Krakowie urodził się Andrzej Sariusz-Skąpski, prezes Federacji Rodzin Katyńskich; zginął w katastrofie prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r.

• 1935 / 89 lat

  Zmarł Ludomir Mazurkiewicz, drukarz i wydawca.

• 1931 / 93 lata

  Urodził się Bohdan Drozdowski, poeta, prozaik, dziennikarz, publicysta, tłumacz, autor sztuk scenicznych.

• 1925 / 99 lat

  W Moskwie urodziła się Maja Plisiecka, rosyjska tancerka i choreografka, primabalerina moskiewskiego Teatru Bolszoj.

• 1925 / 99 lat

  W Warszawie zmarł Stefan Żeromski, pisarz, publicysta, autor powieści „Popioły”, „Syzyfowe prace”, „Ludzie bezdomni”, „Wierna rzeka”, „Przedwiośnie” oraz „Dzieje grzechu”.

• 1925 / 99 lat

  Powołano rząd Aleksandra Skrzyńskiego.

• 1923 / 101 lat

  W Warszawie urodził się Leon Łukaszewicz, jeden z pionierów informatyki w Polsce; konstruktor polskiego komputera XYZ i języka programowania EOL.

• 1919 / 105 lat

  W Poznaniu urodził się Henryk Tomaszewski, aktor, mim, tancerz, choreograf, założyciel i dyrektor Wrocławskiego Teatru Pantomimy.

• 1918 / 106 lat

  Do Lwowa w czasie walk polsko-ukraińskich dotarła odsiecz wojsk polskich pod dowództwem ppłk. Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego.

• 1917 / 107 lat

  Centralna Rada Ukrainy ogłosiła utworzenie niezależnej Ukraińskiej Republiki Ludowej (URL).

• 1915 / 109 lat

  W Uji-Yamada, obecnie Ise, urodził się Kon Ichikawa, japoński reżyser, twórca nominowanego do Oscara filmu "Harfa birmańska" (1955), zaliczanego do najwybitniejszych antywojennych obrazów w historii kina.

• 1910 / 114 lat

  Na stacji kolejowej Astapowo w guberni riazańskiej zmarł Lew Tołstoj, rosyjski prozaik, dramatopisarz, myśliciel; autor powieści „Wojna i pokój”, „Anna Karenina”, „Zmartwychwstanie”, a także „Opowiadań sewastopolskich”.

• 1900 / 124 lata

  W kościele Mariackim w Krakowie odbył się ślub poety Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny; uroczystości weselne urządzono w Bronowicach Małych, świadkiem młodej pary był Stanisław Wyspiański, który wydarzenie to utrwalił w dramacie „Wesele”.

• 1898 / 126 lat

  We Lwowie odsłonięto pomnik króla Jana III Sobieskiego.

• 1886 / 138 lat

  W Wiedniu urodził się Karl von Frisch, biolog, odkrywca sposobu komunikowania się pszczół, za co otrzymał Nagrodę Nobla.

• 1884 / 140 lat

  Arcybiskup Tadeusz Chościak Popiel dokonał uroczystego poświęcenia Cmentarza Bródnowskiego; obecnie największej nekropolii prawobrzeżnej Warszawy, a pod względem liczby pochowanych jednego z największych cmentarzy Europy.

• 1873 / 151 lat

  Urodził się Mieczysław Szczęsny Rybczyński, inżynier hydrotechnik.

• 1818 / 206 lat

  W Komarnie koło Sambora urodził się Karol Szajnocha, historyk, publicysta, pisarz.

• 1815 / 209 lat

  W Paryżu mocarstwa europejskie ogłosiły Akt uznania i wieczystej gwarancji neutralności Szwajcarii.

• 1815 / 209 lat

  Podpisano drugi Traktat Paryski, kończący epokę napoleońską; zgodnie z jego postanowieniami przywrócona została granica francuska z 1790 r., na Francję nałożona została też kontrybucja w wysokości 700 mln franków.

• 1794 / 230 lat

  Został ochrzczony (dzień urodzin nieznany) Jan Feliks Piwarski, malarz i grafik.

• 1733 / 291 lat

  W Merseburgu w Saksonii urodził się Szymon Bogumił Zug, architekt, projektant ogrodów, twórca kościoła ewangelicko-augsburskiego pw. Świętej Trójcy w Warszawie.

• 1651 / 373 lata

  Zmarł Mikołaj Potocki, hetman wielki koronny.

• 1648 / 376 lat

  Jan II Kazimierz Waza wybrany został królem Polski.

• 1603 / 421 lat

  Zmarł Krzysztof Radziwiłł, nazywany „Piorunem”, hetman wielki litewski, wojewoda wileński, przywódca protestantów na Litwie.