> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

16 LIPCA

  • 1975 / 50 lat
    Wrak samolotu, którym na Zachód próbował uciec Dionizy Bielański. Fot. archiwum IPN

    Podczas próby ucieczki na Zachód, w pobliżu granicy czechosłowacko-austriackiej zginął instruktor opolskiego aeroklubu Dionizy Bielański. Pilotowany przez niego samolot AN-2 został zestrzelony przez wojskowy samolot czechosłowacki, ale zgodę na taki krok miały wydać rzekomo władze Polski. 

  • 2022 / 3 lata

    W Piasecznie zmarł Andrzej Jucewicz, dziennikarz i działacz sportowy, redaktor naczelny „Przeglądu Sportowego” (1970–1976), prezes Polskiego Związku Tenisowego (1976–1980), inicjator „czwartków lekkoatletycznych” – zawodów dla młodych lekkoatletów.

  • 2014 / 11 lat
    Szymon Szurmiej. Fot. PAP/A. Rybczyński

    W Warszawie zmarł Szymon Szurmiej, aktor i reżyser, od 1969 roku do śmierci dyrektor Teatru Żydowskiego w Warszawie.

  • 2010 / 15 lat

    Zmarł Kazimierz Imieliński, twórca polskiej seksuologii, autor licznych podręczników, organizator pierwszej akademickiej placówki seksuologicznej – Zakładu Seksuologii w Akademii Medycznej w Krakowie.

  • 2004 / 21 lat

    Zmarła Maria Turlejska, historyk, socjolog, żołnierz Gwardii i Armii Ludowej, uczestniczka Powstania Warszawskiego.

  • 1997 / 28 lat
    Prezydent Aleksander Kwaśniewski podpisuje Konstytucję RP. Fot. PAP/CAF/D. Kwiatkowski

    Prezydent Aleksander Kwaśniewski podpisał Konstytucję RP.

  • 1992 / 33 lata

    W Klinice Otolaryngologii Akademii Medycznej w Warszawie przeprowadzono pierwszą w Polsce operację wszczepienia implantu ślimakowego.

  • 1989 / 36 lat

    Zmarł Herbert von Karajan, jeden z najwybitniejszych dyrygentów XX wieku.

  • 1984 / 41 lat
    Grzegorz Przemyk. Źródło: MHP

    Po wyreżyserowanym przez władze komunistyczne procesie, ogłoszono wyrok w sprawie zabójstwa 19-letniego maturzysty Grzegorza Przemyka, który w maju 1983 r. został zatrzymany przez funkcjonariuszy MO, a następnie ciężko pobity w komisariacie na warszawskim Starym Mieście, w wyniku czego zmarł dwa dni później w szpitalu; sąd uwolnił od zarzutu jego pobicia dwóch milicjantów; natomiast na 2 i 2,5 roku więzienia skazał za nieudzielenie pomocy pobitemu, po wymuszeniu w śledztwie nieprawdziwych zeznań, dwóch sanitariuszy, którzy wieźli Przemyka z komisariatu do szpitala.

  • 1980 / 45 lat
    Specjalny wagon o nazwie wagon.lublin.pl, w którym zgromadzono materiały, dokumenty i nagrania o Lubelskim Lipcu '80. Lublin, 17.07.2005. Fot. PAP/M. Trembecki

    W Lublinie wybuchł strajk kolejarzy, do którego przyłączyły się inne zakłady pracy.

  • 1976 / 49 lat
    Radomski Czerwiec 1976: protestujący przed budynkiem KW PZPR. Fot. PAP/CAF

    Pierwsze procesy robotników uczestniczących w czerwcowych protestach w Radomiu i Ursusie.

  • 1972 / 53 lata
    Artur Młodnicki. 1939 r. Fot. NAC

    We Wrocławiu zmarł Artur Młodnicki, aktor, reżyser teatralny, związany z Teatrem Polskim we Wrocławiu. Odtwórca roli Tomasza w filmie „Jak być kochaną”.

  • 1969 / 56 lat
    Załoga Apollo 11 - Neil Armstrong, Michael Collins i Edwin Aldrin. Fot. PAP/EPA/NASA

    Rozpoczęła się misja amerykańskiego statku kosmicznego Apollo-11, pierwszej załogowej ekspedycji na Księżyc.

  • 1957 / 68 lat
    Włodzimierz Smolarek. Fot. PAP/G. Michałowski

    Urodził się Włodzimierz Smolarek, jeden z najbardziej utytułowanych piłkarzy polskich w latach 80. Z reprezentacją zajął trzecie miejsce na Mistrzostwach Świata w Hiszpanii w 1982 r.; z zespołem Widzewa dwa razy tytuł mistrza Polski (1981, 1982) i raz Puchar Polski (1985); a z Eintrachtem Frankfurt - Puchar Niemiec (1988).

  • 1943 / 82 lata

    Zbrodnia wołyńska: oddziały UPA we wsi i w majątku Pułhany (pow. Horochów) zamordowały około 120 Polaków, a w Kupowalcach (pow. Horochów) około 150 oraz co najmniej 155, być może nawet 600 Polaków, którzy na własną rękę opuścili Hutę Stepańską (pow. Kostopol), ośrodek polskiej samoobrony.

  • 1943 / 82 lata
    Gen. Władysław Sikorski. Fot. NAC

    W Newark odbył się pogrzeb gen. Władysława Sikorskiego.

  • 1943 / 82 lata

    Na cmentarzu żydowskim w Częstochowie Niemcy rozstrzelali około 400 Żydów z fabryki „Hasag”.

  • 1942 / 83 lata
    Żydówki z gwiazdami Dawida na paryskiej ulicy. Czerwiec 1942 r. Fot. Bundesarchiv. Źróło: Wikimedia Commons

    W Paryżu rozpoczęła się największa obława na ludność pochodzenia żydowskiego. Ponad 13 tys. Żydów, w tym ponad 4 tys. dzieci, wywieziono do niemieckiego obozu zagłady Auschwitz.

  • 1942 / 83 lata
    Tablica upamiętniająca miejsce straceń Żydów z przemyskiego getta. Fot. PAP/D. Delmanowicz

    Niemcy utworzyli getto w Przemyślu.

  • 1941 / 84 lata
    Damian Damięcki. Fot. PAP/W. Rozmysłowicz

    W Podszkodziu koło Ostrowca Świętokrzyskiego urodził się Damian Damięcki, aktor, syn Ireny Górskiej i Dobiesława Damięckiego, mąż śpiewaczki operetkowej Grażyny Brodzińskiej, znany z filmów „Nowy” i „W każdą pogodę”.

  • 1941 / 84 lata

    W Wilczym Szańcu pod Kętrzynem Adolf Hitler ogłosił decyzję o przyłączeniu terenów Galicji Wschodniej do Generalnego Gubernatorstwa, rezygnując tym samym z planu utworzenia państwa ukraińskiego.

  • 1936 / 89 lat
    Gen. Gustaw Orlicz-Dreszer. Fot. NAC

    W katastrofie lotniczej nad Bałtykiem w okolicy Orłowa zginął gen. Gustaw Orlicz-Dreszer, żołnierz Legionów Polskich. W czasie zamachu majowego stał na czele wojsk wiernych marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. Inspektor armii (1930–1936), od 1936 r. inspektor obrony powietrznej państwa. Od 1930 r. prezes ZG Ligi Morskiej i Kolonialnej.

  • 1933 / 92 lata
    Generał Bolesław Wieniawa-Długoszowski w otoczeniu aktorów Wesołej Lwowskiej Fali. W 1. rzędzie siedzą od lewej: Józef Wieszczek, Henryk Vogelfanger, Kazimierz Wajda, Troń. W 2. rzędzie od lewej siedzą: książę Janusz Radziwiłł, Ewa Stojowska, gen. Bolesław Wieniawa-Długoszowski, Włada Majewska, porucznik Ciepielowski, Wiktor Budzyński. W 3. rzędzie stoją od lewej: Jan Romanowski, NN, Tadeusz Jasłowski, Władysław Seidler, NN, Czesław Halski, Zbigniew Lipczyński, Stanisław Zych. Fot. NAC

    Rozgłośnia Polskiego Radia we Lwowie rozpoczęła nadawanie audycji „Wesoła Lwowska Fala”.

  • 1928 / 97 lat
    Andrzej Zawada. Fot. PAP/J. Turczyk

    W Olsztynie urodził się Andrzej Zawada, jeden z najwybitniejszych polskich alpinistów, pionier alpinizmu zimowego, kierownik wyprawy, w czasie której Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki dokonali pierwszego w historii zimowego wejścia na Mount Everest.

  • 1922 / 103 lata
    Śląsk – Nowy Bytom: Huta Pokój. Przed 1939 r. Źródło: CBN Polona

    W Katowicach podpisano Akt Objęcia Górnego Śląska przez Polskę.

  • 1903 / 122 lata

    W Tatrach rozpoczęła się budowa szlaku turystycznego Orla Perć.

  • 1894 / 131 lat
    Henryk Sławik. Źródło: IPN

    W Szerokiej na Górnym Śląsku urodził się Henryk Sławik, powstaniec śląski, działacz społeczny, samorządowy i polityczny, wieloletni redaktor naczelny „Gazety Robotniczej”, jeden z ponad 120 tys. polskich uchodźców wojennych, których we wrześniu 1939 r. przyjęły Węgry. Jako prezes Komitetu Obywatelskiego do Spraw Opieki nad Polskimi Uchodźcami na Węgrzech (1939–1944) został pełnomocnikiem na Węgry ministra pracy rządu RP na uchodźstwie. Dzięki pomocy Jozsefa Antalla seniora i polskich księży Sławik uratował – według Yad Vashem – ok. 5 tys. polskich Żydów uchodźców. Aresztowany przez Gestapo w 1944 r., katowany nie zdradził swego węgierskiego przyjaciela J. Antalla. Zamordowany 23 sierpnia 1944 r. w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Mauthausen. Pośmiertnie odznaczony medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (1990), Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (2004) oraz Orderem Orła Białego (2010).

  • 1724 / 301 lat
    Toruń w XVIII w. Źródło: CBN Polona

    W trakcie tzw. tumultu toruńskiego doszło do zamieszek między katolikami a protestantami.

  • 1683 / 342 lata

    Król Jan III Sobieski położył kamień węgielny pod budowę zespołu klasztornego kapucynów w Warszawie. Po zwycięstwie pod Wiedniem kościół stał się wotum wdzięczności Bogu za pomoc w odniesionym triumfie. 

  • 1461 / 564 lata

    Tłum mieszkańców Krakowa zlinczował w kościele franciszkanów starostę rabsztyńskiego Andrzeja Tęczyńskiego, oskarżonego o zamordowanie miejscowego płatnerza.

  • 1342 / 683 lata

    Zmarł Karol Robert, król Węgier z dynastii andegaweńskiej, mąż Elżbiety Łokietkówny, dziadek Jadwigi Andegaweńskiej, koronowanej w 1384 roku na króla Polski.

  • 1054 / 971 lat
    Michał Cerulariusz zasiadający na tronie. Źródło: Wikimedia Commons

    Wysłannik papieża Leona IX kard. Humbert nałożył ekskomunikę na patriarchę Konstantynopola Michała I Cerulariusza; wydarzenie to zapoczątkowało tzw. Wielką Schizmę – rozłam w chrześcijaństwie na kościół wschodni i zachodni.

Ranking Królów Polski
WYDARZENIE HISTORYCZNE ROKU

 

Rocznica

  • 18.04.1025

    1025. Milenium pierwszych królów Polski

    Miejsce i data koronacji królewskiej Bolesława Chrobrego nie są pewne. Bezdyskusyjne jest jednak to, że owo zdarzenie miało olbrzymie znaczenie: Polska stała się pełnoprawnym członkiem rodziny państw europejskich.

    Zobacz rocznicę
MKiDN
  • Instytut Pamięci Narodowej
  • Wojskowe Biuro Historyczne
  • Ministerstwo Edukacji Narodowej
  • Narodowe Archiwum Cyfrowe
  • Ośrodek Karta
  • Biblioteka narodowa
  • Żydowski Instytut Historyczny
  • Ośrodek pamięć i Przyszłość
  • Polski Instytut Sztuki Filmowej
  • Filmoteka Szkolna
  • Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą  POLONIKA
  • Archiwum Akt Nowych

  • Muzeum Powstania Warszawskiego
  • Magazyn Historyczny Mówią wieki