30 LIPCA

• 1995 / 30 lat

  W Warszawie zmarł Aleksander Bardini, aktor, reżyser, pedagog.

• 1840 / 185 lat

  Niemiecki (a zdaniem niektórych węgierski) propagator turystyki Eduard Blásy oraz słowacki pasterz i przewodnik tatrzański Ján Ruman Driečny jako pierwsi weszli na szczyt Rysów (od słowackiej strony).

• 2018 / 7 lat

  W Krakowie zmarła prof. Maria Dzielska, historyk, filolog klasyczny, tłumaczka tekstów źródłowych, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego, popularyzator wiedzy o kulturze klasycznej i antyku. Pośmiertnie odznaczona Orderem Orła Białego.

• 2003 / 22 lata

  W wyniku obrażeń odniesionych w wypadku samochodowym w Hiszpanii zmarła Ewa Krzyżewska (inną podawaną datą jej śmierci jest 27 lipca); aktorka znana z filmów „Popiół i diament”, „Faraon”, „Zazdrość i medycyna”.

• 1994 / 31 lat

  W Chorzowie zmarł Ryszard Riedel, wokalista bluesowy, lider zespołu „Dżem”, autor tekstów piosenek „Sen o Victorii”, „Czerwony jak cegła”, „List do M”, „Skazany na bluesa”.

• 1993 / 32 lata

  W Londynie zmarł Edward Raczyński, polityk, dyplomata, prezydent RP na uchodźstwie w latach 1979–86, stały delegat RP przy Lidze Narodów, w latach 1935–45 ambasador RP w Wielkiej Brytanii.

• 1992 / 33 lata

  Sejm ustanowił 15 sierpnia Świętem Wojska Polskiego.

• 1978 / 47 lat

  W Ostrówku rolnicy powołali Tymczasowy Komitet Samoobrony Chłopskiej Ziemi Lubelskiej, mający ich reprezentować w rozmowach z władzami.

• 1976 / 49 lat

  Podczas Igrzysk Olimpijskich w Montrealu polscy siatkarze zdobyli złoty medal, pokonując w finale zespół ZSRS.

• 1974 / 51 lat

  W Tarnowie urodził się Jacek Dukaj, pisarz science fiction i fantasy, autor powieści „Inne pieśni”, „Perfekcyjna niedoskonałość”, „Lód”, sześciokrotnie uhonorowany nagrodą im. Janusza A. Zajdla.

• 1968 / 57 lat

  W Lubaczowie urodził się Robert Korzeniowski, lekkoatleta, czterokrotny złoty medalista olimpijski (1996, 2000 – dwukrotnie, 2004), trzykrotny mistrz świata (1997, 2001, 2003) i dwukrotny mistrz Europy (1998, 2002) w chodzie sportowym.

• 1946 / 79 lat

  Prezydium Krajowej Rady Narodowej rozwiązało Związek Patriotów Polskich w ZSRS.

• 1944 / 81 lat

  Z warszawskiego więzienia na Pawiaku wyruszyły ostatnie transporty do niemieckich obozów koncentracyjnych. 1400 więźniów skierowano do KL Gross-Rosen, a 400 osób do Ravensbruck.

• 1944 / 81 lat

  Początek wizyty premiera Stanisława Mikołajczyka w Moskwie.

• 1941 / 84 lata

  W Londynie premier rządu RP na uchodźstwie gen. Władysław Sikorski podpisał z ambasadorem ZSRS Iwanem Majskim polsko-sowiecki układ dotyczący wznowienia stosunków dyplomatycznych, współpracy na rzecz pokonania Niemiec oraz powstania polskiej armii w ZSRS; dodatkowy protokół przewidywał zwolnienie z więzień i łagrów obywateli polskich.

• 1937 / 88 lat

  Szef NKWD Nikołaj Jeżow wydał Rozkaz nr 00447 (na podstawie decyzji Komitetu Centralnego WKP(b) z 2 lipca 1937 r.), w którym zarządzał masową likwidację „elementów antysowieckich”. Na jego mocy od sierpnia 1937 do września 1938 r. wydano zaocznie ponad 700 tys. wyroków śmierci, w tym ok. 111 tys. na Polaków.

• 1928 / 97 lat

  W Krzczonowie koło Lublina urodził się Wojciech Siemion, aktor, reżyser, założyciel i dyrektor teatru „Stara Prochownia”; popularność przyniosły mu role w filmach „Zamach”, „Skąpani w ogniu”, „Ostatnie dni”, „Zezowate szczęście”, „Ziemia obiecana”, „Alternatywy 4” oraz w serialach „Wojna domowa”, „Czterej pancerni i pies”, „Złotopolscy”.

• 1920 / 105 lat

  Wojna polsko-bolszewicka: Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski ogłosił „Manifest do polskiego ludu roboczego miast i wsi”, w którym zapowiedział utworzenie polskiej republiki sowieckiej.

• 1914 / 111 lat

  I wojna światowa: Rosja wypowiedziała wojnę Austro-Węgrom. 

• 1893 / 132 lata

  Powstała Socjaldemokracja Królestwa Polskiego, partia założona przez działaczy robotniczych z Różą Luksemburg na czele, którzy wystąpili z PPS. Celem SDKP było obalenie caratu i wywołanie międzynarodowej rewolucji robotniczej.

• 1873 / 152 lata

  W Łęczycy urodził się Stanisław Thugutt, polityk, publicysta; minister spraw wewnętrznych (1918–1919), prezes PSL „Wyzwolenie” (1922–1923), wicepremier (1924–1925); jeden z założycieli działającej w latach 1921–1937 Ligi Obrony Praw Człowieka i Obywatela.

• 1871 / 154 lata

  W Klemensowie (według innych źródeł w Warszawie) urodził się Maurycy Zamoyski, od 1917 r. wiceprezes Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu. W latach 1919–1924 poseł RP w Paryżu; minister spraw zagranicznych RP (1924). W 1922 r. kandydat Związku Ludowo-Narodowego na prezydenta RP.

• 1853 / 172 lata

  W Tuligłowach koło Lwowa urodził się Julian Fałat, malarz, akwarelista, rysownik, czołowy przedstawiciel polskiego pejzażu impresjonistycznego, twórca i prezes toruńskiej Konfraterni Artystów.

• 1788 / 237 lat

  W Kielcach zmarł Kajetan Sołtyk, biskup krakowski w latach 1758–1788.

• 1656 / 369 lat

  Wojska szwedzkie pokonały armię Jana Kazimierza w trzydniowej bitwie pod Warszawą. Armia polska nie została jednak rozbita i wycofała się za Wisłę.

• 1619 / 406 lat

  W Jamestown w Wirginii wybuchł strajk polskich rzemieślników, domagających się prawa głosu w wyborach do Zgromadzenia Ogólnego Wirginii. Gubernator spełnił żądania Polaków.

• 1514 / 511 lat

  Wojska moskiewskie, po kilku miesięcznym oblężeniu, zdobyły Smoleńsk, broniony przez załogę dowodzoną przez wojewodę Jerzego Sołłohuba.

• 1419 / 606 lat

  W czasie powstania husyckiego w Pradze doszło do tzw. pierwszej defenestracji – podczas kłótni w radzie miejskiej z okien nowomiejskiego ratusza wyrzucono siedmiu katolickich rajców.