> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

7 listopada

  • Gen. Władysław Sikorski. Fot. PAP/Archiwum

    Dekretem prezydenta RP gen. Władysław Sikorski powołany został na stanowisko Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych.

  • Autoportret Józefa Chełmońskiego. Źródło: Wikimedia Commons

    We wsi Boczki pod Łowiczem urodził się Józef Chełmoński, malarz, przedstawiciel realizmu, autor obrazów „Odlot żurawi”, „Babie lato”, „Czwórka”, „Bociany”.

  • W Warszawie zmarł Janusz Żełobowski, polski śpiewak operowy i operetkowy, solista Krakowskiego Teatru Muzycznego w latach 1957–1971, następnie do roku 2003 solista Operetki Warszawskiej. Był znany z ról w „Księżniczce czardasza”, „Baronie cygańskim”, „My Fair Lady”, „Ptaszniku z Tyrolu” i „Wesołej wdówce”.

  • W Los Angeles zmarł Leonard Cohen, kanadyjski poeta, pisarz, piosenkarz, wykonawca takich piosenek jak „Hallelujah”, „Dance Me to the End of Love”, „I’m Your Man” i „Closing Time”. 

  • W Edynburgu odsłonięto pomnik niedźwiedzia Wojtka, służącego podczas II wojny światowej w 2. Korpusie Polskim gen. Władysława Andersa. Wojtek spędził w edynburskim ogrodzie zoologicznym 16 lat (od 1947 do 1963).

  • W USA odbyły się wybory prezydenckie, w których zwyciężył George W. Bush.

  • Andrzej Bączkowski. Fot. PAP/CAF/A. Rybczyński

    Zmarł Andrzej Bączkowski, prawnik, minister pracy i polityki socjalnej w rządzie Włodzimierza Cimoszewicza.

  • Alexander Dubček. Fot. PAP

    W Pradze zmarł Alexander Dubček, przywódca komunistyczny z czasów „Praskiej wiosny”; w 1968 r. I sekretarz KPCz i główna postać reformatorskiego ruchu, propagującego „socjalizm o ludzkiej twarzy”; po interwencji wojsk Układu Warszawskiego w sierpniu 1968 r. odsunięty od władzy; w 1989 r. w wyniku „aksamitnej rewolucji” powrócił do życia politycznego i został wybrany przewodniczącym Zgromadzenia Federalnego, stanowisko to zajmował do czerwca 1992 r.

  • Płk Ryszard Kukliński. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    Z Polski ewakuowany został wraz z rodziną Ryszard Kukliński, oficer Sztabu Generalnego LWP, który przekazał CIA informacje o przygotowaniach do wprowadzenia stanu wojennego w Polsce oraz plany tej operacji, a także inne tajemnice Układu Warszawskiego. W 1984 r. Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie skazał Kuklińskiego zaocznie za „dezercję i zdradę” na karę śmierci.

  • W Ciudad Juarez w Meksyku zmarł Steve McQueen, amerykański aktor, znany z ról w filmach „Siedmiu wspaniałych”, „Wielka ucieczka”, „Bullitt”, „Le Mans” i „Papillon”.

  • Reżyser Wojciech Has i aktorka Beata Tyszkiewicz na planie filmu „Lalka”. Fot. PAP/CAF/Biernacki

    Premiera filmu „Lalka” w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa.

  • Premiera filmu „Matnia” w reżyserii Romana Polańskiego.

  • Tomasz Merta. Fot. PAP/T.Gzell

    W Legnicy urodził się Tomasz Merta, historyk myśli politycznej, publicysta, ekspert ds. edukacji, od 2005 r. wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego oraz Generalny Konserwator Zabytków; zginął w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r.

  • Prof. Stanisław Ossowski. Źródło: Wikimedia Commons

    Zmarł prof. Stanisław Ossowski, socjolog, teoretyk kultury.

  • Trabant. Fot. PAP/M.Walczak

    W NRD zaprezentowano model samochodu osobowego Trabant.

  • Ruszyła produkcja samochodów ciężarowych „Lublin” w Fabryce Samochodów Ciężarowych. Nz. Przodująca brygada Kubicy przy montażu. Lublin, 06.11.1951. Fot. PAP/CAF/A. Nowosielski

    Rozpoczęto seryjną produkcję samochodu ciężarowego FSC Lublin-51.

  • Konstanty Rokossowski. Fot. PAP

    Na mocy porozumienia między rządem polskim a władzami radzieckimi Konstanty Rokossowski, radziecki dowódca, został marszałkiem Polski i ministrem obrony narodowej. Ta nominacja zapoczątkowała proces sowietyzacji polskiej armii.

  • Julian Nowak. Fot. NAC

    W Krakowie zmarł Julian Nowak, lekarz, mikrobiolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego; premier oraz minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego (1922); senator (1922–1927).

  • Jerzy Schejbal. Fot. PAP/StrefaGwiazd/M. Kmieciński

    W Nowym Sączu urodził się Jerzy Schejbal, aktor, pedagog; przez wiele lat związany z Teatrem Polskim we Wrocławiu; od 2012 r. jest aktorem Teatru Polskiego w Warszawie.

  • Witold Adamek. Fot. PAP/B. Ostrowska

    W Łodzi urodził się Witold Adamek, operator, reżyser, scenarzysta, autor zdjęć m.in. do filmu „Krótki film o miłości” Krzysztofa Kieślowskiego.

  • W Tokio powieszony został Richard Sorge, komunista niemiecki, sowiecki agent; w latach 30. „pod przykryciem” niemieckiego dziennikarza i członka NSDAP był szefem siatki wywiadowczej na terenie Japonii; zdobył m.in. informację o dacie niemieckiego ataku na ZSRS; aresztowany przez Japończyków w 1941 r.

  • Franklin D. Roosevelt. Fot. NAC

    W wyborach prezydenckich w USA zwyciężył urzędujący prezydent Franklin D. Roosevelt, którego wybrano na czwartą kadencję.

  • Krystian Lupa. Fot.PAP/A.Rybczyński

    W Jastrzębiu Zdroju urodził się Krystian Lupa, reżyser teatralny, scenograf, grafik, autor teatralnych scenariuszy i adaptacji, tłumacz oraz pedagog.

  • Gubernator Hans Frank zamieszkał na Wawelu, który stał się siedzibą niemieckich władz Generalnego Gubernatorstwa.

  • Urodził się Kazimierz Dziewanowski, reportażysta, autor scenariuszy filmowych, audycji radiowych i telewizyjnych.

  • W Filadelfii urodził się William Wharton, amerykański pisarz, malarz, autor powieści „Ptasiek”.

  • Kard. August Hlond. 1926 r. Fot. NAC

    Papież Pius XI nominował księdza Augusta Hlonda administratorem apostolskim w Katowicach, w części diecezji wrocławskiej, przyznanej Polsce w wyniku plebiscytu.

  • Włodzimierz Lenin na propagandowym plakacie nawiązującym do Rewolucji Październikowej

    W Piotrogrodzie wybuchła rewolucja październikowa. Nazwę zawdzięczała obowiązującemu wówczas w Rosji kalendarzowi juliańskiemu. Przy pomocy zrewoltowanych oddziałów wojskowych bolszewicy na czele z Włodzimierzem Leninem i Lwem Trockim obalili sprawujący od lutego 1917 r. władzę w Rosji Rząd Tymczasowy, ale początkowo kontrolowali tylko Piotrogród (później nazwany Leningradem, a obecnie Petersburgiem).

  • W Warszawie otwarto Dom Towarowy Braci Jabłkowskich, najnowocześniejszy obiekt handlowy ówczesnej Warszawy.

  • W Mondovi w Algierii urodził się Albert Camus, francuski pisarz, dramaturg, eseista; laureat literackiej Nagrody Nobla w 1957 r.

  • Maria Skłodowska-Curie i jej mąż Pierre w laboratorium w Paryżu. Fot. NAC

    Maria Skłodowska-Curie została laureatką Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (za odkrycie polonu i radu oraz za zbadanie metalicznego radu i jego związków chemicznych). Osiem lat wcześniej Skłodowska-Curie została laureatką Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (razem z mężem Piotrem Curie oraz prof. Henrim Becquerelem za badania nad zjawiskiem promieniotwórczości).

  • Stanisław Swianiewicz. Źródło: Wikimedia Commons

    W Dyneburgu urodził się Stanisław Swianiewicz, ekonomista, prof. Uniwersytetu Wileńskiego; więzień sowiecki, cofnięty z transportu oficerów skierowanych do Katynia; autor głośnej książki „W cieniu Katynia” uważanej za jeden z najważniejszych dokumentów na temat zbrodni katyńskiej.

  • Urodził się Stanisław Kubicki, malarz i grafik, poeta i publicysta, przedstawiciel nurtu ekspresjonizmu w sztukach plastycznych i literaturze.

  • We wsi Iwanowka k. Jelizawetgradu urodził się Lew Trocki, rewolucjonista, działacz komunistyczny; w październiku 1917 r., stojąc na czele Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich kierował przewrotem bolszewickim; od 1919 r. w Biurze Politycznym RKP(b); pierwszy sowiecki komisarz spraw zagranicznych; jeden z organizatorów Armii Czerwonej; koordynator działań zbrojnych w okresie wojny domowej; twórca koncepcji „eksportu rewolucji na Zachód”, odegrał ważną rolę w wojnie polsko-bolszewickiej; po śmierci Lenina stopniowo odsuwany od władzy przez Stalina; w 1927 r. usunięty z partii, dwa lata później zmuszony do opuszczenia ZSRS; zamordowany w 1940 r. w Meksyku przez agenta NKWD.

  • Maria Skłodowska-Curie. Fot. PAP/Reprodukcja

    W Warszawie urodziła się Maria Skłodowska-Curie, autorka pionierskich prac z fizyki i chemii jądrowej, jedyna dotąd kobieta uhonorowana przez Szwedzką Akademię Nauk dwiema Nagrodami Nobla.

  • Zmarł Karol Marcinkowski, lekarz, społecznik, organizator życia gospodarczego w Wielkopolsce.

  • Urodził się Stanisław Tarnowski, hrabia, historyk literatury, krytyk literacki, publicysta i polityk. Był współautorem „Teki Stańczyka” i jednym z głównych ideologów konserwatyzmu galicyjskiego. Autor „Historii literatury polskiej”.

  • Gen. Jan Henryk Dąbrowski. Źródło: CBN Polona

    Wybuchło powstanie wielkopolskie. Ludność polska wystąpiła przeciwko Prusakom. 6 listopada 1806 roku do Poznania wjechali owacyjnie witany gen. Jan Henryk Dąbrowski oraz Józef Wybicki, którzy następnie przejęli władzę cywilną i wojskową w mieście. Dzień później, 7 listopada, Dąbrowski wydał odezwę do jego mieszkańców.

  • Kapitulacja polskiej załogi na Kremlu.

  • Św. Kazimierz. Źródło: Wikimedia Commons

    Papież Klemens VIII ogłosił świętym królewicza Kazimierza Jagiellończyka.

  • W Malborku zmarł Konrad von Erlichshausen, wielki mistrz zakonu krzyżackiego od 1441 r.; pochowany został w grobowcu w malborskiej kaplicy św. Anny.