Kalendarz dat

1879

• 

  1.01

  W Lublinie urodziła się Mieczysława Ćwiklińska (z domu Trapszo), aktorka, śpiewaczka; wystąpiła m.in. w filmach „Czy Lucyna to dziewczyna?”, „Granica”, „Trędowata” i „Ulica graniczna”.

• 

  6.01

  W Senigalli we Włoszech zmarł prof. Józef Mianowski, lekarz, działacz społeczny; w latach 1862–1869 rektor Szkoły Głównej w Warszawie; w 1881 r. powołano Kasę im. Józefa Mianowskiego, wspierającą badania i wydawnictwa naukowe.

• 

  6.01

  W Kielcach zainaugurował działalność Teatr Ludwika, dziś Teatr im. Stefana Żeromskiego, jedna z najstarszych scen teatralnych w Polsce.

• 17.01

  We Lwowie urodził się Kazimierz Sichulski, malarz, grafik, przedstawiciel nurtu Młodej Polski.

• 

  27.02

  W Klonówku urodził się Józef Mirecki, ps. Montwiłł, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, członek Organizacji Bojowej, aresztowany przez władze rosyjskie, stracony w 1908 roku na stokach Cytadeli.

• 

  27.03

  W Turwi zmarł Dezydery Chłapowski, generał, działacz społeczno-gospodarczy, uczestnik wojen napoleońskich i Powstania Listopadowego.

• 

  22.05

  W Połtawie urodził się Semen Petlura, przywódca Ukraińskiej Republiki Ludowej i naczelny dowódca jej wojsk; sprzymierzeniec Polski w wojnie z bolszewikami.

• 3.07

  W Warszawie urodził się Alfred Korzybski, filozof, twórca semantyki ogólnej; od 1915 r. w Stanach Zjednoczonych; założyciel Międzynarodowego Towarzystwa Semantyki Ogólnej.

• 

  7.07

  W Poznaniu urodził się Marian Seyda, polityk, minister spraw zagranicznych (1923); związany z Narodową Demokracją, później ze Stronnictwem Pracy.

• 

  17.07

  W Krakowie zmarł Maurycy Gottlieb, polski malarz pochodzenia żydowskiego, uczeń Jana Matejki.

• 18.07

  W Lipniku (obecnie dzielnica Bielska-Białej) urodził się Karol Wojtyła (senior), żołnierz armii austriackiej, kapitan Wojska Polskiego; ojciec Karola Wojtyły, późniejszego papieża Jana Pawła II, kanonizowanego w 2014 r.

• 27.07

  W Warszawie urodził się Władysław Kiernik, prawnik, polityk ruchu ludowego PSL, PSL „Piast”, ZSL, jeden z przywódców Centrolewu, więzień twierdzy brzeskiej.

• 17.08

  W Warszawie urodził się Samuel Goldwyn, amerykański producent filmowy, współzałożyciel wytwórni Metro-Goldwyn-Mayer.

• 4.09

  W Aleksandrowie Kujawskim doszło do spotkania cara Aleksandra II i cesarza Niemiec Wilhelma I.

• 

  22.09

  W Warszawie urodził się Edward Wittig, rzeźbiarz, autor Pomnika Lotnika w Warszawie.

• 

  7.10

  W Krakowie utworzono Muzeum Narodowe; była to pierwsza na ziemiach polskich narodowa instytucja muzealna Polaków, którzy byli pozbawieni własnego państwa i kraju, zawłaszczonego przez trzech zaborców.

• 18.10

  W Dyneburgu urodził się Grzegorz Fitelberg, dyrygent, kompozytor, skrzypek.

• 

  2.11

  W Strutynce na Podolu urodził się Walery Sławek, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego, współtwórca OB PPS, żołnierz Legionów Polskich, członek Komendy Naczelnej POW, oficer WP, twórca BBWR, trzykrotny premier i marszałek Sejmu.

• 6.11

  Urodził się Henryk Kuna, rzeźbiarz, malarz, nauczyciel akademicki.

• 7.11

  We wsi Iwanowka k. Jelizawetgradu urodził się Lew Trocki, rewolucjonista, działacz komunistyczny; w październiku 1917 r., stojąc na czele Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich kierował przewrotem bolszewickim; od 1919 r. w Biurze Politycznym RKP(b); pierwszy sowiecki komisarz spraw zagranicznych; jeden z organizatorów Armii Czerwonej; koordynator działań zbrojnych w okresie wojny domowej; twórca koncepcji „eksportu rewolucji na Zachód”, odegrał ważną rolę w wojnie polsko-bolszewickiej; po śmierci Lenina stopniowo odsuwany od władzy przez Stalina; w 1927 r. usunięty z partii, dwa lata później zmuszony do opuszczenia ZSRS; zamordowany w 1940 r. w Meksyku przez agenta NKWD.

• 

  16.11

  Zakończyła się budowa dworca kolejowego Poznań Główny. Budynek, wzorowany na berlińskim Dworcu Poczdamskim, służył podróżnym przez 134 lata. Uszkodzony pod koniec II wojny światowej był później przebudowywany i remontowany bez szacunku dla historii.

• 19.11

  W Mławie urodził się Józef Unszlicht, działacz komunistyczny, jeden z przywódców SDKPiL, członek SDPRR; współorganizator Armii Czerwonej; w 1920 r. w Tymczasowym Komitecie Rewolucyjnym Polski; w latach 1921–1923 zastępca przewodniczącego WCzK (GPU od 1922 r.); w latach 1925–1930 zastępca komisarza ludowego spraw wojskowych ZSRS; rozstrzelany w 1938 r. w okresie Wielkiego Terroru.

• 18.12

  W Muenchenbuchsee w okolicach Berna urodził się Paul Klee, malarz, grafik.

• 

  20.12

  W Warszawie urodziła się Irena Kosmowska, działaczka społeczna i oświatowa; członek władz PSL „Wyzwolenie” i Stronnictwa Ludowego; parlamentarzystka II RP; po wybuchu II wojny światowej zaangażowana w podziemną działalność ruchu ludowego; w lipcu 1942 r. aresztowana przez gestapo; więziona na Pawiaku, a następnie w Berlinie, gdzie zmarła w sierpniu 1945 r.

• 29.12

  W Warszawie urodził się Witold Wojtkiewicz, malarz, rysownik, ilustrator.