Kalendarz historyczny
2 stycznia
-
W Drozdowie pod Łomżą zmarł Roman Dmowski, przywódca obozu narodowego, dyplomata, współtwórca niepodległej Polski, główny ideolog polskiego nacjonalizmu.
-
W Wilnie urodził się Aleksander Prystor, członek OB-PPS i PPS-Frakcji Rewolucyjnej, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego; więziony przez władze carskie (1912–1917); w niepodległej Polsce minister pracy i opieki społecznej, minister przemysłu i handlu; poseł na Sejm; premier RP w latach 1931–1933; marszałek Senatu od 1935 do 1938 r.
-
W Warszawie zmarł Mirosław Kowalski, współpracownik KOR i podziemnej „Solidarności”, dziennikarz m.in. tygodnika „Solidarność”, „Financial Times” i „Jazz Forum” oraz szef działu fantastyki w Wydawnictwie Iskry. Doprowadził do przekształcenia podziemnej NOW-ej w tzw. „SuperNową”.
-
W Rzymie zmarł Ferdinando Imposimato, włoski sędzia śledczy, który zajmował się w wyjaśnieniem okoliczności i ujawnieniem zleceniodawców zamachu na Jana Pawła II z 13 maja 1981 roku.
-
W Warszawie zmarła Teresa Torańska, dziennikarka i pisarka, była współpracowniczką tygodnika „Kultura” oraz „Kultury” paryskiej. Autorka wielu wywiadów, m.in. z komunistycznymi działaczami, przeprowadzonymi podczas stanu wojennego.
-
W Montevideo zmarł Ladislao Mazurkiewicz Iglesias, bramkarz reprezentacji Urugwaju polskiego pochodzenia, uczestnik mistrzostw świata w piłce nożnej w 1966, 1970 i 1974 roku.
-
W Warszawie zmarła Lidia Wysocka, aktorka, piosenkarka, reżyser, założycielka kabaretu literacko-artystycznego „Wagabunda”.
-
Stan wojenny: w Warszawie ukazał się pierwszy numer podziemnego „Tygodnika Wojennego”.
-
Stan wojenny: władze PRL rozwiązały Związek Artystów Scen Polskich.
-
W Rzeszowie grupa rolników rozpoczęła strajk okupacyjny w gmachu byłej WRZZ, domagając się rejestracji NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska”.
-
W Opolu zmarł Jacek Zejdler, aktor, zagrał główną rolę w serialu „Stawiam na Tolka Banana”.
-
Program I Polskiego Radia rozpoczął nadawanie audycji „Cztery pory roku”.
-
W Warszawie urodził się Patryk Vega, reżyser, scenarzysta, producent; twórca m.in. filmów „Służby specjalne”, „Pitbull”, „Pitbull. Nowe porządki”, „Pitbull. Niebezpieczne kobiety”, „Botoks” oraz seriali „Pitbull”, „Instynkt”.
-
Nadawanie rozpoczął IV Program Polskiego Radia.
-
Władze PRL wprowadziły książeczki walutowe – rejestrowano w nich zakupy dewiz dokonywane przez obywateli na zagraniczne wyjazdy prywatne.
-
Polskie Radio rozpoczęło całodobową emisję programów.
-
W Warszawie zmarł Jerzy Zarzycki, reżyser filmowy.
-
W Złocieńcu urodził się Krzysztof Myszkowski, kompozytor, wokalista, lider zespołu Stare Dobre Małżeństwo.
-
W Tomaszowie Lubelskim urodziła się Joanna Pacuła, w latach 1979–81 aktorka Teatru Dramatycznego w Warszawie; w 1982 r. wyjechała do USA, gdzie wystąpiła u boku Lee Marvina w filmie „Gorki Park”.
-
Utworzony został tygodnik „Polityka”.
-
W Zabrzu urodził się Tadeusz Bradecki, aktor, reżyser teatralny; dyrektor naczelny i artystyczny Starego Teatru w Krakowie (1990–1996); w 2007 r. objął funkcję dyrektora artystycznego Teatru Śląskiego w Katowicach.
-
Utworzone zostały Polskie Linie Oceaniczne i Polska Żegluga Morska.
-
W Wałbrzychu urodził się Janusz Pałubicki, historyk sztuki, działacz opozycji antykomunistycznej; od 1980 r. członek NSZZ „Solidarność”; przewodniczący Tymczasowego Zarządu Regionu Wielkopolska NSZZ „S” (1982–1989); minister, koordynator służb specjalnych w latach 1997–2001.
-
W Zakopanem urodził się Andrzej Bachleda-Curuś, narciarz, srebrny (1974) i brązowy medalista (1970) mistrzostw świata w kombinacji alpejskiej, laureat nagrody UNESCO „Fair Play” (1969).
-
Niemieccy żandarmi zamordowali we wsi Boiska-Kolonia koło Solca nad Wisłą dwie polskie rodziny udzielające pomocy Żydom.
-
W Warszawie urodził się Edward Kłosiński, operator filmowy, autor zdjęć do filmów „Barwy ochronne”, „Człowiek z marmuru”, „Pestka” i „Vinci”.
-
W Warszawie urodził się Tomasz Szarota, historyk, profesor Instytutu Historii PAN; badacz dziejów II wojny światowej.
-
W Warszawie urodził się Zbigniew Romaszewski, fizyk, działacz opozycji antykomunistycznej, członek KSS KOR i kierownik Biura Interwencyjnego; od 1980 r. w NSZZ „Solidarność”, członek Prezydium Zarządu Regionu Mazowsze i Komisji Krajowej; organizator podziemnego Radia „S”; więziony w latach 1982–1984; kierownik Komisji Interwencji i Praworządności NSZZ „S” (1986–1989); senator RP w latach 1989–2011.
-
Urodziła się Grażyna Kuroń, działaczka opozycji demokratycznej, żona Jacka Kuronia; po ogłoszeniu stanu wojennego internowana.
-
W Kolonii urodził się Leopold Rene Nowak, reżyser, scenarzysta, aktor.
-
W Krasnymstawie urodził się Henryk Bąk, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Eroica”, „Kwiecień” oraz serialu „Przygody psa Cywila”.
-
Watykan wydał dekret zatwierdzający stowarzyszenie Pobożny Związek Rycerstwa Niepokalanej, którego twórcą był o. Maksymilian Kolbe.
-
W Warszawie urodził się Konstanty Jeleński, eseista, krytyk, współpracownik paryskiej Kultury i Zeszytów Literackich.
-
W Warszawie zakończył się I walny Zjazd Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP).
-
W Zakopanem urodził się Adam Bahdaj, prozaik, tłumacz, autor popularnych utworów dla młodzieży; w czasie II wojny światowej był kurierem tatrzańskim.
-
Na Podolu urodził się Bohdan Sałaciński, znany jako Andrzej Pomian, prawnik, historyk; szef Wydziału Propagandy Bieżącej w Biurze Informacji i Propagandy AK; po wojnie współzałożyciel Sekcji Polskiej Radia Wolna Europa i jej korespondent w Waszyngtonie.
-
W Warszawie urodził się Tadeusz Żenczykowski, w II RP prezes Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej, szef propagandy OZN, poseł na Sejm (1938); od 1940 r. w Biurze Informacji i Propagandy KG ZWZ-AK; w latach 1954–1972 redaktor, a następnie zastępca dyrektora Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
-
Wojna japońsko-rosyjska: Wojska japońskie zajęły twierdzę Port Artur.
-
Urodził się Józef Klukowski, artysta rzeźbiarz, dwukrotny medalista Olimpijskiego Konkursu Sztuki.
-
Ukazał się pierwszy numer „Kuriera Poznańskiego”, dziennik ukazywał się do roku 1939.
-
Na Wołyniu urodził się Franciszek Zabłocki, duchowny katolicki, poeta, komediopisarz, jego znane dzieła to „Fircyk w zalotach” i „Sarmatyzm”.
-
Stefan Czarniecki został hetmanem polnym koronnym.
-
W pobliżu Chojnic na Pomorzu doszło do bitwy między wojskami polskimi a oddziałami Szwecji, które zaatakowały Rzeczpospolitą.
-
Zmarł biskup Andrzej Patrycy Nidecki, filolog, humanista, komentator i wydawca pism Cycerona.
-
W zemście za potajemne pertraktacje rady miejskiej Nowogrodu Wielkiego z Litwą do miasta wkroczył car Iwan Groźny na czele oddziałów opriczników, którzy rozpoczęli trwające 5 tygodni grabieże i mordy tysięcy mieszkańców.
-
W Bydgoszczy zmarł Kazimierz IV (Kaźko), książę słupski, wnuk króla Kazimierza III Wielkiego.