> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

2 stycznia

  • Roman Dmowski. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Drozdowie pod Łomżą zmarł Roman Dmowski, przywódca obozu narodowego, dyplomata, współtwórca niepodległej Polski, główny ideolog polskiego nacjonalizmu.

  • Aleksander Prystor. Fot. NAC

    W Wilnie urodził się Aleksander Prystor, członek OB-PPS i PPS-Frakcji Rewolucyjnej, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego; więziony przez władze carskie (1912–1917); w niepodległej Polsce minister pracy i opieki społecznej, minister przemysłu i handlu; poseł na Sejm; premier RP w latach 1931–1933; marszałek Senatu od 1935 do 1938 r.

  • W Warszawie zmarł Mirosław Kowalski, współpracownik KOR i podziemnej „Solidarności”, dziennikarz m.in. tygodnika „Solidarność”, „Financial Times” i „Jazz Forum” oraz szef działu fantastyki w Wydawnictwie Iskry. Doprowadził do przekształcenia podziemnej NOW-ej w tzw. „SuperNową”.

  • W Rzymie zmarł Ferdinando Imposimato, włoski sędzia śledczy, który zajmował się w wyjaśnieniem okoliczności i ujawnieniem zleceniodawców zamachu na Jana Pawła II z 13 maja 1981 roku.

  • Teresa Torańska. Fot. PAP/A. Rybczyński

    W Warszawie zmarła Teresa Torańska, dziennikarka i pisarka, była współpracowniczką tygodnika „Kultura” oraz „Kultury” paryskiej. Autorka wielu wywiadów, m.in. z komunistycznymi działaczami, przeprowadzonymi podczas stanu wojennego.

  • W Montevideo zmarł Ladislao Mazurkiewicz Iglesias, bramkarz reprezentacji Urugwaju polskiego pochodzenia, uczestnik mistrzostw świata w piłce nożnej w 1966, 1970 i 1974 roku. 

  • Lidia Wysocka. Fot. PAP/CAF

    W Warszawie zmarła Lidia Wysocka, aktorka, piosenkarka, reżyser, założycielka kabaretu literacko-artystycznego „Wagabunda”.

  • „Tygodnik Wojenny”. Źródło: portal Biura Edukacji Publicznej IPN www.polska1918-89.pl

    Stan wojenny: w Warszawie ukazał się pierwszy numer podziemnego „Tygodnika Wojennego”.

  • Andrzej Szczepkowski, szef ZASP od 17 kwietnia 1981 do 1 grudnia 1982. Fot. PAP/L. Łożyński

    Stan wojenny: władze PRL rozwiązały Związek Artystów Scen Polskich.

  • Strajk okupacyjny w siedzibie byłej Wojewódzkiej Rady Związków Zawodowych (WRZZ). Rzeszów, 01.1981. Fot. PAP/J. Ochoński

    W Rzeszowie grupa rolników rozpoczęła strajk okupacyjny w gmachu byłej WRZZ, domagając się rejestracji NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska”.

  • W Opolu zmarł Jacek Zejdler, aktor, zagrał główną rolę w serialu „Stawiam na Tolka Banana”.

  • Program I Polskiego Radia rozpoczął nadawanie audycji „Cztery pory roku”.

  • Patryk Vega. Fot. PAP/M. Gorczyński

    W Warszawie urodził się Patryk Vega, reżyser, scenarzysta, producent; twórca m.in. filmów „Służby specjalne”, „Pitbull”, „Pitbull. Nowe porządki”, „Pitbull. Niebezpieczne kobiety”, „Botoks” oraz seriali „Pitbull”, „Instynkt”.

  • Nadawanie rozpoczął IV Program Polskiego Radia.

  • Polskie Radio rozpoczęło całodobową emisję programów. 

  • Władze PRL wprowadziły książeczki walutowe – rejestrowano w nich zakupy dewiz dokonywane przez obywateli na zagraniczne wyjazdy prywatne.

  • Jerzy Zarzycki. Fot. PAP/CAF

    W Warszawie zmarł Jerzy Zarzycki, reżyser filmowy.

  • Krzysztof Myszkowski. Fot. PAP/A. Ciereszko

    W Złocieńcu urodził się Krzysztof Myszkowski, kompozytor, wokalista, lider zespołu Stare Dobre Małżeństwo.

  • Joanna Pacuła. Fot.  PAP/CAF/Z. Matuszewski

    W Tomaszowie Lubelskim urodziła się Joanna Pacuła, w latach 1979–81 aktorka Teatru Dramatycznego w Warszawie; w 1982 r. wyjechała do USA, gdzie wystąpiła u boku Lee Marvina w filmie „Gorki Park”.

  • Utworzony został tygodnik „Polityka”.

  • Tadeusz Bradecki. Fot. PAP/A. Grygiel

    W Zabrzu urodził się Tadeusz Bradecki, aktor, reżyser teatralny; dyrektor naczelny i artystyczny Starego Teatru w Krakowie (1990–1996); w 2007 r. objął funkcję dyrektora artystycznego Teatru Śląskiego w Katowicach.

  • Utworzone zostały Polskie Linie Oceaniczne i Polska Żegluga Morska.

  • Janusz Pałubicki. Fot. PAP/T. Gzell

    W Wałbrzychu urodził się Janusz Pałubicki, historyk sztuki, działacz opozycji antykomunistycznej; od 1980 r. członek NSZZ „Solidarność”; przewodniczący Tymczasowego Zarządu Regionu Wielkopolska NSZZ „S” (1982–1989); minister, koordynator służb specjalnych w latach 1997–2001.

  • Andrzej Bachleda. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Zakopanem urodził się Andrzej Bachleda-Curuś, narciarz, srebrny (1974) i brązowy medalista (1970) mistrzostw świata w kombinacji alpejskiej, laureat nagrody UNESCO „Fair Play” (1969).

  • Niemieccy żandarmi zamordowali we wsi Boiska-Kolonia koło Solca nad Wisłą dwie polskie rodziny udzielające pomocy Żydom.

  • Edward Kłosiński. Fot. PAP/G. Michałowski

    W Warszawie urodził się Edward Kłosiński, operator filmowy, autor zdjęć do filmów „Barwy ochronne”, „Człowiek z marmuru”, „Pestka” i „Vinci”.

  • Urodziła się Grażyna Kuroń, działaczka opozycji demokratycznej, żona Jacka Kuronia; po ogłoszeniu stanu wojennego internowana.

  • W Warszawie urodził się Tomasz Szarota, historyk, profesor Instytutu Historii PAN; badacz dziejów II wojny światowej.

  • Zbigniew Romaszewski. Fot. PAP/T. Michalak

    W Warszawie urodził się Zbigniew Romaszewski, fizyk, działacz opozycji antykomunistycznej, członek KSS KOR i kierownik Biura Interwencyjnego; od 1980 r. w NSZZ „Solidarność”, członek Prezydium Zarządu Regionu Mazowsze i Komisji Krajowej; organizator podziemnego Radia „S”; więziony w latach 1982–1984; kierownik Komisji Interwencji i Praworządności NSZZ „S” (1986–1989); senator RP w latach 1989–2011.

  • W Kolonii urodził się Leopold Rene Nowak, reżyser, scenarzysta, aktor.

  • „Król Lear” Szekspira w reżyserii Zygmunta Huebnera w Teatrze Polskim: Henryk Bąk jako Hrabia Kent (L) i Bronisław Pawlik jako Błazen. Warszawa, 03.1962. Fot. PAP/Afa Pixx/M. Stankiewicz

    W Krasnymstawie urodził się Henryk Bąk, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Eroica”, „Kwiecień” oraz serialu „Przygody psa Cywila”.

  • Wystawa poświęcona Konstantemu Aleksandrowi Jeleńskiemu w warszawskim Muzeum Literatury. 1997 r. Fot. PAP/CAF/A. Rybczyński

    W Warszawie urodził się Konstanty Jeleński, eseista, krytyk, współpracownik paryskiej Kultury i Zeszytów Literackich.

  • O. Maksymilian Maria Kolbe. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja

    Watykan wydał dekret zatwierdzający stowarzyszenie Pobożny Związek Rycerstwa Niepokalanej, którego twórcą był o. Maksymilian Kolbe.

  • Związek Harcerstwa Polskiego, obóz wartowniczy w Pruszkowie. 1920 r. Źródło: CBN Polona

    W Warszawie zakończył się I walny Zjazd Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP).

  • Adam Bahdaj. Fot. NAC

    W Zakopanem urodził się Adam Bahdaj, prozaik, tłumacz, autor popularnych utworów dla młodzieży; w czasie II wojny światowej był kurierem tatrzańskim.

  • Na Podolu urodził się Bohdan Sałaciński, znany jako Andrzej Pomian, prawnik, historyk; szef Wydziału Propagandy Bieżącej w Biurze Informacji i Propagandy AK; po wojnie współzałożyciel Sekcji Polskiej Radia Wolna Europa i jej korespondent w Waszyngtonie.

  • Tadeusz Żenczykowski. Źródło: NAC

    W Warszawie urodził się Tadeusz Żenczykowski, w II RP prezes Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej, szef propagandy OZN, poseł na Sejm (1938); od 1940 r. w Biurze Informacji i Propagandy KG ZWZ-AK; w latach 1954–1972 redaktor, a następnie zastępca dyrektora Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

  • Wojna japońsko-rosyjska: Wojska japońskie zajęły twierdzę Port Artur.

  • Józef Klukowski. Fot. NAC

    Urodził się Józef Klukowski, artysta rzeźbiarz, dwukrotny medalista Olimpijskiego Konkursu Sztuki.

  • Numer „Kuriera Poznańskiego” z 31 grudnia 1933 r. Źródło: CBN Polona

    Ukazał się pierwszy numer „Kuriera Poznańskiego”, dziennik ukazywał się do roku 1939.

  • Franciszek Zabłocki. Źródło: CBN Polona

    Na Wołyniu urodził się Franciszek Zabłocki, duchowny katolicki, poeta, komediopisarz, jego znane dzieła to „Fircyk w zalotach” i „Sarmatyzm”.

  • Stefan Czarniecki został hetmanem polnym koronnym.

  • W pobliżu Chojnic na Pomorzu doszło do bitwy między wojskami polskimi a oddziałami Szwecji, które zaatakowały Rzeczpospolitą.

  • Zmarł biskup Andrzej Patrycy Nidecki, filolog, humanista, komentator i wydawca pism Cycerona.

  • W zemście za potajemne pertraktacje rady miejskiej Nowogrodu Wielkiego z Litwą do miasta wkroczył car Iwan Groźny na czele oddziałów opriczników, którzy rozpoczęli trwające 5 tygodni grabieże i mordy tysięcy mieszkańców.

  • W Bydgoszczy zmarł Kazimierz IV (Kaźko), książę słupski, wnuk króla Kazimierza III Wielkiego.