> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

22 czerwca

  • Tylny dziedziniec II więzienia NKWD we Lwowie. Czerwiec 1941 r. Fot. NAC

    Wojna niemiecko-sowiecka: w czerwcu podczas odwrotu Armii Czerwonej z terenów II RP zagarniętych przez ZSRS w 1939 r., funkcjonariusze NKWD wymordowali w więzieniach tysiące Polaków, m.in. we Lwowie, w Łucku i Wilnie.

  • Władysław Siła-Nowicki. Fot. PAP/J. Mazur

    W Warszawie urodził się Władysław Siła-Nowicki, adwokat, żołnierz ZWZ-AK, członek Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość; więziony przez władze komunistyczne (1947–1956); członek opozycji antykomunistycznej i obrońca w procesach politycznych; prezes Chrześcijańsko-Demokratycznego Stronnictwa Pracy (1990–1992); poseł (1991–1993).

  • W Warszawie zmarł Marek Andrzej Karewicz, artysta fotografik specjalizujący się w zdjęciach muzyków jazzowych i rockowych, dziennikarz muzyczny, animator jazzu.

  • W Gdańsku zmarła Olga Krzyżanowska, działaczka opozycyjna w czasach PRL, po 1989 r. posłanka, wicemarszałek Sejmu, senator, córka generała Aleksandra Krzyżanowskiego – dowódcy Armii Krajowej na Wileńszczyźnie.

  • Andrzej Kondratiuk. Fot. PAP/CAF/W. Rozmysłowicz

    W Warszawie zmarł Andrzej Kondratiuk – reżyser filmowy, scenarzysta i aktor; twórca filmów „Hydrozagadka”, „Wniebowzięci”, „Big Bang”, „Wrzeciono czasu”, „Słoneczny zegar”.

  • W Warszawie zmarła Anna Zawadzka, harcerka, uczestniczka Powstania Warszawskiego, siostra Tadeusza Zawadzkiego „Zośki”.

  • W Mińsku zmarł Wasil Bykau, pisarz, autor powieści o II wojnie światowej i stalinizmie.

  • Checkpoint Charkie. Fot. PAP/EPA

    W Berlinie zamknięty został Checkpoint Charlie, dawne przejście graniczne między Berlinem Zachodnim a Wschodnim, należące do najbardziej znanych symboli zimnej wojny.

  • Halina Mikołajska. Fot. PAP/T. Michalak

    W Warszawie zmarła Halina Mikołajska, aktorka, związana m.in. z Teatrem Narodowym w Warszawie, pedagog warszawskiej PWST; działaczka opozycji demokratycznej, członek Komitetu Samoobrony Społecznej KOR, internowana w stanie wojennym.

  • W Los Angeles zmarł Fred Astaire, aktor, tancerz, piosenkarz i choreograf.

  • Podczas Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w Hiszpanii Polska pokonała Peru 5:1.

  • W Rzymie w finale VI Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej RFN pokonała 2:1 Belgię.

  • Marcin Dorociński. Fot. PAP/R. Guz

    W Milanówku urodził się Marcin Dorociński, aktor, związany z warszawskim Teatrem Ateneum; znany m.in. z filmów „Jack Strong”, „Róża”, „Obława”, „Rewers”, „Ogród Luizy”, „Boisko bezdomnych”, „Na granicy”, a także z serialu „Pitbull”.

  • W Londynie zmarła Judy Garland, amerykańska aktorka, piosenkarka; znana m.in. z roli w filmie „Czarnoksiężnik z Oz”; nagrodzona honorowym Oscarem.

  • Wokalistka Karin Stanek z zespołem Czerwono-Czarni. Festiwal Piosenki w Sopocie. 08.1964. Fot. PAP/CAF/J. Tymiński

    W Gdańsku powstał zespół Czerwono-Czarni.

  • W Summit w stanie New Jersey urodziła się Meryl Streep, aktorka; trzykrotnie nagradzana Oscarem za role w filmach „Sprawa Kramerów”, „Wybór Zofii” oraz „Żelazna Dama”; znana również z melodramatu „Pożegnanie z Afryką”.

  • W Ciechanowie urodził się Ireneusz Krzemiński, socjolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.

  • W Lubomi koło Wodzisławia Śląskiego urodził się Franciszek Smuda, trener piłkarski, selekcjoner polskiej reprezentacji narodowej w latach 2009–2012.

  • W Nowym Sączu urodził się Józef Oleksy, członek PZPR (1968–1990); parlamentarzysta, przewodniczący Socjaldemokracji Rzeczpospolitej Polskiej (1996–1997), przewodniczący Sojuszu Lewicy Demokratycznej (2004–2005); marszałek Sejmu (1993–1995 i 2004–2005), wicepremier i minister spraw wewnętrznych i administracji (2004); premier RP w latach 1995–1996.

  • W Moskwie rozpoczęło się spotkanie przywódców Polski i Czechosłowacji dotyczące spornych kwestii granicznych.

  • Zniszczone niemieckie czołgi. Bobrujsk, 28.06.1944. Źródło: Wikimedia Commons

    Armia Czerwona rozpoczęła operację Bagration, która doprowadziła do całkowitej klęski niemieckiej Grupy Armii „Środek” oraz osiągnięcia przez sowietów linii Wisły.

  • Kolumna piechoty niemieckiej w marszu na froncie wschodnim. 06.1941. Fot. NAC

    Początek operacji „Barbarossa” – atak III Rzeszy Niemieckiej na Związek Sowiecki.

  • Podpisanie zawieszenia broni między Niemcami a Francją. 22.06.1940. Fot. Bundesarchiv. Źródło: Wikimedia Commons

    II wojna światowa: pod Compiegne przedstawiciele pokonanej Francji i nazistowskich Niemiec podpisali zawieszenie broni.

  • Jerzy Grzegorzewski. Fot. PAP/A. Rybczyński

    W Łodzi urodził się Jerzy Grzegorzewski, reżyser teatralny, scenograf, dyrektor artystyczny Teatru Narodowego w Warszawie w latach 1997–2003.

  • Walery Sławek został wybrany marszałkiem Sejmu RP, zastępując zmarłego Stanisława Cara. 

  • W nocy z 22 na 23 czerwca miał miejsce tzw. najazd na Myślenice, zorganizowany przez działacza Stronnictwa Narodowego Adama Doboszyńskiego, w czasie którego podpalono synagogę i niszczono sklepy żydowskie.

  • Szymon Askenazy. Fot. NAC

    W Warszawie zmarł Szymon Askenazy, historyk, dyplomata, profesor Uniwersytetu Lwowskiego, autor książek „Napoleon a sprawa polska” i „Książę Józef Poniatowski”.

  • Tadeusz Konwicki. Fot.  PAP/CAF/S. Dąbrowiecki

    W Nowej Wilejce urodził się Tadeusz Konwicki, pisarz, reżyser i scenarzysta; autor powieści „Rojsty”, „Sennik współczesny”, „Wniebowstąpienie”, „Kompleks polski”, „Mała Apokalipsa”, „Kronika wypadków miłosnych” i „Bohiń” oraz filmów „Ostatni dzień lata”, „Zaduszki”, „Salto”, „Jak daleko stąd, jak blisko”, „Dolina Issy” i „Lawa”.

  • Wkroczenie wojsk austriackich do Lwowa. 22.06.1915. Źródło: BN Polona

    W wyniku zwycięskiej bitwy pod Gorlicami i przełamania frontu rosyjskiego przez państwa centralne wojska austriackie wkroczyły do Lwowa.

  • W Suchej Beskidzkiej (wówczas Sucha na terenie zaboru austriackiego) urodził się Billy Wilder, amerykański scenarzysta, reżyser, producent; twórca m.in. „Bulwaru Zachodzącego Słońca”, „Pół żartem, pół serio” i „Pocałuj mnie, głuptasie”.

  • W Jelizawetgradzie na Ukrainie urodził się Michał Choromański – pisarz i dramaturg, autor powieści „Biali bracia”, „Zazdrość i Medycyna”, „Schodami w górę, schodami w dół”, „Słowacki wysp tropikalnych”, „Skandal w Wesołych Bagniskach”.

  • Zenon Kosidowski. Fot. NAC

    W Inowrocławiu urodził się Zenon Kosidowski, pisarz, autor książek o religiach i kulturach starożytnych, m.in. „Gdy słońce było bogiem” i „Opowieści biblijnych”.

  • W Osnabrück w Niemczech urodził się Erich Maria Remarque, pisarz, autor powieści o wymowie pacyfistycznej.

  • Mjr Henryk Dobrzański. Fot. PAP/CAF

    W Jaśle urodził się Henryk Dobrzański, żołnierz Legionów Polskich, major WP, kawalerzysta, olimpijczyk; we wrześniu 1939 r. zastępca dowódcy rezerwowego 110. pułku ułanów Brygady Kawalerii „Wołkowysk”; po kapitulacji Warszawy przedostał się na Kielecczyznę; przyjmując pseudonim „Hubal” utworzył Oddział Wydzielony Wojska Polskiego prowadzący walkę z Niemcami; zginął w kwietniu 1940 r. pod Anielinem.

  • Druga abdykacja Napoleona Bonaparte.

  • W Wyłkowyszkach w Księstwie Warszawskim Napoleon Bonaparte w rozkazie dziennym do armii ogłosił „początek II wojny polskiej”, co oznaczało wojnę z Rosją.

  • W Genui urodził się Giuseppe Mazzini, prawnik, rewolucjonista, jeden z przywódców włoskiego ruchu wolnościowego, założyciel tajnej organizacji Młode Włochy, walczącej o wolną i zjednoczoną republikę włoską, a także organizacji Młoda Europa; w okresie Wiosny Ludów wspólnie z Giuseppe Garibaldim stał na czele utworzonej w 1849 r. republiki rzymskiej.

  • Medal Virtuti Militari złoty (rewers) i srebrny (awers), 1792 r. Fot. Muzeum Wojska Polskiego

    Na wniosek króla Stanisława Augusta dla upamiętnienia zwycięstwa nad wojskami rosyjskimi pod Zieleńcami ustanowiony został Order Virtuti Militari, przyznawany za męstwo na polu bitwy; pierwsze odznaczenia otrzymało 44 żołnierzy, którzy wyróżnili się w bitwie pod Zieleńcami.

  • Sejm Czteroletni uchwalił przeprowadzenie pierwszego w Polsce spisu powszechnego.

  • Uroczyście otwarto Bibliotekę Rady Miasta Gdańska (Bibliotheca Senatus Gedanensis); obecnie to Biblioteka Gdańska PAN.