Kalendarz historyczny
26 grudnia
-
W Bronowicach pod Krakowem zmarł Włodzimierz Przerwa-Tetmajer, malarz, grafik, współzałożyciel i działacz PSL, pierwowzór Gospodarza w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego.
-
W Poznaniu odbyła się wielka demonstracja patriotyczna zorganizowana przez Polaków na cześć przybyłego do miasta Ignacego Paderewskiego.
-
W Warszawie zmarł ppłk Eugeniusz Tyrajski ps. Sęk, powstaniec warszawski z Pułku Baszta, harcerz Szarych Szeregów, wiceprezes Związku Powstańców Warszawskich. Był odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, medalem „Pro Patria” oraz odznaką okolicznościową „Medal Honorowy Powstania Warszawskiego 1944, 1 VIII – 2 X”.
-
W Newtonville na przedmieściach Bostonu zmarł Stanisław Barańczak, poeta Nowej Fali, eseista, tłumacz literatury angielskiej, działacz Komitetu Obrony Robotników.
-
W Rye w stanie Nowy Jork zmarła Marta Eggerth, śpiewaczka operowa, aktorka, żona Jana Kiepury; wspólnie wystąpili w „Dla ciebie śpiewam”, „Czarze cyganerii” i „Krainie uśmiechu”.
-
We Włoszczowie zmarł płk Józef Teliga, szef wywiadu Armii Krajowej oraz Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” na Kielecczyźnie, jeden z twórców NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska”; w stanie wojennym twórca Ogólnopolskiego Komitetu Oporu Rolników i współpracownik Solidarności Walczącej.
-
U wybrzeży Sumatry wystąpiło katastrofalne w skutkach trzęsienie ziemi o sile 8,9 w skali Richtera, związane z nim fale tsunami dokonały w krajach położonych wokół Oceanu Indyjskiego ogromnych zniszczeń, powodując śmierć około 300 tys. ludzi.
-
Na Ukrainie w powtórzonej drugiej turze wyborów prezydenckich zwyciężył Wiktor Juszczenko, uzyskując poparcie 52 proc. wyborców; Wiktor Janukowycz uzyskał 44,2 proc. głosów.
-
W Katowicach zmarł śmiercią samobójczą Piotr Łuszcz „Magik”, raper, członek zespołów Kaliber 44 i Paktofonika.
-
Premiera komedii „Wyjście awaryjne” w reżyserii Romana Załuskiego.
-
W Gdyni urodziła się Anna Przybylska, aktorka i fotomodelka, znana m.in. z seriali „Złotopolscy”, „Daleko od noszy” i „Klub szalonych dziewic” oraz z filmów: „Sezon na leszcza”, „Sęp”, „Rh+”, „Kariera Nikosia Dyzmy” i „Superprodukcja”, „Dzień świra”, „Złoty środek” i „Bilet na Księżyc”.
-
W Warszawie zmarł Zygmunt Wiehler, kompozytor, dyrygent, autor ponad tysiąca piosenek, wśród nich wielu przebojów, m.in. „Ada, to nie wypada” czy „Nie kochać w taką noc to grzech”.
-
W Middlesex w Wielkiej Brytanii zmarł prof. Stanisław Kot, historyk, działacz Stronnictwa Ludowego; minister w rządzie RP na uchodźstwie, ambasador RP w Moskwie w latach 1941–1942.
-
W Kansas City zmarł Harry S. Truman, prezydent USA w latach 1945–1953.
-
Premiera telewizyjnego spektaklu „Mieszczanin szlachcicem” Moliera w reżyserii Jerzego Gruzy, z Bogumiłem Kobielą w roli pana Jourdain.
-
W Krakowie zmarł Artur Malawski, kompozytor, dyrygent i pedagog.
-
W Arentsminde w Danii urodził się Hans Nielsen, żużlowiec, czterokrotny indywidualny mistrz świata; w sumie w różnych konkurencjach zdobył na mistrzostwach świata 45 medali: 22 złote, 13 srebrnych i 10 brązowych; od 1990 r. startował w polskiej lidze – najpierw w Motorze Lublin, a od 1994 do 1999 r. w Polonii Piła.
-
Premiera filmu „Tam, gdzie rosną poziomki” w reżyserii Ingmara Bergmana.
-
W Moskwie ogłoszono komunikat o wykonaniu wyroku śmierci na Ławrentiju Berii, był jednym z najbliższych współpracowników Józefa Stalina, w latach 1939–1945 komisarz ludowy spraw wewnętrznych ZSRS, współodpowiedzialny za zbrodnię katyńską i deportacje tysięcy obywateli polskich.
-
W Łodzi zmarł Władysław Strzemiński, malarz, publicysta, teoretyk sztuki; był pionierem konstruktywistycznej awangardy w Polsce lat 20. i 30. XX wieku oraz autorem teorii unizmu, która stanowi istotny wkład w światową historię sztuki minionego stulecia.
-
W Pionkach urodził się Tomasz Szwed, muzyk, kompozytor i wykonawca muzyki contry.
-
W Gdańsku urodziła się Ewa Kuklińska, tancerka, piosenkarka, aktorka.
-
Operacja Freston – w nocy z 26 na 27 grudnia w okolicach Częstochowy Brytyjczycy dokonali ostatniego zrzutu cichociemnych do okupowanej Polski.
-
W Warszawie zmarł Majer Bałaban, historyk, orientalista, współorganizator Instytut Nauk Judaistycznych, wykładowca Wolnej Wszechnicy Polskiej.
-
W Warszawie zmarł Leon Nowodworski, adwokat, członek Rady Naczelnej Stronnictwa Narodowego (1928–1930), od 1940 r. pierwszy dyrektor Departamentu Sprawiedliwości Delegatury Rządu RP na Kraj.
-
W Ldzaniu koło Pabianic urodziła się Teresa Kubiak, śpiewaczka operowa (sopran).
-
W Warszawie urodził się Kazimierz Orłoś, pisarz, scenarzysta, dramaturg.
-
W Grudziądzu urodził się Andrzej Lam, historyk i teoretyk literatury, tłumacz.
-
Z Francji w pierwszy rejs pod polską banderą wypłynął żaglowiec szkolny „Dar Pomorza”.
-
Założono Polski Związek Narciarski.
-
W Sunrise Township w stanie Minnesota urodził się Richard Widmark, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Pocałunek śmierci”, „Przeklęte wzgórza”, „Proszę nie pukać”, „Alamo”, „Długie łodzie wikingów” i „Śmierć rewolwerowca”.
-
Pod Łowczówkiem zakończyła się kilkudniowa bitwa, w której żołnierze I Brygady Legionów Polskich walczyli z wojskami rosyjskimi.
-
W Lozannie urodził się Alejo Carpentier, kubański pisarz, muzykolog, autor powieści „Podróż do źródeł czasu”.
-
Do publicznej wiadomości podano informację o odkryciu radu przez polską chemiczkę Marię Skłodowską-Curie i jej męża Piotra Curie.
-
W Krakowie urodził się Rafał Ekielski, inżynier, konstruktor motocykla Orla-Viller 350 i współtwórca motocykla SHL.
-
W Nowym Jorku urodził się Henry Miller, pisarz, autor powieści „Zwrotnik Raka” i „Zwrotnik Koziorożca”.
-
W Petersburgu urodził się Jan Dembowski, biolog, profesor uniwersytetów w Wilnie, Łodzi i Warszawie, prezes PAN (1952–56), marszałek sejmu PRL I kadencji.
-
W Lublinie urodziła się Aniela Zagórska, tłumaczka dzieł Josepha Conrada.
-
W Poznaniu zmarł Marcin Dunin, arcybiskup poznański i gnieźnieński, prymas Polski.
-
W Piotrkowie Trybunalskim zmarł Franciszek Lessel, pianista i kompozytor epoki klasycyzmu, uczeń Josepha Haydna.
-
Adam Mickiewicz napisał „Odę do młodości”.
-
Pod Pułtuskiem doszło do bitwy pomiędzy francuskim korpusem marszałka Jeana Lannesa a wojskami rosyjskimi.
-
W Sławkowie urodził się Jan Baranowski, astronom i przyrodnik.
-
Wojska szwedzkie zakończyły oblężenie klasztoru paulinów na Jasnej Górze; jego skuteczną obroną kierował przeor o. Augustyn Kordecki.
-
W Jesi w okolicach Ankony urodził się Fryderyk II Hohenstauf, król Sycylii, od 1215 król Niemiec, cesarz rzymski (1220–1250) i król Jerozolimy od 1229 r.