> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

28 września

  • Jan Kobuszewski. Fot. PAP/R. Guż

    W Warszawie zmarł Jan Kobuszewski, wybitny aktor teatralny i filmowy, komik, reżyser, wykonawca skeczy i piosenek. Największą popularność zdobył dzięki występom w kabarecie „Dudek” i Kabarecie Olgi Lipińskiej. Wystąpił m.in. w filmach „Poszukiwany, poszukiwana”, „Nie ma róży bez ognia”, „Hallo Szpicbródka” oraz w serialach „Wojna domowa”, „Alternatywy 4”. W 2012 r. odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy artystycznej”.

  • Wiaczesław Mołotow i Joachim von Ribbentrop. Fot. NAC

    W Moskwie ministrowie spraw zagranicznych Niemiec Joachim von Ribbentrop i ZSRS Wiaczesław Mołotow podpisali niemiecko-sowiecki układ „o granicy i przyjaźni”, ustalający linię graniczną na obszarze Polski wzdłuż linii: Pisa-Narew-Bug-San (tzw. II pakt Ribbentrop-Mołotow).

  • Kardynał Adam Kozłowiecki. Fot. PAP/CAF/M. Trembecki

    W Lusace w Zambii zmarł kardynał Adam Kozłowiecki, jezuita, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Auschwitz i Dachau; od 1946 r. przebywał w Rodezji Północnej (obecnie Zambia), gdzie jako misjonarz, a następnie pierwszy metropolita Lusaki, spędził ponad 60 lat.

  • W Krakowie zmarł Tadeusz Zieliński, senator, minister, w latach 1992–1996 Rzecznik Praw Obywatelskich.

  • Premiera filmu „Cześć Tereska” w reżyserii Roberta Glińskiego.

  • W Waszyngtonie premier Izraela Icchak Rabin i przywódca OWP Jaser Arafat podpisali układ w sprawie rozszerzenia autonomii palestyńskiej na Zachodnim Brzegu Jordanu.

  • Prom „Estonia”. Fot. PAP/EPA

    Na Morzu Bałtyckim podczas sztormu zatonął płynący z Tallina do Sztokholmu estoński prom „Estonia” – zginęły 852 osoby.

  • Nadawanie rozpoczęło Radio Gazeta (dziś: Radio Zet) – druga po RMF FM komercyjna stacja radiowa w Polsce.

  • W Poznaniu zmarł Roman Brandstaetter, poeta, dramaturg, tłumacz.

  • W Warszawie zmarła Ewa Szelburg-Zarembina, pisarka, autorka utworów dla dzieci.

  • Przy próbie aresztowania przez KGB zginął August Sabbe – ostatni estoński partyzant, żołnierz oddziału „leśnych braci”, działającego na terenie włączonej do ZSRS Estonii.

  • Papież Jan Paweł I. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    Po 33 dniach pontyfikatu zmarł papież Jan Paweł I.

  • W Kairze zmarł Gamal Abdel Naser, egipski polityk, pułkownik; współzałożyciel tajnej organizacji „Wolni Oficerowie”, która w 1952 r. obaliła egipską monarchię; w latach 1954–1956 premier; od 1956 r. do śmierci prezydent Egiptu, sprawujący rządy autorytarne.

  • W Baltimore zmarł John Dos Passos, amerykański pisarz, autor powieści „Trzej żołnierze” i „Manhattan Transfer”, a także trylogii „USA”.

  • W Nowym Jorku urodziła się Jennifer Rush, piosenkarka, wykonawczyni przeboju „Power of Love”.

  • Bp Karol Wojtyła. Fot. PAP/Reprodukcja/J. Grelowski

    W katedrze wawelskiej Karol Wojtyła otrzymał sakrę biskupią z rąk arcybiskupa krakowskiego Eugeniusza Baziaka.

  • W Zakopanem urodził się Waldemar Dziki, reżyser, producent filmowy.

  • Józef Światło. Fot. IPN

    Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa i Głos Ameryki rozpoczęły nadawanie relacji Józefa Światły, byłego wicedyrektora X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, który uciekł na Zachód.

  • Biskupi, pod naciskiem władz komunistycznych, wybrali nowego przewodniczącego Episkopatu Polski, został nim ordynariusz łódzki biskup Michał Klepacz.

  • W Moskwie rozpoczęły się rozmowy delegacji KRN i PKWN z władzami sowieckimi.

  • W Kolinie urodził się Milosz Zeman, przewodniczący Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej (1993–2001), premier Czech w latach 1998–2002; od marca 2013 r. prezydent Czech, wybrany jako pierwszy w wyborach powszechnych.

  • Kapitulacja Warszawy. Fabryka Skody na Rakowcu. Gen. Tadeusz Kutrzeba i gen. Johannes Blaskowitz. 28.09.1939. Źródło: Wikimedia Commons/Bundesarchiv

    Kampania polska: o godz. 13.15 podpisany został akt kapitulacji Warszawy.

  • Zniszczone budynki Twierdzy Modlin. 09.1939. Fot. NAC

    Kampania polska: w Zakroczymiu Niemcy dokonali zbrodni na wziętych do niewoli żołnierzach polskich z Twierdzy Modlin oraz ludności cywilnej.

  • Gen. Władysław Sikorski. Fot. PAP/CAF

    Gen. Władysław Sikorski objął dowództwo Armii Polskiej we Francji.

  • Kampania polska: Armia Czerwona przejęła od Niemców Przemyśl.

  • Wilhelm Orlik-Rückemann. Fot. NAC

    Kampania polska: rozpoczęła się trzydniowa bitwa pod Szackiem. Grupą KOP gen. Wilhelma Orlika-Rueckemanna odniosła w niej zwycięstwo nad wojskami sowieckimi i przeszła za Bug.

  • Polskie wykopaliska archeologiczne w Egipcie - profesor Kazimierz Michałowski podczas oględzin sarkofagu. Fot. NAC

    W Muzeum Narodowym w Warszawie otwarto pierwszą wystawę wykopalisk ekspedycji polskich w Egipcie.

  • W Rouvroy we Francji urodziła się Stenia Kozłowska, piosenkarka.

  • W Warszawie urodził się Ryszard Kulesza, trener piłkarski, w latach 1978–1980 selekcjoner reprezentacji Polski, a następnie reprezentacji Tunezji (1981–1983).

  • Mieczysław Czechowicz. Fot. PAP/CAF/W. Rozmysłowicz

    W Lublinie urodził się Mieczysław Czechowicz, aktor, znany m.in. z występów w Kabarecie Starszych Panów, komediowych ról w filmach „Poszukiwana, poszukiwany”, „Nie ma róży bez ognia”, a także serialu „Janosik”; swojego głosu użyczył serialowej postaci Misia Uszatka.

  • W Warszawie urodził się Jan Matyjaszkiewicz, aktor teatralny, radiowy i telewizyjny; przez wiele lat związany z warszawskim Teatrem Ateneum.

  • W Fontana Liri urodził się Marcello Mastroianni, włoski aktor, jedna z gwiazd europejskiego kina, znany m.in. z ról w filmach „Słodkie życie” oraz „Osiem i pół” Federico Felliniego, a także „Nocy” Michelangelo Antonioniego.

  • Teatr Wielki w Łodzi. Źródło: CBN Polona

    W Łodzi uroczyście otwarto Teatr Wielki, wśród gości honorowych byli m.in. Henryk Sienkiewicz i Henryk Siemiradzki.

  • Wacław Lipiński. Fot. CAW. Źródło: Wikimedia Commons

    W Łodzi urodził się Wacław Lipiński, historyk, żołnierz Legionów Polskich, członek POW, działacz piłsudczykowski; w czasie II wojny światowej współorganizator Konwentu Organizacji Niepodległościowych (1942); po wojnie założyciel i przewodniczący podziemnego Stronnictwa Niezawisłości Narodowej (1946), członek Komitetu Porozumiewawczego Organizacji Polski Podziemnej (1946–1947); aresztowany przez władze komunistyczne w 1947 r. i skazany na karę śmierci, zamienioną na dożywocie; zmarł w więzieniu we Wronkach w 1949 r., niewykluczone, że został zamordowany.

  • Wacław Kostek-Biernacki. Fot. NAC

    W Lublinie urodził się Wacław Kostek-Biernacki, żołnierz Legionów Polskich, członek POW, pułkownik WP; od 1930 r. komendant twierdzy brzeskiej; wojewoda nowogródzki (1931) i poleski (1932–1934); organizator obozu w Berezie Kartuskiej; w 1939 r. internowany w Rumunii; więziony przez władze komunistyczne od 1945 r., skazany na karę śmierci (1953), zamienioną na 10 lat więzienia.

  • Ludwik Waryński. Źródło: Wikimedia Commons

    Władze carskie aresztowały Ludwika Waryńskiego, działacza rewolucyjnego, założyciela i przywódcę I Proletariatu.

  • Fragment obrazu "Bitwa pod Grunwaldem" Jana Matejki. Fot. PAP/Reprodukcja

    W Krakowie w sali ratuszowej zaprezentowano publiczności obraz Jana Matejki „Bitwa pod Grunwaldem”.

  • Wacław Berent. Fot. NAC

    W Warszawie urodził się Wacław Berent, powieściopisarz, eseista, tłumacz.

  • Stanisław Moniuszko. Źródło: CBN Polona

    W Operze Warszawskiej odbyła się prapremiera „Strasznego Dworu” Stanisława Moniuszki, która zakończyła się manifestacją patriotyczną.

  • W Londynie utworzono Międzynarodowe Stowarzyszenie Robotników, nazwane I Międzynarodówką.

  • Po bitwie pod Białą Cerkwią podpisana została krótkotrwała ugoda pomiędzy Rzeczpospolitą a Kozakami.

  • Wojna trzynastoletnia: wojska polskie zdobyły Chojnice.