> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

3 kwietnia

  • Kierownictwa PPR i PPS debatują na temat zjednoczenia obu partii: w tle plakat określający kierunek działania "Jednością silni zwyciężymy". Warszawa, 12.1946 r. Fot. PAP/CAF/S. Dąbrowiecki

    Podczas wspólnego posiedzenia KC PPR i CKW PPS w sprawie zjednoczenia, podjęto decyzję o budowie Domu Zjednoczonej Partii Klasy Robotniczej Wspólny Dom.

  • Pomnik upamiętniający ofiary Zbrodni Katyńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Fot. PAP/L. Szymański

    Zbrodnia Katyńska: NKWD rozpoczęło likwidację obozu w Kozielsku, a w kolejnych dniach – obozów w Ostaszkowie (4 kwietnia) i Starobielsku (5 kwietnia); z Kozielska 4 404 jeńców przewieziono do Katynia i zamordowano strzałami w tył głowy; 3 896 jeńców ze Starobielska zabito w pomieszczeniach NKWD w Charkowie, a ich ciała pogrzebano na przedmieściach miasta w Piatichatkach; 6 287 jeńców z Ostaszkowa rozstrzelano w gmachu NKWD w Kalininie, obecnie Twer, a pochowano w miejscowości Miednoje.

  • W Warszawie zmarł Jerzy Wójcik, operator filmowy, współtwórca polskiej szkoły filmowej, autor zdjęć do najsłynniejszych polskich filmów lat 50., 60. i 70., między innymi „Popiołu i diamentu” (1958) Andrzeja Wajdy, „Matki Joanny od Aniołów” (1961) i „Faraona” (1966) Jerzego Kawalerowicza, „Westerplatte” (1967) Stanisława Różewicza, „Potopu” (1973) Jerzego Hoffmana.

  • Marian Pankowski. Fot. PAP/A. Rybczyński

    W Brukseli zmarł Marian Pankowski, pisarz, poeta, tłumacz, dramaturg, autor m.in. dramatu „Teatrowanie nad świętym barszczem”, powieści „Rudolf”, „Putto” i „W stronę miłości”; więzień niemieckich obozów Auschwitz, Gross-Rosen.

  • Aleksy Antkiewicz. Fot. PAP/CAF/J. Uklejewski

    W Gdańsku zmarł Aleksy Antkiewicz, pierwszy polski medalista olimpijski w boksie – na igrzyskach w Londynie (1948) zdobył brązowy medal; wicemistrz olimpijski z Helsinek (1952); mistrz Europy (1953).

  • W Naprawie zmarł Bogusław Zych, szermierz, florecista, wielokrotny mistrz Polski, drużynowy brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w Moskwie, mistrz świata, brązowy medalista Mistrzostw Europy.

  • Podczas negocjacji w Magdalence osiągnięto porozumienie w sprawie kompetencji prezydenta PRL oraz relacji pomiędzy Sejmem a Senatem; uzgodniono także kwestię podziałów mandatów w przyszłym Sejmie.

  • Aleksander Ścibor-Rylski. Fot. NAC

    W Warszawie zmarł Aleksander Ścibor-Rylski, pisarz, scenarzysta i reżyser filmowy, autor m.in. książek „Węgiel”, „Pierścionek z końskiego włosia”, reżyser filmów „Ich dzień powszedni”, „Jutro Meksyk”, „Morderca zostawia ślad”.

  • I Ogólnokrajowy Zjazd Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Fot. PAP/CAF/M. Sochor

    W Krakowie rozpoczął obrady I Ogólnokrajowy Zjazd Niezależnego Zrzeszenia Studentów, który wybrał władze organizacji; przewodniczącym Krajowej Komisji Koordynacyjnej został Jarosław Guzy.

  • W Brześciu nad Bugiem gen. Wojciech Jaruzelski i Stanisław Kania spotkali się z sowieckimi przywódcami.

  • Tadeusz Mazowiecki. Fot. PAP/R. Pietruszka

    W Warszawie ukazał się pierwszy numer „Tygodnika Solidarność” (w nakładzie 500 tys. egzemplarzy), niezależnego czasopisma społeczno-polityczno-gospodarczego, którego redaktorem naczelnym został Tadeusz Mazowiecki.

  • Premier Edward Babiuch. Fot. PAP/L. Łożyński

    Sejm PRL powołał rząd Edwarda Babiucha.

  • Romuald Lipko. Fot. PAP/S. Leszczyński

    W Lublinie urodził się Romuald Lipko, kompozytor, multiinstrumentalista, współzałożyciel zespołu Budka Suflera; autor przebojów Anny Jantar „Nic nie może wiecznie trwać” i Zdzisławy Sośnickiej „Aleja gwiazd”.

  • Hanna Suchocka. Fot. PAP/J. Turczyk

    W Pleszewie urodziła się Hanna Suchocka, premier RP w latach 1992–1993, minister sprawiedliwości (1997–2000); ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej i Zakonie Kawalerów Maltańskich w latach 2001–2013, I wiceprzewodnicząca Komisji Weneckiej w latach 2015–2016.

  • Armia Polska w Iranie. 1942 r. Fot. NAC

    W Teheranie powstała Delegatura Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej Polskiego Rządu, której celem było niesienie pomocy m.in. polskim uchodźcom z ZSRS, którzy ewakuowali się wraz z Armią Polską na Wschodzie.

  • Marek Perepeczko. Fot. PAP/T. Gzell

    W Warszawie urodził się Marek Perepeczko, aktor, niezapomniany odtwórca roli Janosika w filmie Jerzego Passendorfera, wystąpił także w „Polowaniu na muchy”, „Brzezinie”, „Weselu” i „Panu Tadeuszu” Andrzeja Wajdy.

  • Widok na getto w Radomiu przez bramę wjazdową. Fot. NAC

    W Radomiu Niemcy utworzyli getto dla ludności żydowskiej.

  • Adolf Hitler. Fot. NAC

    Naczelne dowództwo niemieckich sił zbrojnych przedstawiło Hitlerowi projekt dyrektywy w sprawie gotowości bojowej armii na lata 1939–1940; jej część, tzw. Wariant Biały (Fall Weiss) dotyczył ewentualnego ataku na Polskę; dokument został podpisany 11 kwietnia 1939 r.

  • XII Zjazd Związku Legionistów Polskich: przemówienie prezesa płk. Walerego Sławka. 1933 r. Fot. NAC

    W Warszawie zmarł Walery Sławek, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego, współtwórca Organizacji Bojowej PPS, żołnierz Legionów Polskich, członek Komendy Naczelnej POW, oficer WP, twórca BBWR, trzykrotny premier i marszałek Sejmu.

  • W Bielsku-Białej urodziła się Aleksandra Zawieruszanka, aktorka, znana z filmów „Mąż swojej żony”, „Walkower”, „Z tamtej strony tęczy”, „Rzeczpospolita babska”; przez ponad 30 lat występowała na scenie Teatru Narodowego w Warszawie.

  • Gen. Daniel Konarzewski. Źródło: NAC

    W Warszawie zmarł gen. Daniel Konarzewski, prawnik, archeolog, pułkownik armii rosyjskiej, następnie w I Korpusie Polskim w Rosji (1917–1918); od 1918 r. w Wojsku Polskim; w czasie wojny polsko-bolszewickiej dowódca Wielkopolskiej Grupy Operacyjnej.

  • Wacław Sobieski. Fot. NAC

    W Krakowie zmarł Wacław Sobieski, historyk, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego.

  • Mecz piłki nożnej Liga Polska - Liga Węgierska na Stadionie Wojska Polskiego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Drużyna Ligi Polskiej – widoczni m.in.: Edmund Giemsa (stoi 1. z lewej), Jerzy Bułanow (stoi 2. z prawej), Teodor Peterek (stoi 6. z prawej), Ewald Urban (klęczy 2. z prawej). 1935 r. Fot. NAC

    Inauguracja pierwszego sezonu rozgrywek piłkarskich o mistrzostwo Polski w systemie ligowym – Liga Piłki Nożnej. Wcześniej w latach 1920–1926 mecze rozgrywano w formule pucharowej.

  • Jan Reszke. Źródło: CBN Polona

    W Nicei zmarł Jan Reszke, śpiewak operowy, gwiazda Metropolitan Opera.

  • W Warszawie zmarł Icchok Lejb Perec, poeta, prozaik, dramaturg, tworzący w języku jidysz, działacz społeczny, prawnik; autor „Opowiadań chasydzkich” i „Opowiadań ludowych”, dramatów „Nocą na starym rynku” i „Złoty łańcuch”, a także książki „Moje wspomnienia”.

  • Stanisława Walasiewicz. Fot. NAC

    W Wierzchowni koło Grudziądza urodziła się Stanisława Walasiewicz, lekkoatletka, sprinterka, mistrzyni olimpijska z Los Angeles (1932) i wicemistrzyni olimpijska z Berlina (1936); wielokrotna rekordzistka świata i medalistka mistrzostw Europy.

  • Józef Czapski. Fot. PAP/Reprodukcja/A. Rybczyński

    W Pradze urodził się Józef Czapski, malarz, krytyk sztuki, pisarz, współzałożyciel i współredaktor paryskiej „Kultury”; uczestnik wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. i kampanii polskiej 1939 r.; więzień sowieckich łagrów (1939–1941); żołnierz Armii Polskiej w ZSRS tworzonej przez gen. Władysława Andersa i II Korpusu Polskiego; autor książki „Na nieludzkiej ziemi”.

  • Generał bryg. dypl. Marian Żegota-Januszajtis. Źródło: NAC

    W Mirowie koło Częstochowy urodził się Marian Januszajtis-Żegota, organizator Polskich Drużyn Strzeleckich, żołnierz Legionów Polskich, generał Wojska Polskiego; uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, w czasie kampanii 1939 r. dowódca Korpusu Ochotniczego Obrony Lwowa.

  • W Hołowli na Wołyniu urodził się Stefan Frankowski, komandor, w czasie kampanii polskiej w 1939 r. dowódca Morskiej Obrony Wybrzeża.

  • Stefan Okrzeja. Źródło: CBN Polona

    Urodził się Stefan Okrzeja, działacz socjalistyczny, współtwórca Organizacji Bojowej PPS. W 1905 r. aresztowany podczas zamachu na oberpolicmajstra Karla Nolkena. Stracony na stokach warszawskiej Cytadeli.

  • Prof. Władysław Tatarkiewicz. Fot. PAP/W. Barczuk

    W Warszawie urodził się Władysław Tatarkiewicz, historyk filozofii i sztuki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego; jego najważniejsze dzieła to „Historia filozofii”, „Historia estetyki”, traktat „O szczęściu”.

  • Portret Juliusza Słowackiego. Źródło: CBN Polona

    W Paryżu zmarł Juliusz Słowacki, poeta, dramaturg, jeden z najwybitniejszych twórców polskiego romantyzmu; autor m.in. dramatów „Kordian”, „Balladyna”, „Sen srebrny Salomei”, „Mazepa”, „Samuel Zborowski”, a także poematów „Beniowski”, „Anhelli”, „Król-Duch”.

  • W Zakopanem urodził się Maciej Sieczka, jeden z pierwszych przewodników tatrzańskich, autor wielu pierwszych wejść na tatrzańskie szczyt, m.in. na Świnicę, Mnicha i Mięguszowiecki Szczyt.

  • W Rzeczycy zmarł Jędrzej Kitowicz, ksiądz, pamiętnikarz, historyk, uczestnik konfederacji barskiej, autor „Opisu obyczajów za panowania Augusta III”.

  • Stanisław Jan Jabłonowski. Źródło: CBN Polona

    We Lwowie zmarł hetman wielki koronny Stanisław Jan Jabłonowski, uczestnik wojny polsko-szwedzkiej (1655–1660), bitwy chocimskiej (1673) i odsieczy wiedeńskiej (1683).

  • W Łuczy koło Jabłonowa na Pokuciu urodził się Stanisław Jan Jabłonowski, hetman wielki koronny, uczestnik wojny polsko-szwedzkiej (1655–1660), bitwy chocimskiej (1673) i odsieczy wiedeńskiej (1683).