> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

30 września

  • Prezydent Ignacy Mościcki. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja

    Ignacy Mościcki zrzekł się urzędu prezydenta RP. Jego następcą, rezydującym na uchodźstwie, został Władysław Raczkiewicz. Nowy szef państwa przyjął dymisję rządu gen. Felicjana Sławoja Składkowskiego i powierzył misję utworzenia nowego gabinetu gen. Władysławowi Sikorskiemu.

  • Prof. Michał Bobrzyński. Źródło: CBN Polona

    W Krakowie urodził się Michał Bobrzyński, historyk, przywódca konserwatystów krakowskich (stańczyków).

  • Kornel Morawiecki. Fot. PAP/R. Guz

    W Warszawie zmarł Kornel Morawiecki, działacz opozycji demokratycznej w PRL, przywódca „Solidarności Walczącej”, marszałek senior Sejmu VIII kadencji, poseł VIII kadencji; odznaczony Orderem Orła Białego.

  • W rozegranym w Turynie finale Mistrzostw Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn Polska pokonała Brazylię 3:0.

  • W Polsce zlikwidowano Wojskowe Służby Informacyjne; ówczesny wiceszef MON Antoni Macierewicz ocenił, że WSI dopuszczały się bezprawnych działań wobec świata mediów, polityki i gospodarki.

  • Zygmunt Kałużyński. Fot. PAP/S. Kraszewski

    W Warszawie zmarł Zygmunt Kałużyński, krytyk filmowy, eseista i publicysta.

  • W Krakowie zmarła Maria Malicka, aktorka.

  • W Sydney zmarł Patrick White, pisarz, autor powieści „Wóz ognisty”; laureat literackiej Nagrody Nobla w 1973 r.

  • XIII Festiwal Polskich Filmów Fabularnych. Konferencja prasowa twórców filmu „Kobieta samotna”. Nz. m.in. aktor Bogusław Linda (L), scenarzysta Maciej Karpiński (2P), aktorka Maria Chwalibóg (P). Gdynia, 15.09.1988. Fot. PAP/S. Kraszewski

    Premiera filmu „Kobieta samotna” w reżyserii Agnieszki Holland.

  • Stanisław Bareja. Fot. PAP/CAF/S. Kraszewski

    W Telewizji Polskiej wyemitowano pierwszy odcinek serialu komediowego „Alternatywy 4” w reżyserii Stanisława Barei.

  • W Autheuil-Authouillet zmarła Simone Signoret, francuska aktorka, nagrodzona w 1960 r. Oscarem za rolę w filmie „Miejsce na górze”.

  • ZOMO. Fot. PAP/J. Ochoński

    Stan wojenny: w Nowej Hucie w czasie manifestacji zorganizowanej przez podziemną Solidarność doszło do gwałtownych starć z milicją.

  • W Koszycach urodziła się Martina Hingis, szwajcarska tenisistka; pięciokrotnie triumfowała w turniejach wielkoszlemowych: trzykrotnie w Australian Open (1997–1999), raz w Wimbledonie (1997) i raz w US Open (1997).

  • Start uczestników Maratonu Pokoju. Warszawa, 30.09.1979. Fot. PAP/PAI/W. Kryński

    W Warszawie odbył się pierwszy w Polsce masowy bieg maratoński – Maraton Pokoju.

  • Małgorzata Glinka. Fot.PAP/G.Michałowski

    W Warszawie urodziła się Małgorzata Glinka-Mogentale, siatkarka, dwukrotna mistrzyni Europy (2003 i 2005), najlepsza zawodniczka kontynentu w 2003 r.

  • Tymon Tymański. Fot.PAP/S.Leszczyński

    W Gdańsku urodził się Tymon Tymański, muzyk, kompozytor.

  • W Warszawie urodził się Dariusz Dziekanowski, piłkarz, trener; w reprezentacji Polski rozegrał 63 mecze, zdobywając 20 bramek; uczestnik finałów Mistrzostw Świata w Meksyku (1986); zawodnik m.in. Widzewa Łódź, Legii Warszawa, Celticu Glasgow i Polonii Warszawa.

  • Rozpoczęła działalność Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).

  • Premiera serialu animowanego „Flintstonowie”.

  • James Dean. Fot. PAP/EPA

    W Kalifornii w wypadku samochodowym w wieku 24 lat zginął James Dean, amerykański aktor, symbol zbuntowanego pokolenia; zagrał w filmach „Na wschód od Edenu”, „Buntownik bez powodu” i „Olbrzym”.

  • Barbara Trzetrzelewska. Fot. PAP/J. Turczyk

    W Jaworznie urodziła się Barbara Trzetrzelewska, wokalistka, wykonująca utwory łączące w sobie jazz, pop i brzmienia latynoskie.

  • Rząd polski zerwał stosunki dyplomatyczne z Jugosławią.

  • Mieczysław Niedzielski „Żywiciel”, dowódca oddziałów powstańczych na Żoliborzu. Źródło: Wikimedia Commons

    Kapitulacja powstańców warszawskich walczących na Żoliborzu.

  • Gen. Kazimierz Sosnkowski. Fot. NAC

    Prezydent RP na uchodźstwie Władysław Raczkiewicz zwolnił ze stanowiska Naczelnego Wodza gen. Kazimierza Sosnkowskiego i powołał na to stanowisko gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego.

  • Gen. Franciszek Kleeberg. Fot. CAW

    Kampania polska: zwycięstwo Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga nad sowietami w starciu pod Parczewem.

  • Szef MSZ Józef Beck. Fot. NAC

    Polskie ultimatum wobec Czechosłowacji z żądaniami terytorialnymi.

  • Rząd czechosłowacki przyjął dyktat monachijski. 

  • Franciszek Groń-Gąsienica. Fot. PAP/CAF/J. Baranowski

    W Zakopanem urodził się Franciszek Gąsienica Groń, narciarz, pierwszy polski medalista zimowych igrzysk olimpijskich – w 1956 r. w Cortina d’Ampezzo zdobył brązowy medal w kombinacji norweskiej.

  • Elie Wiesel. Fot. PAP/EPA

    W Syhot nad Cisą, na terenie dzisiejszej Rumunii, urodził się Elie Wiesel, pisarz, dziennikarz pochodzenia żydowskiego; więzień niemieckich obozów Auschwitz i Buchenwald; twórca terminu Holocaust; laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1986 r.

  • Mecz piłki nożnej Polonia Warszawa Polonia - Karwina na boisku przy ulicy Konwiktorskiej w Warszawie. 1938 r. Fot. NAC

    W Warszawie przy ulicy Konwiktorskiej otwarto stadion Polonii Warszawa.

  • W Nowym Orleanie urodził się Truman Capote, pisarz, autor „Harfy traw”, „Śniadania u Tiffany'ego” i „Z zimną krwią”.

  • Janusz Warmiński. Fot. PAP/T. Praźmowski

    W Warszawie urodził się Janusz Warmiński, aktor, reżyser, wieloletni dyrektor Teatru Ateneum.

  • Afisz Wydziału Społeczno-Wychowawczego L.L.S. o odczytach dot. spisu ludności w 1921 r. Źródło: CBN Polona

    Pierwszy powszechny spis ludności przeprowadzony w II RP wykazał, że na jej terenie (bez części Górnego Śląska i Wileńszczyzny) żyje 25 mln 694 tys. osób, w tym prawie 17,8 mln osób narodowości polskiej, 3,9 mln ludności ukraińskiej i ponad 2 mln Żydów.

  • W Warszawie urodził się Samuel Eilenberg, matematyk, profesor Uniwersytetu Columbia, współtwórca algebry homologicznej.

  • W Warszawie zmarł Franciszek Kostrzewski, malarz, ilustrator, karykaturzysta.

  • Karol Estreicher. Źródło: Wikimedia Commons

    W Krakowie zmarł Karol Estreicher, bibliotekarz, bibliograf, historyk literatury i teatru. 

  • We wsi Nowa Golczycha (obwód iwanowski) urodził się Aleksander Wasilewski, marszałek sowiecki, szef Sztabu Generalnego Armii Czerwonej w latach 1942–1944 i 1946–1948; w 1945 r. dowódca wojsk sowieckich na Dalekim Wschodzie; minister obrony ZSRS (1949–1953).

  • W Kiszyniowie urodził się Lewis Milestone, reżyser, scenarzysta, autor filmów „Awantura arabska” – Oscar za reżyserię (1929) oraz „Na Zachodzie bez zmian” – Oscary za reżyserię i w kategorii najlepszy film (1930).

  • Portret Adama Chmielowskiego pędzla Aleksandra Gierymskiego. Źródło: Wikimedia Commons

    Powstanie Styczniowe: podczas bitwy pod Mełchowem stracił nogę i dostał się do niewoli Adam Chmielowski, późniejszy brat Albert.

  • Gen. Józef Chłopicki. Źródło: CBN Polona

    W Krakowie zmarł gen. Józef Chłopicki, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792 r., wojen napoleońskich; wódz naczelny wojsk polskich i dyktator w czasie Powstania Listopadowego.

  • W Wiedniu odbyła się prapremiera opery „Czarodziejski flet” Wolfganga Amadeusza Mozarta.

  • "Obraz Europy w lipcu 1772" - alegoria I rozbioru Polski. Źródło: CBN Polona

    Obradujący w Warszawie Sejm ratyfikował traktaty rozbiorowe.

  • We wsi Czyżowo w okolicach Smoleńska urodził się Grigorij Potiomkin, książę, feldmarszałek, wieloletni doradca carycy Katarzyny II i jej faworyt; głównodowodzący armii rosyjskiej w wojnie z Turcją (1787–1792).

  • Stanisław Konarski. Fot. PAP/Reprodukcja/J. Morek

    W Żarczycach w powiecie chęcińskim urodził się Stanisław Konarski, pedagog, reformator szkolnictwa, poeta, dramaturg, pisarz polityczny, pijar; założyciel Collegium Nobilium w Warszawie.

  • Wojska moskiewskie przekroczyły granicę Rzeczypospolitej rozpoczynając wojnę polsko-rosyjską, tzw. wojnę smoleńską (1632–1634).

  • Leszek Czarny. Źródło: BN Polona

    W Krakowie zmarł Leszek Czarny, książę krakowski i sandomierski.