> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

7 grudnia

  • Bunt więźniów w Zakładzie Karnym w Czarnem, fot. PAP/CAF/W. Szabelski

    Sejm uchwalił amnestię, która nie objęła jednak recydywistów. W rezultacie w więzieniach w Czarnem, Goleniowie, a dzień później też Nowogardzie doszło do buntu osadzonych. Największy zasięg i najbardziej dramatyczny przebieg przybrał on w Czarnem, gdzie zginęło sześć osób.

  • Automobilklub Polski

    W Hotelu Bristol w Warszawie odbyło się pierwsze zebranie organizacyjne Towarzystwa Automobilistów Królestwa Polskiego – stowarzyszenia skupiającego miłośników i pionierów automobilizmu z terenu „Kongresówki”. Do tradycji tego towarzystwa odwołuje się Automobilklub Polski.

  • Antoni Pajdak. Fot. PAP/T. Michalak

    Urodził się Antoni Pajdak, jeden z przywódców Polskiego Państwa Podziemnego aresztowanych podstępnie w 1945 r. i osądzonych w Moskwie w ramach tzw. procesu szesnastu. Skazany na pięć lat więzienia, następne pięć spędził przymusowo na Syberii. Udało się mu wrócić do Polski, aktywnie wspierał demokratyczną opozycję, protestował przeciwko wprowadzeniu do konstytucji zapisu o sojuszu ze Związkiem Radzieckim i należał do założycieli Komitetu Obrony Robotników. Był socjalistą, w czasie I wojny światowej żołnierzem Legionów, a pod koniec II wojny - zastępcą Delegata Rządu RP na Kraj. W okresie międzywojennym jako adwokat bronił za darmo komunistów i socjalistów.

  • Egzekucja Gotfryda Rösnera przed ratuszem w Toruniu, fot. domena publiczna

    Egzekucja burmistrza Torunia. Epilog tzw. tumultu toruńskiego - zamieszek, o wywołanie których toruńscy katolicy obwinili protestanckich współobywateli. Sąd skazał na śmierć nie tylko osoby, które brały udział w zamieszkach, ale też burmistrza Gotfryda Rösnera - pod zarzutem, że do nich podżegał. Wyrok posłużył Prusom i Rosji do mieszania się w wewnętrzne sprawy Rzeczpospolitej. Wywołał też negatywne komentarze w innych krajach

  • W Warszawie zmarła aktorka filmowa i teatralna Katarzyna Łaniewska, znana szerokiej publiczności m.in. z seriali "Plebania", "Czterdziestolatek" i "Gruby". Artystka była związana m.in. z warszawskimi teatrami: Polskim, Dramatycznym, Narodowym i Ateneum.

  • Józef Kowalski. Fot. PAP/L. Muszyński

    W Tursku w województwie lubuskim w wieku 113 lat zmarł kapitan Józef Kowalski, ostatni żyjący żołnierz wojny polsko-bolszewickiej. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, biorąc udział w jej najważniejszych bitwach - warszawskiej i pod Komarowem.

  • Zmarł Andrzej Waksmundzki, twórca polskiej szkoły chromatografii i pionier techniki światłowodowej.

  • Ryszard Szymczak. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Warszawie zmarł Ryszard Szymczak, piłkarz, mistrz olimpijski z Monachium (1972).

  • Amerykańska sonda kosmiczna „Galileo” dotarła na orbitę Jowisza.

  • W Szczecinie zmarł Andrzej May, aktor, reżyser teatralny, pedagog.

  • W Skolimowie zmarł Ludwik Pak, aktor, odtwórca roli Peresady w „Siekierezadzie” (1985) Witolda Leszczyńskiego i Zdzisława Dyrmana w „Misiu” (1980) w reżyserii Stanisława Barei.

  • W Deja na Majorce zmarł Robert Graves, angielski literat i badacz mitologii, autor „Mitów greckich” oraz „Ja, Klaudusz”.

  • Irena Tuwim. Źródło: Wikimedia Commons

    W Warszawie zmarła Irena Tuwim, siostra Juliana Tuwima, literatka, tłumaczka literatury dla dzieci, autorka najpopularniejszego polskiego tłumaczenia „Kubusia Puchatka”.

  • W hali warszawskiego „Torwaru” wystąpiła Tina Turner.

  • Wicepremier i przewodniczący Komisji Rządowej Mieczysław Jagielski (2L stoi) i przewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego Lech Wałęsa (3L stoi) podpisują porozumienie kończące strajk w Stoczni Gdańskiej. Gdańsk 31.08.1980. Fot. PAP/CAF/Z. Trybek

    W Gdańsku odbyła się pierwsza publiczna projekcja filmu „Robotnicy `80”, przedstawiającego sierpniowy strajk w Stoczni Gdańskiej i rozmowy MKS z Komisją Rządową.

  • Realizacja filmu pt. Chłopi, według powieści Władysława Reymonta, w reżyserii Jana Rybkowskiego. Na zdjęciu od lewej: reżyser, aktorzy Ignacy Gogolewski (jako Antek Boryna) i Emilia Krakowska (jako Jagna). Fot. PAP/W. Rozmysłowicz

    Premiera filmu „Chłopi” w reżyserii Jana Rybkowskiego.

  • Według zakończonego Trzeciego Narodowego Spisu Powszechnego Polska miała 32 642 000 mieszkańców. 52,3 proc. z nich mieszkało w miastach.

  • Willy Brandt i Józef Cyrankiewicz. Fot. PAP/Z.Matuszewski

    W Warszawie kanclerz Willy Brandt i premier Józef Cyrankiewicz podpisali układ o normalizacji stosunków pomiędzy PRL a RFN.

  • W Szczecinie doszło do katastrofy tramwajowej, w której zginęło 15 osób, a około 150 zostało rannych; był to najtragiczniejszy wypadek tramwajowy w Polsce.

  • Papież Paweł VI i patriarcha Konstantynopola Atenagoras I wzajemnie znieśli ekskomuniki nałożone w 1054 roku, które wywołały wielką schizmę.

  • W Chełmży urodził się Andrzej Mierzejewski, kolarz, trzykrotny zwycięzca Tour de Pologne.

  • Grażyna Wolszczak. Fot. PAP/S.Leszczyński

    W Gdańsku urodziła się Grażyna Wolszczak, aktorka.

  • Na mocy dekretu Rady Państwa zlikwidowano Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego. W jego miejsce utworzono Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Komitet do spraw Bezpieczeństwa Publicznego.

  • Jan Mazurkiewicz. Źródło: Wikimedia Commons

    Przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie zakończył się proces oficerów Armii Krajowej. Głównym oskarżonym był płk Jan Mazurkiewicz „Radosław”, którego skazano na dożywocie, pozostałych na kary długoletniego więzienia.

  • Plan zdjęciowy filmu „Miasto nieujarzmione” na warszawskim Starym Mieście. Wrzesień 1948 r. Fot. PAP/CAF

    Premiera filmu „Miasto nieujarzmione” w reżyserii Jerzego Zarzyckiego.

  • Wojciech Weiss. Fot. NAC

    W Krakowie zmarł Wojciech Weiss, malarz, pedagog.

  • W Pomona w stanie Kalifornia urodził się Tom Waits, wokalista, kompozytor, poeta, aktor.

  • W Chicago podpisana została „Konwencja o międzynarodowym lotnictwie cywilnym”.

  • Jan Borysewicz. Źródło: IPN

    W nocy z 6 na 7 grudnia oddział AK pod dowództwem por. Jana Borysewicza ps. Mściciel odbił z rąk sowieckich, miasto Ejszyszki na Litwie. Z rozbitego aresztu NKWD uwolniono 34 więźniów, zniszczono dokumentację NKWD i miejscowej placówki prosowieckiego Związku Patriotów Polskich.

  • USS West Virginia storpedowany w ataku na Pearl Harbor. Źródło: Wikipedia commons

    Japoński atak na amerykańską bazę morską Pearl Harbor na Hawajach. W odpowiedzi na agresję Stany Zjednoczone wypowiedziały wojnę Japonii i rozpoczęły działania zbrojne na Pacyfiku.

  • Janusz Bukowski w roli zbójnika Wróblika na planie serialu „Janosik”. Fot. PAP/CAF/M. Sochor

    W Gorzycach pod Sandomierzem urodził się Janusz Bukowski, aktor.

  • Andrzej Czuma. Fot. PAP/R. Pietruszka

    W Lublinie urodził się Andrzej Czuma, prawnik, opozycjonista w PRL; współzałożyciel Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO) w 1977 r.; minister sprawiedliwości i prokurator generalny (2009).

  • Jadwiga Smosarska jako Barbara Radziwiłłówna i Witold Zacharewicz jako Zygmunt August w jednej ze scen filmu „Barbara Radziwiłłówna”. Fot. NAC

    Premiera filmu Józefa Lejtesa „Barbara Radziwiłłówna” z Jadwigą Smosarską w roli tytułowej.

  • Doki amunicyjne składnicy materiałów wojennych na Westerplatte. Lata międzywojenne. Fot. NAC

    Decyzją Ligi Narodów Polska otrzymała prawo do obsadzenia półwyspu Westerplatte oddziałami wojskowymi.

  • W Ligocie urodził się Stanisław Wyganowski, ekonomista, urbanista, działacz samorządowy; uczestnik kampanii polskiej 1939 r., żołnierz Armii Krajowej; w latach 1990–1994 prezydent Warszawy.

  • Józef Piłsudski. Fot. PAP/Reprodukcja

    Rozkaz Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego w sprawie jednolitości armii.

  • I wojna światowa: Stany Zjednoczone wypowiedziały wojnę Austro-Węgrom.

  • Feliks Dzierżyński został szefem Czeka – Wszechrosyjskiej Nadzwyczajnej Komisji do Spraw Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem – policji politycznej w sowieckiej Rosji w latach 1917–1922, poprzedniczki NKWD i KGB.

  • Zmarł Antoni Kątski, kompozytor i pianista.

  • W Poznaniu urodził się Wiktor Marian Dega, lekarz i naukowiec, który utworzył pierwszą na świecie Katedrę Medycyny Rehabilitacyjnej.

  • W La Chenaie zmarł Ferdinand de Lesseps, francuski inżynier, przedsiębiorca, dyplomata; budowniczy Kanału Sueskiego (1859–1869) i inicjator budowy Kanału Panamskiego.

  • Henryk Floyar-Rajchman. Fot. NAC

    W Warszawie urodził się mjr Henryk Floyar-Rajchman (do 1917 Reichman), działacz niepodległościowy, polityk, dyplomata, żołnierz. We wrześniu 1939 r. wraz z płk. Ignacym Matuszewskim kierował zakończoną sukcesem akcją ewakuacji polskiego złota do Francji.

  • W Paryżu urodził się Gabriel Marcel, filozof, pisarz.

  • Marian Falski. 1960 r. Fot. Muzeum Narodowe w Warszawie/PAP/W. Prażuch

    W Naczy koło Nowogródka urodził się Marian Falski, pedagog, działacz oświatowy, autor najpopularniejszego polskiego elementarza, sygnatariusz Listu 34.

  • W Paryżu rozstrzelany został marszałek Francji Michel Ney.

  • Portret Marii Walewskiej. Zbiory Muzeum w Wilanowie. Fot. PAP/PAI/T. Prażmowski

    W Kiernozi niedaleko Łowicza urodziła się Maria Walewska, hrabina, kochanka cesarza Napoleona Bonaparte; z ich związku narodził się syn Aleksander Walewski, przyszły minister spraw zagranicznych Francji.

  • W Warszawie urodził się Jan Chrzciciel Albertandi, ksiądz, biskup warszawski.

  • Krzysztof Opaliński. Źródło: CBN Polona

    Zmarł Krzysztof Opaliński, polityk, poeta, jeden z przywódców opozycji wobec króla Jana Kazimierza; dowodząc obroną Wielkopolski, skapitulował przed Szwedami pod Ujściem.

  • Barbara Radziwiłłówna. Źródło: CBN Polona

    W katedrze wawelskiej odbyła się koronacja Barbary Radziwiłłówny, drugiej żony króla Zygmunta II Augusta.

  • W Krakowie zmarł Bolesław V Wstydliwy, książę sandomierski i krakowski.

  • W Neapolu zmarł papież Innocenty IV.

  • (lub 8 grudnia) Zmarł Bolesław I Wysoki, książę śląski. Za jego czasów Śląsk rozwinął się gospodarczo.