Kalendarz historyczny
17 marca
-
W Katowicach zmarł Stanisław Ligoń, pisarz, działacz kulturalny, artysta; dyrektor Polskiego Radia w Katowicach w latach 1934–1939.
-
We Lwowie urodził się Ryszard Barycz, aktor filmowy i teatralny, znany m.in. z filmów „Młodość Chopina”, „Szatan z siódmej klasy”, „Zemsta”, „Deszczowy lipiec”.
-
W Warszawie zmarł Marian Kociniak, aktor filmowy i teatralny, znany m.in. z roli Franka Dolasa w filmie „Jak rozpętałem drugą wojnę światową”, przez wiele lat związany ze sceną Teatru Ateneum w Warszawie.
-
W Bad Feilnbach w Bawarii zmarł w wieku 91 lat John Demjaniuk, strażnik w niemieckim obozie zagłady w Sobiborze, skazany w 2011 r. przez monachijski sąd na karę pięciu lat więzienia za udział w zamordowaniu 28 tys. Żydów.
-
W Warszawie zmarł Jan Oderfeld, matematyk, inżynier, konstruktor silników lotniczych, wieloletni wykładowca Politechniki Warszawskiej.
-
W Krakowie zmarł Czesław Słania, grafik, grawer, projektant banknotów i znaczków pocztowych, od 1959 roku pracujący w Szwecji.
-
Prezydent Aleksander Kwaśniewski, na wniosek rządu, zgodził się na udział polskiego kontyngentu wojskowego w operacji w Iraku.
-
W Warszawie zmarł Janusz Zabiegliński, muzyk jazzowy, kompozytor, saksofonista i klarnecista, lider zespołu Swingtet.
-
W Oslo Adam Małysz po raz pierwszy wygrał konkurs Pucharu świata w skokach narciarskich.
-
W Warszawie zmarł Marek Bliziński, gitarzysta, kompozytor jazzowy.
-
W kościele św. Krzyża w Podkowie Leśnej członkowie Niezależnego Zrzeszenia Studentów rozpoczęli głodówkę w intencji uwolnienia Marka Adamkiewicza, skazanego na 2,5 roku więzienia za odmowę złożenia przysięgi wojskowej, zawierającej deklarację wierności socjalizmowi i sojuszowi z Armią Sowiecką.
-
Na terenie Polski rozpoczęły się wielkie manewry wojsk Układu Warszawskiego pod kryptonimem „Sojuz 81”; trwały do 7 kwietnia tego roku.
-
Premiera telewizyjnego filmu Andrzeja Wajdy „Przekładaniec”, na podstawie opowiadania Stanisława Lema.
-
W Warszawie zmarł Tadeusz Szturm de Sztrem, działacz socjalistyczny, członek PPS, PPS-WRN, żołnierz I Brygady Legionów Polskich, więzień okresu stalinowskiego.
-
W Instytucie Badań Jądrowych w Świerku pod Warszawą uruchomiony został pierwszy polski reaktor jądrowy „Anna”.
-
Premiera filmu „Ewa chce spać” w reżyserii Tadeusza Chmielewskiego.
-
Powstała Radiostacja Harcerska (od 1960 r. – Rozgłośnia Harcerska), nadająca na falach krótkich, formalnie pozostająca poza strukturami Radiokomitetu.
-
W Paryżu zmarła Irene Joliot-Curie, francuska fizykochemiczka, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w roku 1935, działaczka socjalistyczna, córka Marii Skłodowskiej i Piotra Curie.
-
Oddziały Armii Czerwonej zajęły niemiecki obóz w Łambinowicach – Stalag 344 Lamsdorf, wyzwalając według różnych szacunków od kilkuset do 4 tys. wycieńczonych jeńców, głównie sowieckich.
-
Do niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu przybyły pierwsze transporty Żydów; deportowana ludność pochodziła z Lublina i Lwowa.
-
Premiera filmu „Trzy serca” w reżyserii Michała Waszyńskiego.
-
Polskie ultimatum wobec Litwy z żądaniem nawiązania stosunków dyplomatycznych.
-
W Czeladzi urodził się Henryk Kuźniak, muzyk, kompozytor, autor muzyki filmowej, m.in. do filmów Juliusza Machulskiego „Seksmisja”, „Vabank” i „Vabank II” oraz „Dwa księżyce” Andrzeja Barańskiego.
-
Upadł piąty rząd premiera Kazimierza Bartla. Pretekstem podania rządu do dymisji było przegłosowanie w Sejmie, przez partie Centrolewu i endecji, wotum nieufności wobec ministra pracy i opieki społecznej Aleksandra Prystora.
-
W Warszawie zmarł Antoni Lange, poeta, filozof, tłumacz, prekursor polskiej literatury fantastyczno-naukowej, autor m.in. książek „Miranda”, „W czwartym wymiarze”, „Rozmyślania”.
-
Sejm Ustawodawczy uchwalił Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, tzw. konstytucję marcową.
-
W Kozicach Górnych na Lubelszczyźnie urodził się Józef Franczak, „Lalek”, żołnierz ZWZ-AK, WiN, ostatni partyzant podziemia niepodległościowego; zginął od kul ZOMO w 1963 r.
-
We Lwowie zmarł Józef Nusbaum-Hilarowicz – zoolog, propagator idei ewolucji.
-
W Zakopanem zmarł Marian Raciborski, botanik, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego, jeden z pionierów ochrony przyrody w Polsce.
-
W Wilnie urodził się Czesław Wołłejko, aktor, wykładowca warszawskiej PWST, wystąpił m.in. w filmach „Młodość Chopina”, „Szczęściarz Antoni”, „Smarkula”, a także w serialu „Lalka”.
-
Ukazało się pierwsze wydanie polonijnej "Gazety Katolickiej w Kanadzie", pierwszego długotrwale wydawanego czasopisma polskiego w tym kraju.
-
W Łodzi urodził się Andrzej Włast, satyryk, założyciel warszawskiego teatru rewiowego „Morskie Oko”, autor tekstów piosenek, m.in. takich przebojów jak „Tango Milonga” i „Jesienne róże”; po wybuchu wojny trafił do warszawskiego getta, napisał tu swoją ostatnią piosenkę „Warszawo ma”; zginął w getcie w 1941 lub 1942 r.
-
Urodził się Bruno Winawer, fizyk, pisarz, felietonista, autor sztuk teatralnych i powieści science fiction, m.in. „Doktor Przybram”, „Dług honorowy”.
-
W Telszach na Żmudzi urodził się Gabriel Narutowicz, inżynier, minister robót publicznych i spraw zagranicznych w pierwszych rządach II RP; pierwszy prezydent Rzeczypospolitej, zamordowany przez nacjonalistę Eligiusza Niewiadomskiego w warszawskiej Zachęcie 16 grudnia 1922 r., kilka dni po objęciu urzędu.
-
Powstanie Styczniowe: bitwa pod Chrobrzem.
-
Urodził się Karol Majewski, działacz konspiracyjny, przewodniczący Rządu Narodowego w czasie Powstania Styczniowego, zesłaniec syberyjski.
-
W Paryżu powstało Towarzystwo Demokratyczne Polskie.
-
W Teatrze Wielkim w Warszawie odbył się pierwszy biletowany koncert Fryderyka Chopina.
-
W Wiedniu zmarł Józef Maksymilian Ossoliński, pisarz, historyk literatury, działacz kulturalny, założyciel Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, któremu zapisał swoje zbiory.
-
Król Prus Fryderyk Wilhelm III wydał zarządzenie dotyczące zniszczenia polskich insygniów koronnych; zostały one przetopione – uzyskane z nich srebro i złoto wykorzystano do wybicia monet, a klejnoty sprzedano.
-
W Krakowie zmarł Andrzej Badurski, lekarz, profesor medycyny, pierwszy profesor Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, założyciel pierwszego krakowskiego szpitala klinicznego.
-
W Zasławiu na Wołyniu zmarł Paweł Antoni Fontana, włoski architekt, przedstawiciel późnego baroku; autor m.in. projektu kościoła i klasztoru karmelitów trzewiczkowych w Lublinie oraz projektu przebudowy pałacu Sanguszków w Lubartowie.
-
W Bodzentynie zmarł biskup krakowski Jakub Zadzik, dyplomata, zaufany doradca Zygmunta III Wazy.