Kalendarz historyczny
29 kwietnia
-
W Krakowie zmarł prof. Karol Estreicher, historyk sztuki, dyrektor Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
-
Sejm RP uchwalił ustawę ustanawiającą 3 maja świętem narodowym.
-
W Warszawie zmarł dyrygent Kazimierz Kord, wieloletni dyrektor naczelny i artystyczny Filharmonii Narodowej w Warszawie, znany z kierowania wieloma orkiestrami symfonicznymi na całym świecie.
-
W Warszawie zmarł Wojciech Zagórski – aktor teatralny i filmowy, zagrał w wielu filmach i serialach takich jak „Janosik”, ‘Chłopi”, „Ballada o Januszku”, „Konopielka”, „Brunet wieczorową porą”, „Pułkownik Kwiatkowski”.
-
W Warszawie zmarł Wiesław Chrzanowski, prawnik, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego; w 1948 r. aresztowany przez władze komunistyczne za próbę „obalenia siłą ustroju Polski Ludowej”, skazany na osiem lat więzienia; w latach 1989–1994 przewodniczący Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego; minister sprawiedliwości (1991), marszałek Sejmu (1991–1993), senator (1997–2001).
-
W Warszawie zmarł Waldemar Baszanowski, dwukrotny mistrz olimpijski w podnoszeniu ciężarów – w Tokio (1964) i Meksyku (1968), pięciokrotny mistrz świata i sześciokrotny mistrz Europy.
-
W Warszawie zmarł Ryszard Matuszewski, historyk literatury, krytyk literacki, eseista, tłumacz, autor podręczników.
-
Premiera filmu „Cwał” w reżyserii Krzysztofa Zanussiego.
-
W Stoczni Gdańskiej z Lechem Wałęsą spotkali się kandydaci na posłów i senatorów z ramienia Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”.
-
Sejm uchwalił ustawę o Trybunale Konstytucyjnym.
-
W Gdańsku powstał Komitet Założycielski Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, głównym działaczami WZZ byli Andrzej Gwiazda, Anna Walentynowicz, Krzysztof Wyszkowski i Bogdan Borusewicz.
-
W Warszawie urodził się Mateusz Kusznierewicz, żeglarz, mistrz olimpijski z Atlanty (1996) i brązowy medalista igrzysk w Atenach (2004); wielokrotny mistrz świata i Europy.
-
Sejm przyjął ustawę o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność państwa w zamian za rentę oraz ustawę o rentach dla inwalidów wojennych i rodzin po poległych żołnierzach.
-
W Krakowie urodził się Paweł Deląg, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Szamanka”, „Ciemna strona Wenus” i „Quo vadis”.
-
W Wiedniu w finałowym meczu Pucharu Zdobywców Pucharów Górnik Zabrze przegrał z Manchesterem City 1:2.
-
Otwarcie kawiarni „Czytelnika” przy ul. Wiejskiej w Warszawie.
-
Powstało Centralne Archiwum Filmowe; przemianowane w 1970 r. na Filmotekę Polską, w 1987 r. na Filmotekę Narodową.
-
W Koninie urodził się Jan Andrzej Paweł Kaczmarek, kompozytor, autor muzyki do ponad pięćdziesięciu filmów, laureat Oscara za muzykę do filmu „Marzyciel”.
-
Premiera filmu „Gromada” w reżyserii Jerzego Kawalerowicza.
-
Najwyższy Trybunał Narodowy w Gdańsku skazał na karę śmierci Alberta Forstera, niemieckiego nazistowskiego zbrodniarza, pełniącego w latach 1939–1945 funkcję namiestnika prowincji Gdańsk-Prusy Zachodnie; wyrok przez powieszenie wykonano w 1952 r. w więzieniu na warszawskim Mokotowie.
-
W Warszawie urodziła się Stanisława Celińska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Krajobraz po bitwie”, „Nie ma róży bez ognia”, „Noce i dnie”, „Panny z Wilka”, „Pieniądze to nie wszystko”, a także w serialach „Alternatywy 4”, „Bulionerzy” i „Mamuśki”.
-
W Szczecinku urodził się Aleksander Wolszczan, astronom, badacz pulsarów – gwiazd neutronowych, odkrywca pierwszych planet poza Układem Słonecznym.
-
Z więzienia na Pawiaku wywieziono do KL Auschwitz 107 kobiet i 420 mężczyzn; wśród nich m.in. Tadeusza Borowskiego, poetę, prozaika.
-
Podczas lotu bojowego nad kanałem La Manche zginął mjr Marian Pisarek, pilot, as myśliwski, dowódca 1. Polskiego Skrzydła Myśliwskiego.
-
Sąd Okręgowy w Krakowie skazał na osiem lat więzienia Ritę Gorgonową, guwernantkę, pracującą u znanego lwowskiego architekta Stanisława Zaremby, oskarżoną o zamordowanie jego 17-letniej córki Lusi; sprawa Rity Gorgonowej była jednym z najsłynniejszych procesów sądowych II RP.
-
W Warszawie urodził się Waldemar Kazanecki, kompozytor, pianista; autor muzyki do kilkuset filmów, m.in. „Hrabiny Cosel”, „Nocy i dni” oraz serialu telewizyjnego „Czarne chmury”.
-
W Hajdukach Wielkich, obecnie dzielnica Chorzowa, urodził się Gerard Cieślik, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski, zawodnik Ruchu Chorzów.
-
Z udziałem prezydenta Stanisława Wojciechowskiego i premiera Władysława Sikorskiego odbyło się w Gdyni uroczyste otwarcie „Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybaków”.
-
W Łodzi zmarł Izrael Poznański, przemysłowiec, właściciel warsztatów tkackich w Łodzi; nazywany ostatnim, po Ludwiku Geyerze i Karolu Scheiblerze, łódzkim „królem bawełny”.
-
W Krakowie zmarł Józef Bliziński, komediopisarz.
-
Na Podlasiu władze carskie aresztowały księdza Stanisława Brzóskę, generała i naczelnego kapelana Powstania Styczniowego, ostatniego powstańca kontynuującego walkę.
-
W Słucku urodził się Witold Jodko-Narkiewicz, działacz socjalistyczny, współzałożyciel i członek władz PPS; jeden z założycieli Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych (1912).
-
W Loosdorf w Austrii urodziła się Halka Ledóchowska, misjonarka, klawerianka, pisarka; założycielka Sodalicji św. Piotra Klawera (klawerianki); beatyfikowana w 1975 r.
-
Powstanie poznańskie: pruski gen. Friedrich von Colomb, nie czekając na polityczne rozwiązania, zaatakował polski obóz w Książu, który zdobył po zaciętym boju; w walce z przeważającymi siłami pruskimi poległo kilkuset powstańców, razem z dowódcą mjr. Florianem Dąbrowskim.
-
W Paryżu założono Towarzystwo Literackie Polskie, w późniejszym okresie znane jako Towarzystwo Historyczno-Literackie. Prezesem Towarzystwa został książę Adam Jerzy Czartoryski.
-
W Petersburgu urodził się przyszły car Aleksander II Romanow, panujący w latach 1855–1881.
-
W Budlewie w okolicach Bielska Podlaskiego urodził się Jakub Falkowski, pijar, pedagog, założyciel i rektor Instytutu Głuchoniemych w Warszawie.
-
Powstanie Chmielnickiego: początek bitwy nad Żółtymi Wodami, w której armia kozacko-tatarska pokonała wojska polskie dowodzone przez Stefana Potockiego.