13 MAJA

• 1940 / 85 lat

  Z obozu jenieckiego II B Arnswalde w Choszcznie uciekło kanałami centralnego ogrzewania 22 polskich oficerów. Schwytano 17 z nich, a 5 przedostało się do Warszawy.

• 2023 / 2 lata

  W Warszawie zmarła Anna Branicka-Wolska, ostatnia przedstawicielka rodu Branickich, żołnierz Armii Krajowej, w styczniu 1945 r. aresztowana przez NKWD i wywieziona na Łubiankę, a następnie do obozu internowania w Krasnogorsku. W latach 1947-1948 więziona przez reżim komunistyczny w Polsce. Współzałożycielka Związku Sybiraków i Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego, autorka wspomnień: „Miałam szczęśliwe życie. Ostatnia z Branickich” i „Listów niewysłanych”.

• 2017 / 8 lat

  W al. Wojska Polskiego w Warszawie odsłonięto pomnik rotmistrza Witolda Pileckiego. Pomnik znajduje się w pobliżu miejsca, gdzie Pilecki został aresztowany 19 września 1940 r.

• 2001 / 24 lata

  W Warszawie zmarł Paweł Hertz, poeta, tłumacz, pisarz, eseista i edytor.

• 1984 / 41 lat

  W Santa Fe w stanie Nowy Meksyk zmarł Stanisław Ulam, matematyk, urodzony we Lwowie; współtwórca pierwszej amerykańskiej bomby wodorowej.

• 1982 / 43 lata

  Początek głodówki internowanych w Białołęce w proteście przeciwko stanowi wojennemu.

• 1981 / 44 lata

  Na placu św. Piotra w Rzymie doszło do zamachu na życie Jana Pawła II, do którego strzelał 23-letni Turek Mehmet Ali Agca.

• 1963 / 62 lata

  W Jurkowie w powiecie brzeskim urodził się Andrzej Przewoźnik, historyk, sekretarz generalny Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa (1992–2010); zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie pod Smoleńskiem.

• 1958 / 67 lat

  W Leńczach koło Krakowa urodziła się Grażyna Trela, aktorka, piosenkarka, scenarzystka, pisarka.

• 1953 / 72 lata

  W więzieniu mokotowskim zmarł ks. Zygmunt Kaczyński. Odsiadywał tam wyrok za próbę "obalenia przemocą ustroju państwa". W II RP był posłem na Sejm i dyrektorem Katolickiej Agencji Prasowej, a w rządzie RP na emigracji - ministrem wyznań religijnych i oświecenia publicznego. W 1945 r. wrócił do Polski i ponownie zaangażował się w politykę.

• 1949 / 76 lat

  W Bydgoszczy urodził się Piotr Moss, kompozytor.

• 1947 / 78 lat

  W Zakopanem urodził się Janusz Grzywacz, kompozytor, muzyk. 

• 1939 / 86 lat

  We Lwowie urodził się Włodzimierz Press, aktor, związany z warszawskimi scenami: Teatrem Ludowym, Teatrem Kwadrat oraz Teatrem Dramatycznym; znany m.in. z roli Grigorija Saakaszwilego w serialu „Czterej pancerni i pies”.

• 1934 / 91 lat

  Do dymisji podał się premier Janusz Jędrzejewicz.

• 1926 / 99 lat

  Zamach majowy: walki w Warszawie pomiędzy siłami rządowymi a oddziałami marszałka Józefa Piłsudskiego.

• 1926 / 99 lat

  W Nowych Miedzach koło Sieradza urodził się Zdzisław Tobiasz, aktor, reżyser teatralny; znany m.in. z serialu „07 zgłoś się”.

• 1901 / 124 lata

  W Ołońcu na północy Rosji urodził się Witold Pilecki, oficer ZWZ-AK, który w 1940 r. dobrowolnie poddał się aresztowaniu i wywózce do KL Auschwitz, aby zdobyć informacje o niemieckim obozie. Po ucieczce z Auschwitz walczył w Powstaniu Warszawskim. W 1947 r. został aresztowany przez władze komunistyczne, a następnie skazany na śmierć i stracony.

• 1878 / 147 lat

  W Zurychu zmarł Andrzej Towiański, filozof, reprezentant mesjanizmu polskiego, założyciel sekty religijnej, nazywanej Kołem Sprawy Bożej.

• 1863 / 162 lata

  Car Aleksander II mianował Michaiła Murawjowa generałem-gubernatorem Kraju Północno-Zachodniego (Litwy), nadając mu specjalne uprawnienia w celu brutalnego stłumienia Powstania Styczniowego.

• 1859 / 166 lat

  W Braszowie w Siedmiogrodzie urodził się Teodor Axentowicz, malarz.

• 1815 / 210 lat

  W Warszawie rozpoczęło działalność literackie Towarzystwo Iksów, skupiające najwybitniejszych pisarzy, publicystów i krytyków literackich.

• 1814 / 211 lat

  W Warszawie urodził się Aleksander Lesser, malarz, współzałożyciel Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych.

• 1794 / 231 lat

  Insurekcja Kościuszkowska: w warownym obozie pod Połańcem wojska Naczelnika Siły Zbrojnej Tadeusza Kościuszki odparły atak oddziałów rosyjskich gen. mjr. Fiodora Denisowa.

• 1785 / 240 lat

  W Wielkiej Lipie na Śląsku urodził się Iwan Dybicz, feldmarszałek rosyjski, uczestnik wojen napoleońskich, dowódca armii rosyjskiej w wojnie z Turcją (1828–1829); głównodowodzący wojsk carskich w czasie Powstania Listopadowego, pokonał wojska polskie pod Ostrołęką w maju 1831 r.

• 1350 / 675 lat

  W Łowiczu król Kazimierz Wielki zawarł sojusz antykrzyżacki z królem Danii Waldemarem IV.