Kalendarz historyczny
14 grudnia
-
Dymisja drugiego rządu Wincentego Witosa.
-
W Warszawie urodził się Eugeniusz Lokajski, lekkoatleta, w latach 30. należał do światowej czołówki oszczepników, olimpijczyk z Berlina (1936); ppor. Armii Krajowej ps. Brok; autor ponad 850 fotografii dokumentujących walkę i życie codzienne warszawskich powstańców; zginął 25 września 1944 r.
-
W Warszawie zmarł Tadeusz Ross – aktor, scenarzysta, satyryk, znany przede wszystkim jako twórca programów satyrycznych, m.in. „Zulu-Gula” oraz „Rossmówki”, które współtworzył wraz z Piotrem Fronczewskim.
-
W zmarła aktorka Hanna Stankówna, znana m.in. z „Seksmisji”, „07 zgłoś się” i „Na Wspólnej”, a także wielu ról na scenie stołecznego Teatru Polskiego i Teatru Telewizji.
-
W Warszawie zmarł aktor Piotr Machalica, znany m.in. z ról w filmach: „Dekalog IX” Krzysztofa Kieślowskiego, „Dzień świra” Marka Koterskiego i „Sztuka kochania” Jacka Bromskiego. Był związany m.in. z Teatrem Powszechnym w Warszawie, Teatrem Polonia i Och-Teatrem.
-
Sejm uchwalił Ustawę o prawie oświatowym, zakładającą między innymi stopniową likwidację gimnazjów.
-
Polska i Rosja zawarły umowę o małym ruchu granicznym między Obwodem Kaliningradzkim a częścią Pomorza, Warmii i Mazur.
-
Premiera filmu „Aviator” w reżyserii Martina Scorsese, nagrodzonego pięcioma Oscarami.
-
W Paryżu podpisano układ pokojowy dotyczący Bośni i Hercegowiny; jego podstawą było porozumienie zawarte w Dayton w listopadzie 1995 r.
-
Premiera filmu „Tato” w reżyserii Macieja Ślesickiego.
-
Sejm przyjął dymisję rządu Tadeusza Mazowieckiego.
-
W Neuchatel zmarł Friedrich Duerrenmatt, szwajcarski dramatopisarz, prozaik, teoretyk teatru; autor dramatów „Wizyta starszej pani” i „Fizycy”.
-
W Moskwie zmarł Andriej Sacharow, fizyk, nazywany „ojcem sowieckiej bomby wodorowej”, myśliciel, dysydent, krytyk komunistycznego totalitaryzmu i obrońca praw człowieka; w 1975 r. uhonorowany Pokojową Nagrodą Nobla.
-
W Kalifornii wystartował samolot Voyager, który jako pierwszy w historii wykonał lot dookoła świata bez uzupełniania paliwa; lot o dystansie ponad 40 tys. km zakończył się po 9 dniach 3 minutach i 44 sekundach.
-
W Truskolasach koło Częstochowy urodził się Jakub Błaszczykowski, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski i kapitan drużyny narodowej, zawodnik m.in. Wisły Kraków, Borussii Dortmund, Fiorentiny, VfL Wolfsburg.
-
W USA oficer wywiadu PRL Marian Zacharski został skazany na dożywocie za wykradzenie dokumentacji dotyczącej amerykańskiej obronności, m.in. systemów radarowych myśliwców F-16, bombowca strategicznego Rockwell B-1, systemu sonarowego dla okrętów podwodnych, ulepszonej rakiety ziemia-powietrze Hawk oraz pocisków rakietowych Phoenix i Patriot.
-
W obecności najwyższych władz państwowych PRL oraz premiera ZSRS Aleksieja Kosygina odbyła się uroczystość oddania do eksploatacji Huty „Katowice”.
-
W Warszawie urodziła się Anna Maria Jopek, wokalistka, kompozytorka, pianistka, autorka tekstów.
-
Grudzień ‘70: strajk robotników gdańskiej Stoczni im. Lenina żądających odwołania podwyżek i zmian personalnych w kierownictwie partii; manifestacje uliczne w Gdańsku – walki z milicją i wojskiem.
-
W Mysłowicach urodziła się Jolanta Fraszyńska, aktorka.
-
Powstała Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).
-
Prezydium rządu podjęło uchwałę o wybudowaniu w Warszawie do 1956 r. linii metra.
-
W Warszawie podczas II Zjazdu PPR i XVIII Kongresu PPS zapadła decyzja o zjednoczeniu obu partii.
-
Powstał klub piłkarski Górnik Zabrze.
-
W Szczecinie urodził się Janusz Kijowski, reżyser, scenarzysta, producent filmowy, pedagog; autor filmów „Kung-fu”, „Głosy”, „Maskarada”, „Stan strachu” i „Tragarz puchu”.
-
Nowy Jork wybrano na siedzibę Organizacji Narodów Zjednoczonych.
-
W Sopocie urodził się Andrzej Dudziński, malarz, grafik i ilustrator.
-
W związku z agresją na Finlandię Związek Sowiecki został wykluczony z Ligi Narodów.
-
Prezydent Gabriel Narutowicz przejął władzę z rąk Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. „Ja oficer czynnej służby, który nigdy przed nikim nie stawał na baczność, staję na baczność przed Polską, którą Ty reprezentujesz” – powiedział Piłsudski do Narutowicza podczas uroczystości w Belwederze.
-
Prezydent Gabriel Narutowicz przyjął dymisję rządu Juliana Nowaka.
-
W Saint-Louis urodził się Clark Terry, muzyk jazzowy, trębacz.
-
W Samborze urodził się Artur Sandauer, prozaik, krytyk literacki, tłumacz, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.
-
W Warszawie urodził się Jerzy Iwanow-Szajnowicz, pływak, reprezentant Polski w piłce wodnej. Od 1926 r. w Salonikach. W czasie II wojny agent brytyjskich służb, bohater greckiego ruchu oporu.
-
W Kościanie urodził się Feliks Stamm, trener bokserski, wychowawca kilku pokoleń polskich pięściarzy, m.in. takich mistrzów ringu jak Jerzy Kulej, Józef Grudzień czy Zbigniew Pietrzykowski.
-
W Tarnopolu urodził się Kazimierz Michałowski, archeolog, egiptolog, historyk sztuki; w 1937 roku został kierownikiem pierwszej polskiej ekspedycji badawczej w Egipcie; dzięki wykopaliskom jego zespołu powstała galeria sztuki egipskiej w Muzeum Narodowym w Warszawie; twórca szkoły archeologii śródziemnomorskiej na UW.
-
We wsi Ossala w powiecie staszowskim urodził się Adam Bień, prawnik, działacz ludowy; w czasie II wojny światowej członek władz Polskiego Państwa Podziemnego; w 1945 r. aresztowany przez NKWD i sądzony w tzw. procesie szesnastu w Moskwie.
-
Urodził się Stanisław Ostoja-Chrostowski, malarz i grafik specjalizujący się w drzeworycie, specjalista od grafiki użytkowej.
-
W Sandringham urodził się Jerzy VI, król Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, panujący w latach 1936–1952; ojciec królowej Elżbiety II.
-
W Saint-Denis urodził się Paul Eluard, francuski poeta, współtwórca surrealizmu; autor poematu „Wolność”.
-
Zmarł Antoni Wincenty Rutkowski, kompozytor, pianista i skrzypek. Tworzył m.in. pieśni chóralne i solowe, utwory kameralne.
-
W Paryżu na emigracji zmarł Ludwik Nabielak, działacz polityczny, poeta, historyk literatury. W Powstaniu Listopadowym dowodził atakiem na Belweder, walczył pod Grochowem, Iganiami i Ostrołęką.
-
W Mount Vernon w stanie w stanie Wirginia zmarł George Washington, naczelny wódz w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych, pierwszy prezydent USA (1789–1797).
-
W Warszawie urodziła się Maria Szymanowska, pianistka, kompozytorka.
-
W Warszawie urodził się Piotr Szembek, uczestnik wojen napoleońskich, generał; podczas Powstania Listopadowego w grudniu 1830 r. gubernator wojskowy Warszawy, następnie dowódca 4. Dywizji Piechoty, walczył m.in. w bitwach pod Wawrem i Olszynką Grochowską.
-
Urodził się Jerzy Andrzej Helwing, botanik i lekarz, pastor, założyciel doświadczalnego ogrodu aklimatyzacyjnego w Stulichach koło Węgorzewa.
-
Hetman Stefan Czarniecki na czele polskiej jazdy przeprawił się na duńską wyspę Als, odbijając ją z rąk Szwedów. Wydarzenie to upamiętnia tekst „Mazurka Dąbrowskiego”.
-
Wybór Marii I Stuart na królową Szkotów.
-
W Saint-Remy w Prowansji urodził się Michel de Nostredame, znany jako Nostradamus, doradca królowej Francji Katarzyny Medycejskiej, lekarz, wizjoner, autor proroctw.