> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

7 października

  • Henryk Mandelbaum, były więzień Sonderkommando w KL Auschwitz. Fot. PAP/A. Grygiel

    W niemieckim obozie Auschwitz wybuchł bunt Żydów z Sonderkommando, oddziału, który Niemcy zmuszali do prac przy usuwaniu ciał osób zamordowanych w komorach gazowych; w walce zginęło około 250 więźniów, około 200 zostało schwytanych, a następnie rozstrzelanych; wydarzenia te były największym w historii obozu powstaniem więźniów.

  • Józef Unrug. Fot. NAC

    W Brandenburgu pod Berlinem urodził się Józef Unrug, kontradmirał, w latach 1925–1939 dowódca Floty; w czasie kampanii polskiej 1939 r. dowodził wszystkimi siłami przeznaczonymi do obrony Wybrzeża.

  • W Łosiu koło Warszawy zmarł Janusz Kondratiuk, reżyser i scenarzysta, autor „Dziewczyn do wzięcia” (1972), „Czy jest tu panna na wydaniu?” (1976), „Niedzieli Barabasza” (1971), „Małej sprawy” (1975), „Klakiera” (1982) i „Złotego runa” (1996).

  • Joanna Chmielewska. Fot. PAP/CAF/T. Walczak

    W Warszawie zmarła Joanna Chmielewska, pisarka, autorka powieści kryminalno-obyczajowych, m.in. „Lesio”, „Wszystko czerwone”.

  • Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy AK przy ul. Matejki w Warszawie. Fot. PAP/M. Obara

    W Warszawie odsłonięty został Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy.

  • W Nowym Jorku zmarł Lesław Danicki, poeta i muzyk. Występując pod pseudonimem Walek Dzedzej założył Walek Dzedzej Pank Bend – pierwszą polską grupę punk-rockową.

  • Premiera filmu „Komornik” w reżyserii Feliksa Falka.

  • W Warszawie zmarł Wiesław Górnicki, dziennikarz, publicysta. W latach 1981–1990 doradca i współpracownik gen. Wojciecha Jaruzelskiego.

  • Walerian Pańko. Fot. PAP/I. Radkiewicz

    W wypadku samochodowym pod Radomskiem zginął Walerian Pańko, prezes Najwyższej Izby Kontroli, działacz opozycji demokratycznej w PRL, doradca NSZZ „Solidarność”.

  • Jerzy Łojek. Źródło: IPN

    W Warszawie zmarł Jerzy Łojek, historyk, pisarz i publicysta.

  • Premiera filmu Feliksa Falka „Idol”.

  • Ostatni delegaci I zjazdu NSZZ „Solidarność” opuszczają halę Olivia. Fot. PAP/CAF/S. Kraszewski
  • Zmarł Bolesław Mierzejewski, aktor filmowy i teatralny dwudziestolecia wojennego.

  • Jerzy Petersburski. Fot. NAC

    W Warszawie zmarł Jerzy Petersburski, kompozytor, pianista, autor m.in. piosenek „Tango Milonga” i „Ostatnia niedziela”.

  • Popularna szwedzka grupa ABBA nagrała specjalny koncert dla Telewizji Polskiej. Emisja koncertu w popularnym programie Studio 2, stała się wydarzeniem popkulturowym.

  • Krystian Zimmerman. Fot. PAP/W.Ochnio

    W Warszawie rozpoczął się IX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Jego zwycięzcą został Krystian Zimerman.

  • Początek wizyty I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka w Stanach Zjednoczonych.

  • Stare Miasto: w głębi wieża kościoła Ojców Jezuitów pw. Matki Bożej Łaskawej (L) i trójkątny gotycki szczyt sterczynowy katedry św. Jana Chrzciciela (bazylika archikatedralna pw. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela). Warszawa, 1976 r. Fot. PAP/J. Morek

    W kościele jezuitów na warszawskim Starym Mieście prymas kardynał Stefan Wyszyński dokonał koronacji obrazu patronki Warszawy Matki Bożej Łaskawej.

  • Premiera filmu Janusza Majewskiego „Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię”, wg scenariusza Krzysztofa Kąkolewskiego. W roli głównej wystąpił Zygmunt Hübner.

  • I dzień obrad Kongresu Kultury Polskiej w Teatrze Wielkim. Warszawa, październik 1966 r. Fot. PAP/CAF/H. Rosiak

    W Warszawie rozpoczął się Kongres Kultury Polskiej.

  • Premiera filmu „Mistrz” w reżyserii Jerzego Antczaka z Januszem Warneckim w roli tytułowej.

  • Jan Nowicki. Fot. PAP/M. Walczak

    Debiut teatralny Jana Nowickiego – w Starym Teatrze w Krakowie w sztuce „Zaproszenie do zamku” Jeana Anhouilla.

  • W Warszawie urodził się Wojciech Drzyzga, siatkarz, trener, dziennikarz, trzykrotny wicemistrz Europy, komentator sportowy. 

  • Proklamowano powstanie Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD).

  • Dekret PKWN o powołaniu Milicji Obywatelskiej. Na czele MO stanął Franciszek Jóźwiak.

  • Dekret PKWN o utworzeniu Państwowego Urzędu Repatriacyjnego.

  • Podziemie niepodległościowe przeprowadziło udaną akcją odbicia więźniów politycznych w Zamościu i Rzeszowie.

  • Eugeniusz Bodo po aresztowaniu przez NKWD. 1941. Źródło: Wikimedia Commons

    W sowieckim łagrze w Kotłasie, w obwodzie archangielskim, 900 km na północny wschód od Moskwy, z głodu i wycieńczenia zmarł Eugeniusz Bodo, aktor, piosenkarz, reżyser, scenarzysta, producent filmowy.

  • Pociąg wykolejony podczas akcji "Wieniec". Fot. NAC

    Oddziały dywersyjne Armii Krajowej przeprowadziły Akcję „Wieniec”, której celem były drogi zaopatrzenia niemieckiej armii walczącej na froncie wschodnim. W wyniku akcji udało się zniszczyć tory na sześciu liniach wokół warszawskiego węzła kolejowego.

  • W Warszawie urodziła się Maria Szyszkowska, filozofka, działaczka społeczna, w latach 1993–97 członek Trybunału Stanu, senator V kadencji.

  • Ryszard Pietruski. Fot. PAP/M. Belina Brzozowski

    W Wyszecinie koło Wejherowa urodził się Ryszard Pietruski, aktor, reżyser teatralny, scenarzysta; w latach 1978–1988 dyrektor Operetki Warszawskiej.

  • Suwałki. Kościół katedralny św. Aleksandra. Źródło: NAC

    W Suwałkach podpisany został układ polsko-litewski, dotyczący m.in. przebiegu linii demarkacyjnej.

  • Członkowie Rady Regencyjnej: książę Zdzisław Lubomirski, arcybiskup Aleksander Kakowski i hrabia Józef Ostrowski. 27.10.1917. Źródło: NAC

    Rada Regencyjna ogłosiła odezwę „Do Narodu Polskiego”, w której proklamowała niepodległość Polski.

  • Oficerowie 6 batalionu Legionów Polskich podczas pobytu w Baranowiczach. 08.11.1916. Fot. NAC

    Legiony Polskie po trwających ponad rok walkach na froncie wołyńskim nad Styrem i Stochodem, zostały przetransportowane do Baranowicz. Następnie rozlokowane zostały w Łomży, Różanach, Modlinie, Pułtusku i Dęblinie.

  • Josef František. Źródło: NAC

    W Otaslavicach na Morawach urodził się Josef František, jeden z najlepszych lotników alianckich w czasie II wojny światowej, pilot Dywizjonu 303.

  • Janusz Korczak. Fot. NAC

    W Warszawie u zbiegu ulic Krochmalnej i Karolkowej Towarzystwo „Pomoc dla Sierot”, opiekujące się żydowskimi dziećmi, otworzyło Dom Sierot; jego dyrektorem został Janusz Korczak, funkcję naczelnej wychowawczyni pełniła Stefania Wilczyńska.

  • W Krakowie urodził się Juliusz Żuławski, poeta, pisarz, dwukrotny prezes polskiego PEN-Clubu, syn pisarza Jerzego Żuławskiego.

  • W Krakowie w cukierni Jana Michalika rozpoczął działalność kabaret „Zielony Balonik”.

  • W Poznaniu otwarto Dom Brandtów, pierwszy w mieście nowoczesny dom towarowy.

  • Zmarł Władysław Małachowski, jeden z ważniejszych konstruktorów fotograficznych.

  • W Wilnie założono Powszechny Żydowski Związek Robotniczy na Litwie, w Polsce i w Rosji (Bund).

  • „Hołd pruski” Jana Matejki. Fot. PAP/J. Bednarczyk

    Jan Matejko przekazał Muzeum Narodowemu w Krakowie „Hołd pruski”.

  • Sukiennice – siedziba Muzeum Narodowego w Krakowie. Ok. 1880 r. Źródło: CBN Polona

    W Krakowie utworzono Muzeum Narodowe; była to pierwsza na ziemiach polskich narodowa instytucja muzealna Polaków, którzy byli pozbawieni własnego państwa i kraju, zawłaszczonego przez trzech zaborców.

  • W Baltimore zmarł Edgar Allan Poe, prozaik, poeta, krytyk literacki; twórca prozy detektywistycznej, autor m.in. nowel „Zagłada domu Usherów” i „Złoty żuk”.

  • W Paryżu urodził się Wincenty Norblin, przemysłowiec i filantrop, założyciel Fabryki Wyrobów Platerowanych w Warszawie, wnuk malarza Jana Piotra Norblina.

  • W Lachowicach urodził się Bruno Kiciński, poeta, publicysta i wydawca, założyciel "Pamiętnika Lwowskiego" (1816) i "Kuriera Warszawskiego" (1821), twórca pierwszego polskiego koncernu prasowego.

  • Michał Kleofas Ogiński. Źródło: Wikimedia Commons

    W Guzowie niedaleko Sochaczewa urodził się Michał Kleofas Ogiński, kompozytor, autor „Pożegnania ojczyzny”; w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej członek Rady Najwyższej Litewskiej; senator rosyjski.

  • Jan III Sobieski – obraz Jerzego Siemiginowskiego-Eleutera. Fot. PAP/Reprodukcja/W. Kryński

    Pod Niemirowem oddziały hetmana Jana Sobieskiego starły się w dwudniowej bitwie z tatarskimi czambułami dowodzonymi przez Dżiambet-Gireja-Sołtana.

  • „Żółkiewski pod Cecorą” Juliusza Kossaka. Źródło: CBN Polona

    W bitwie pod Cecorą z armią turecko-tatarską zginął hetman Stanisław Żółkiewski.