> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

20 listopada

  • Marian Brandys. Fot. PAP/T. Michalak

    W Warszawie zmarł Marian Brandys, pisarz, eseista, dziennikarz, autor powieści historycznych „Kozietulski i inni” oraz „Koniec świata szwoleżerów”.

  • Gen. Tadeusz Bór-Komorowski. Fot. NAC

    Rozkaz dowódcy Armii Krajowej gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” do komendantów okręgów o akcji „Burza”.

  • W Inowrocławiu zmarł Aleksander Rowiński, dziennikarz, pisarz, reportażysta, autor książek "Zygielbojma śmierć i życie", "Dreszczowce zamku Dunajec", "Przeklęte łzy słońca", "Pod klątwą kapłanów. Skarb Inków ukryty nad Dunajcem", "Pan Zagłoba".

  • W Hipolitowie na Mazowszu zmarł Andrzej Gmitruk, jeden z najwybitniejszych trenerów w historii polskiego pięściarstwa, szkolił m.in. Andrzeja Gołotę i Tomasza Adamka. Jako selekcjoner pracował z olimpijskimi reprezentantami Polski i Norwegii. Biało-czerwonych prowadził m.in. w igrzyskach olimpijskich w Seulu w 1988 r.

  • W Warszawie zmarł trener piłkarski Janusz Wójcik. W 1992 roku wywalczył z reprezentacją olimpijską wicemistrzostwo igrzysk w Barcelonie, a w latach 1997–99 prowadził kadrę narodową biało-czerwonych.

  • Olgierd Budrewicz. Fot. PAP/J. Turczyk

    W Warszawie zmarł Olgierd Budrewicz, dziennikarz, varsavianista, podróżnik; żołnierz Armii Krajowej i uczestnik Powstania Warszawskiego.

  • Jan Machulski. Fot. PAP/M. Trembecki

    W Warszawie zmarł Jan Machulski, aktor, reżyser teatralny, pedagog; założyciel i dyrektor Teatru Ochoty w Warszawie; jego najsłynniejszą filmową kreacją była rola kasiarza Henryka Kwinto w komediach kryminalnych „Vabank” i „Vabank II, czyli Riposta”.

  • W Los Angeles zmarł Robert Altman, reżyser, scenarzysta, producent filmowy; nagrodzony Oscarem za całokształt twórczości; autor filmów „MASH”, „Nashville”, "Pret-a-porter", „Gosford Park”.

  • Premiera filmu „Historia kina w Popielawach” - Jan Jakub Kolski i Grażyna Błęcka-Kolska. Fot. PAP/R. Zawistowski

    Premiera filmu „Historia kina w Popielawach” w reżyserii Jana Jakuba Kolskiego.

  • Zmarł Franciszek Strynkiewicz, rzeźbiarz.

  • Plan filmu „Psy”: odtwórca głównej roli Bogusław Linda (drugi z lewej) obok reżyser Władysław Pasikowski /P/. Fot. PAP/W. Rozmysłowicz

    Premiera filmu „Psy” w reżyserii Władysława Pasikowskiego.

  • Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło „Konwencję o prawach dziecka”.

  •  Jerzy Ziętek. Fot. PAP/CAF/D. Gładysz

    W Zabrzu zmarł Jerzy Ziętek, uczestnik Powstań Śląskich, członek BBWR; wojewoda śląski (1945), członek KC PZPR (1964–1981), przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach (1964–1973); wojewoda katowicki (1973–1975).

  • Microsoft zaprezentował światu nowatorski system operacyjny – Windows 1.0.

  • Zmarła Ruth Kowalska.

  • W Madrycie zmarł Francisco Franco, hiszpański generał, polityk, dyktator; w 1936 r. stanął na czele wojskowego przewrotu zorganizowanego przeciwko rządowi Frontu Ludowego, przejmując władzę cywilną i wojskową; od 1937 r. szef Falangi Hiszpańskiej – „wódz” (caudillo); od 1938 r. premier; po zakończonej zwycięstwem wojnie domowej sprawował w Hiszpanii władzę autorytarną; w 1947 r. proklamował monarchię, mianując się dożywotnim regentem; w 1969 r. desygnował jako swojego następcę księcia Juana Carlosa I; w 1973 r. zrezygnował ze stanowiska premiera, zachowując funkcje szefa armii i głowy państwa.

  • Stanisław Wawrzecki (stoi) podczas procesu ws. tzw. afery mięsnej. Fot. PAP/CAF/B. Miedza

    Przed Sądem Wojewódzkim w Warszawie rozpoczął się proces uczestników tzw. afery mięsnej; główny oskarżony Stanisław Wawrzecki, dyrektor Stołecznego Przedsiębiorstwa Miejskiego Handlu Mięsem, skazany został w lutym 1965 r. na karę śmierci – wyrok wykonano.

  • Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło „Deklarację Praw Dziecka”.

  • CWKS Legia Warszawa zdobyła po raz pierwszy tytuł piłkarskiego mistrza Polski w piłce nożnej.

  • Tomasz Arciszewski. Fot. NAC

    W Londynie zmarł Tomasz Arciszewski, jeden z przywódców PPS, premier RP na uchodźstwie w latach 1944–1947.

  • W Warszawie rozpoczęła działalność Akademia Teologii Katolickiej; obecnie Uniwersytet im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

  • Bolesław Bierut. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    Sejm powołał na stanowisko premiera przewodniczącego KC PZPR Bolesława Bieruta; Aleksander Zawadzki wybrany został przewodniczącym Rady Państwa.

  • We Wrocławiu urodził się Włodzimierz Stefański, siatkarz, mistrz świata z Meksyku (1974), złoty medalista olimpijski z Montrealu (1976).

  • W Opactwie Westminsterskim odbył się ślub przyszłej królowej Elżbiety II z księciem Filipem Mountbattenem.

  • Hermann Goehring, Rudolf Hess, Karl Doenitz (z tyłu) oraz – na zdjęciu z prawej - Albert Speer podczas Procesu Norymberskiego. Fot. PAP/EPA

    Przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze rozpoczął się proces niemieckich zbrodniarzy wojennych.

  • Sojusznicza Rada Kontroli przyjęła plan wysiedleń ludności niemieckiej z Polski, Czechosłowacji, Węgier i Austrii.

  • Marek Tomaszewski. Fot. PAP/CAF/E. Radoch

    W Krakowie urodził się Marek Tomaszewski, pianista, wspólnie z Wacławem Kisielewskim stworzył słynny duet fortepianowy „Marek i Wacek”.

  • Międzynarodowy Festiwal Jazzowy Jazz Jamboree 1973: zespół Old Timers i Marianna Wróblewska. Z lewej Henryk Majewski, trąbka. Fot. PAP/J. Rosikoń

    Urodziła się Marianna Wróblewska, wokalistka jazzowa.

  • Do Paktu Trzech, podpisanego 27 września 1940 r. przez Niemcy, Włochy i Japonię, przystąpiły Węgry.

  • Wacław Berent. Fot. NAC

    W Warszawie zmarł Wacław Berent, powieściopisarz, eseista, tłumacz.

  • Pięściarz Jan Szczepański (L). 1973 r. Fot. PAP/CAF/A. Rybczyński

    We wsi Małecz w okolicach Tomaszowa Mazowieckiego urodził się Jan Szczepański, bokser, mistrz olimpijski z Monachium (1972), złoty medalista  mistrzostw Europy w Madrycie (1971).

     

  • Andrzej Sariusz-Skąpski. Fot. PAP/B. Zborowski

    W Krakowie urodził się Andrzej Sariusz-Skąpski, prezes Federacji Rodzin Katyńskich; zginął w katastrofie prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r.

  • Zmarł Ludomir Mazurkiewicz, drukarz i wydawca.

  • Urodził się Bohdan Drozdowski, poeta, prozaik, dziennikarz, publicysta, tłumacz, autor sztuk scenicznych.

  • Powołano rząd Aleksandra Skrzyńskiego.

  • W Moskwie urodziła się Maja Plisiecka, rosyjska tancerka i choreografka, primabalerina moskiewskiego Teatru Bolszoj.

  • Stefan Żeromski. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja

    W Warszawie zmarł Stefan Żeromski, pisarz, publicysta, autor powieści „Popioły”, „Syzyfowe prace”, „Ludzie bezdomni”, „Wierna rzeka”, „Przedwiośnie” oraz „Dzieje grzechu”.

  • Leon Łukaszewicz. Fot. Janina Wasierowska-Bierzanek. Źródło: Wikimedia Commons

    W Warszawie urodził się Leon Łukaszewicz, jeden z pionierów informatyki w Polsce; konstruktor polskiego komputera XYZ i języka programowania EOL.

  • W Poznaniu urodził się Henryk Tomaszewski, aktor, mim, tancerz, choreograf, założyciel i dyrektor Wrocławskiego Teatru Pantomimy.

  • Michał Karaszewicz-Tokarzewski. Źródło: IPN

    Do Lwowa w czasie walk polsko-ukraińskich dotarła odsiecz wojsk polskich pod dowództwem ppłk. Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego.

  • Sekretariat Ukraińskiej Centralnej Rady. Stoją od lewej: Pawło Chrystiuk, Mykoła Stasiuk, Borys Martos. Siedzą: Iwan Steszenko, Chrystofor Baranowskyj, Wołodymyr Wynnyczenko, Serhij Jefremow, Symon Petlura. 1917 rok. Źródło: Wikimedia Commons

    Centralna Rada Ukrainy ogłosiła utworzenie niezależnej Ukraińskiej Republiki Ludowej (URL).

  • W Uji-Yamada, obecnie Ise, urodził się Kon Ichikawa, japoński reżyser, twórca nominowanego do Oscara filmu "Harfa birmańska" (1955), zaliczanego do najwybitniejszych antywojennych obrazów w historii kina.

  • Na stacji kolejowej Astapowo w guberni riazańskiej zmarł Lew Tołstoj, rosyjski prozaik, dramatopisarz, myśliciel; autor powieści „Wojna i pokój”, „Anna Karenina”, „Zmartwychwstanie”, a także „Opowiadań sewastopolskich”.

  • Tradycyjne osadzanie chochoła przed Dworkiem Rydlówka w Krakowie. Uroczystość odbywa się w rocznicę słynnego wesela Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną. Kraków, 20.11.2018. Fot. PAP/J. Bednarczyk

    W kościele Mariackim w Krakowie odbył się ślub poety Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny; uroczystości weselne urządzono w Bronowicach Małych, świadkiem młodej pary był Stanisław Wyspiański, który wydarzenie to utrwalił w dramacie „Wesele”.

  • Pomnik Jana III Sobieskiego we Lwowie. Fot. NAC

    We Lwowie odsłonięto pomnik króla Jana III Sobieskiego.

  • W Wiedniu urodził się Karl von Frisch, biolog, odkrywca sposobu komunikowania się pszczół, za co otrzymał Nagrodę Nobla.

  • Arcybiskup Tadeusz Chościak Popiel dokonał uroczystego poświęcenia Cmentarza Bródnowskiego; obecnie największej nekropolii prawobrzeżnej Warszawy, a pod względem liczby pochowanych jednego z największych cmentarzy Europy.

  • Mieczysław Szczęsny Rybczyński. Fot. NAC

    Urodził się Mieczysław Szczęsny Rybczyński, inżynier hydrotechnik.

  • Karol Szajnocha. Fot. NAC

    W Komarnie koło Sambora urodził się Karol Szajnocha, historyk, publicysta, pisarz.

  • W Paryżu mocarstwa europejskie ogłosiły Akt uznania i wieczystej gwarancji neutralności Szwajcarii.

  • Podpisano drugi Traktat Paryski, kończący epokę napoleońską; zgodnie z jego postanowieniami przywrócona została granica francuska z 1790 r., na Francję nałożona została też kontrybucja w wysokości 700 mln franków.

  • Został ochrzczony (dzień urodzin nieznany) Jan Feliks Piwarski, malarz i grafik.

  • W Merseburgu w Saksonii urodził się Szymon Bogumił Zug, architekt, projektant ogrodów, twórca kościoła ewangelicko-augsburskiego pw. Świętej Trójcy w Warszawie.

  • Zmarł Mikołaj Potocki, hetman wielki koronny.

  • Jan II Kazimierz Waza wybrany został królem Polski.

  • Zmarł Krzysztof Radziwiłł, nazywany „Piorunem”, hetman wielki litewski, wojewoda wileński, przywódca protestantów na Litwie.