Kalendarz historyczny
28 stycznia
-
W Daytona Beach na Florydzie zmarła Halina Konopacka, lekkoatletka, zdobywczyni pierwszego złotego medalu olimpijskiego dla Polski – w 1928 r. wygrała konkurs rzutu dyskiem podczas igrzysk w Amsterdamie; we wrześniu 1939 r. uczestniczyła w ewakuacji za granicę złota ze skarbca Banku Polskiego.
-
W Krakowie zmarł prof. Eugeniusz Romer, geograf, twórca nowoczesnej kartografii polskiej.
-
W Lublinie zmarł Andrzej Nikodemowicz, polski kompozytor, pianista i pedagog, kompozytor utworów na fortepian i orkiestrę, a także utworów chóralnych i muzyki religijnej.
-
Odbył się ingres arcybiskupa Marka Jędraszewskiego do katedry wawelskiej.
-
IPN ogłosił, że odnaleziono czaszkę ostatniego partyzanta podziemia niepodległościowego, żołnierza WiN Józefa Franczaka pseud. Laluś, Lalek.
-
W Warszawie zmarła Stanisława Stanisławska-Majdrowicz, tancerka, choreografka, reżyserka, w latach 1970–78 dyrektorka Operetki Warszawskiej.
-
W Warszawie zmarł Kazimierz Mijal, działacz komunistyczny, członek PPR, PZPR i władz naczelnych PRL, założyciel nielegalnej Komunistycznej Partii Polski (1965), w latach 1966–83 przebywał na emigracji politycznej w Albanii i Chinach.
-
Katastrofa hali Międzynarodowych Targów Katowickich; pod gruzami zawalonego pawilonu zginęło 65 osób.
-
Pod Rysami w Tatrach lawina porwała grupę uczniów tyskiego liceum. Zginęło osiem osób, w tym jeden z opiekunów wycieczki.
-
Ukazało się ostatnie wydanie „Trybuny Ludu”, centralnego organu KC PZPR.
-
W Bytomiu zmarł Edward Szymkowiak, piłkarz, bramkarz reprezentacji Polski w latach 1952–1965; zawodnik m.in. Legii Warszawa i Polonii Bytom.
-
W Moskwie zakończyła się konferencja założycielska Stowarzyszenia MEMORIAŁ, po której rozpoczęło ono oficjalną działalność; MEMORIAŁ jest niezależną organizacją zajmującą się opisywaniem i dokumentowaniem komunistycznych represji oraz ochroną praw człowieka w Rosji i krajach byłego ZSRS; w Polsce od początku lat 90. głównym partnerem Stowarzyszenia jest Ośrodek KARTA.
-
Premiera filmu „O-bi, O-ba. Koniec cywilizacji” w reżyserii Piotra Szulkina.
-
Odbył się ingres abp. Franciszka Macharskiego do katedry wawelskiej.
-
Na antarktycznej wyspie King George w archipelagu Szetlandów rozpoczęto budowę polskiej stacji naukowej.
-
Premiera filmu „Barwy ochronne” w reżyserii Krzysztofa Zanussiego.
-
W Lozannie zmarł Stanisław Vincenz, prozaik, eseista, filozof.
-
Premiera filmu „Wszystko na sprzedaż” w reżyserii Andrzeja Wajdy.
-
Premiera pierwszego odcinka spektaklu telewizyjnego „Stawka większa niż życie”. Odcinek „Wiem, kim jesteś” wyreżyserował Janusz Morgenstern.
-
W Paryżu zmarł Maxime Weygand, francuski generał; w czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. stał na czele francuskiej misji wojskowej w Polsce; szef Sztabu Generalnego (1930-1935); w 1940 r. podczas agresji niemieckiej Naczelny Wódz wojsk francuskich.
-
Rada Ministrów postanowiła przerwać budowę metra w Warszawie, ze względu na trudną sytuację ekonomiczną.
-
Działalność rozpoczęło Archiwum Akt Nowych.
-
W Warszawie na Krakowskim Przedmieściu odsłonięto zrekonstruowany pomnik Adama Mickiewicza.
-
W Grudzicach urodził się Jerzy Szczakiel, żużlowiec, indywidualny mistrz świata z roku 1973 oraz mistrz świata w jeździe parami (1971).
-
W Tczewie urodził się Grzegorz Kołodko, prof. ekonomii, polityk, dwukrotny wicepremier i minister finansów w latach 1994–1997 i 2002–2003.
-
W Grójcu urodziła się Edyta Wojtczak, jedna z ikon Telewizji Polskiej, w której przez blisko czterdzieści lat była spikerką.
-
W Otrębusach pod Pruszkowem urodził się Krzysztof Teodor Toeplitz, pisarz, publicysta, autor scenariuszy filmowych, wykładowca Państwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Warszawie i PWSF w Łodzi.
-
W Radziejowicach urodziła się Maria Łopatkowa, działaczka społeczna, pedagog, pisarka, współtwórczyni Komitetu Obrony Praw Dziecka, posłanka na sejm PRL, senator III kadencji RP.
-
W Poznaniu urodził się Władysław Findeisen, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, rektor Politechniki Warszawskiej, senator RP.
-
W Poznaniu urodził się Andrzej Stelmachowski, prawnik, doradca komitetu strajkowego w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r., uczestnik obrad Okrągłego Stołu; marszałek senatu (1989–1991), minister edukacji narodowej (1991–1992); prezes Stowarzyszenia Wspólnota Polska w latach 1990–2008.
-
W Radomiu urodziła się Maria Fołtyn, śpiewaczka, reżyser operowy, popularyzatorka muzyki Stanisława Moniuszki.
-
W Oil City w stanie Pensylwania urodził się Francis Gabreski, amerykański pilot polskiego pochodzenia, as myśliwski II wojny światowej (28 zestrzelonych samolotów wroga) oraz wojny w Korei.
-
Początek strajku szkolnego w Królestwie Polskim.
-
W Warszawie zmarł Adam Minchheimer, kompozytor, dyrygent, pedagog, dyrektor Teatru Wielkiego w Warszawie oraz Szkoły Muzycznej, współzałożyciel Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego.
-
W Warszawie urodził się Aleksander Kamiński, harcmistrz, żołnierz AK, jeden z ideowych przywódców Szarych Szeregów, autor „Kamieni na szaniec”.
-
W Paryżu rozpoczęła się budowa Wieży Eiffla, która zakończyła się w marcu 1889 r., tuż przed otwarciem Wystawy Światowej; miała być rozebrana po 20 latach, z czasem stała się symbolem Francji i jej stolicy.
-
W Łodzi urodził się Artur Rubinstein, pianista, zaliczany do najwybitniejszych muzyków XX wieku; ceniony szczególnie za interpretacje muzyki Fryderyka Chopina.
-
W Warszawie na stokach Cytadeli stracono czterech działaczy Proletariatu: Piotra Bardowskiego, Stanisława Kunickiego, Michała Ossowskiego i Jana Pietrusińskiego.
-
W Kutaisi w Gruzji urodził się Władysław Raczkiewicz, trzykrotny minister spraw wewnętrznych (1921, 1925–1926 i 1936); od 1921 do 1939 r. pełnił kolejno funkcję wojewody nowogrodzkiego, wileńskiego, krakowskiego i pomorskiego; początkowo zbliżony do endecji, w latach 30. związany z sanacją; w 1930 r. został senatorem z listy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem, a następnie marszałkiem Senatu; od 1934 r. prezes Światowego Związku Polaków z Zagranicy; w latach 1939–1947 prezydent RP na uchodźstwie.
-
W Warszawie zmarł Jan Kiliński, mistrz szewski, przywódca warszawskich mieszczan w czasie Powstania Kościuszkowskiego, autor pamiętników.
-
Urodził się Rufin Piotrowski, działacz polityczny, uczestnik Powstania Listopadowego, pamiętnikarz.
-
W Gdańsku urodził się Jan Heweliusz, astronom, matematyk, piwowar, grafik, drukarz i wydawca; zmarł w Gdańsku 28 stycznia 1687 r.
-
Podczas sejmu konwokacyjnego posłowie uchwalili akt konfederacji warszawskiej, dotyczący m.in. tolerancji religijnej; sygnatariusze aktu obiecywali „pokój między sobą zachować, a dla różnej wiary i odmiany w kościelech krwi nie przelewać”.
-
W Piotrkowie w obecności króla Jana Olbrachta otwarto obrady sejmu walnego.