Kalendarz historyczny
8 kwietnia
-
Zbrodnia wołyńska: w kolonii Brzezina w powiecie Sarny ukraińscy nacjonaliści zamordowali około 130 Polaków – oddziałami UPA dowodził Iwan Łytwyńczuk „Dubowyj”.
-
W Wilnie urodził się Jerzy Passendorfer, reżyser, scenarzysta; twórca filmów „Zamach”, „Ostatnie dni”, „Kierunek Berlin”, „Barwy walki” oraz serialu „Janosik”.
-
W Brush Prairie w USA zmarł Janusz Zawodny, ps. Miś, żołnierz Armii Krajowej, historyk, politolog, jeden z najwybitniejszych znawców problematyki katyńskiej, konsultant Rady Bezpieczeństwa Narodowego za prezydentury Jimmy'ego Cartera i Ronalda Reagana.
-
W Warszawie zmarł Ludwik Hass, historyk, działacz polityczny związany z ruchem trockistowskim, autor wielu prac z historii ruchu robotniczego i masonerii.
-
W Watykanie odbyły się uroczystości pogrzebowe papieża Jana Pawła II.
-
Minister spraw zagranicznych RP Andrzej Olechowski złożył w Atenach formalny wniosek o przyjęcie Polski do Unii Europejskiej.
-
W Warszawie zmarł Roman Zimand, historyk literatury, krytyk literacki.
-
Premiera filmu „Seszele” w reżyserii Bogusława Lindy.
-
Zgodnie z wolą Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność” kierownictwo kampanii wyborczej do parlamentu objął Komitet Obywatelski „Solidarność”.
-
Weszła w życie tzw. nowela kwietniowa Konstytucji PRL, zakładająca przywrócenie Senatu i urzędu prezydenta.
-
Kazimierz Sabbat zastąpił Edwarda Raczyńskiego na stanowisku prezydenta RP na uchodźstwie.
-
Edward Raczyński objął urząd Prezydenta RP na uchodźstwie.
-
Za szpiegostwo „na rzecz jednego z państw NATO” na 25 lat więzienia i przepadek mienia skazany został Jerzy Pawłowski, wybitny szermierz, reprezentant Polski, wielokrotny medalista igrzysk olimpijskich i mistrzostw świata.
-
Premiera filmu Stanisława Lenartowicza „To ja zabiłem”.
-
Podpisanie Polsko-Radzieckiego Układu o Przyjaźni, Współpracy i Pomocy Wzajemnej, przedłużającego porozumienie zawarte w 1945 r. na następne 20 lat.
-
Premiera filmu „Król Maciuś I” w reżyserii Wandy Jakubowskiej.
-
W Warszawie urodziła się Sławomira Łozińska, aktorka, znana min. z ról Bronki w serialu „Daleko od szosy”, Justyny w „Granicy” oraz serialu „W labiryncie”.
-
W Toruniu urodził się Waldemar Fydrych „Major”, organizator masowych happeningów, działacz „Ruchu na Rzecz Nowej Kultury”, współtwórca Pomarańczowej Alternatywy.
-
W Londynie zmarł Wacław Niżyński, wybitny rosyjski tancerz i choreograf polskiego pochodzenia.
-
W Malborku urodził się Grzegorz Lato, piłkarz, trzykrotny uczestnik finałów Mistrzostw Świata; w 1974 r. król strzelców mundialu w RFN, na którym Polska zajęła trzecie miejsce; srebrny medalista mistrzostw świata w 1982 roku, złoty i srebrny medalista olimpijski; w latach 2008–2012 prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej.
-
W Gdyni odbyły się zaślubiny Polski z morzem żołnierzy 1. Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte.
-
W sowieckim więzieniu w Chersoniu na Ukrainie zmarł Mariusz Zaruski, generał WP, twórca Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, pionier polskiego żeglarstwa; w latach 1914–1917 żołnierz 1. Pułku Ułanów Legionów, następnie adiutant Józefa Piłsudskiego i prezydenta Stanisława Wojciechowskiego; po wybuchu II wojny światowej aresztowany we Lwowie przez NKWD.
-
ORP „Orzeł” zatopił niemiecki statek „Rio de Janeiro”, przewożący niemiecki desant do Norwegii.
-
W Warszawie zmarł Władysław Skoczylas, grafik, drzeworytnik, malarz, rzeźbiarz, autor m.in. „Pochodu zbójników”, „Teki zbójnickiej” i „Teki podhalańskiej”.
-
W Warszawie urodziła się Teresa Iżewska, aktorka, niezapomniana „Stokrotka” z filmu Andrzeja Wajdy „Kanał”, pamiętana także z ról w filmach „Baza ludzi umarłych”, „Nafta”.
-
W Raciborowicach koło Hrubieszowa urodził się Kazimierz Szołoch, jeden z przywódców strajku w Stoczni Gdańskiej w grudniu 1970 r., uczestnik Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, członek Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, współpracownik Komitetu Samoobrony Społecznej KOR i Konfederacji Polski Niepodległej. Uczestnik strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r., działacz NSZZ „Solidarność”.
-
W Sosnowcu urodził się Jerzy Przeździecki, prozaik, dramatopisarz, scenarzysta filmowy.
-
W Kończycach pod Krakowem urodził się Józef Nowak, aktor, wykonawca piosenek, wystąpił m.in. w filmach „Celuloza”, „Drugi brzeg”, „Westerplatte”, „Hasło Korn”, „Hydrozagadka”, „Wiosna panie sierżancie”, a także w serialu „Dom”.
-
Uchwałą Rady Ministrów powołano Akademię Górniczą w Krakowie.
-
W Krakowie zmarł Lucjan Rydel, poeta, dramatopisarz, tłumacz, czołowy przedstawiciel literackiego nurtu Młodej Polski, autor jasełek „Betlejem polskie”, baśni „Zaczarowane koło” i trylogii scenicznej „Zygmunt August”.
-
W Newport Beach na Bay Island w stanie Kalifornia zmarła Helena Modrzejewska, jedna z najwybitniejszych polskich aktorek; za jej najwybitniejsze kreacje uznaje się m.in. szekspirowskie role Ofelii, Julii i Lady Makbet.
-
W Przemyślu urodził się Tadeusz Kondrat, aktor filmowy i teatralny, znany m.in. z ról w filmach „Celuloza”, „Kwiecień”, „Gdzie jest trzeci król?”, „Sanatorium pod Klepsydrą” oraz roli Belzebuba w telewizyjnej adaptacji „Igraszek z diabłem” Jana Drdy.
-
W Warszawie urodził się Jan Żabiński, zoolog, fizjolog, organizator i dyrektor Ogrodu Zoologicznego w Warszawie. W czasie II wojny światowej żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego; wraz z żoną Antoniną, na terenie ogrodu zoologicznego ukrywał Żydów z warszawskiego getta; uhonorowany medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
-
W Łodzi urodził się Witold Wandurski, poeta, pisarz, dramaturg, działacz komunistyczny, rozstrzelany w ZSRS w 1934 roku.
-
W Warszawie urodził się Zygmunt Drzewiecki, pianista, pedagog, jeden z twórców Międzynarodowego Festiwalu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, czterokrotny przewodniczący jury, profesor PWSM w Warszawie.
-
We Lwowie urodził się Julian Zborowski, etnograf, językoznawca, wieloletni dyrektor Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, członek Polskiej Akademii Umiejętności.
-
W Mieszkowie koło Jarocina urodził się Stanisław Taczak, pierwszy dowódca Powstania Wielkopolskiego, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, generał WP; podczas II wojny światowej więziony w niemieckich obozach jenieckich.
-
Patriotyczna manifestacja na placu Zamkowym w Warszawie została krwawo rozpędzona przez rosyjskie wojsko, które strzelało do bezbronnych ludzi. Zginęło co najmniej 200 osób, 500 zostało rannych.
-
W majątku Kolano na Podlasiu urodził się Józef Weyssenhoff, pisarz, poeta, krytyk literacki, wydawca; autor powieści „Soból i panna”.
-
We Lwowie urodził się Jan Styka, malarz, uczeń Jana Matejki; autor obrazów o tematyce batalistycznej i patriotycznej, m.in. – wspólnie z Wojciechem Kossakiem – „Panoramy Racławickiej”, przedstawiającej polsko-rosyjską bitwę pod Racławicami w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej, „Panoramy siedmiogrodzkiej” oraz religijnej panoramy „Golgota”.
-
W Poznaniu-Chwaliszewie urodził się Karol Libelt, działacz społeczny i polityczny, uczestnik Powstania Listopadowego, i Wiosny Ludów, przywódca Koła Polskiego w parlamencie pruskim, współzałożyciel Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
-
Za zasługi w bitwie pod Racławicami naczelnik insurekcji Tadeusz Kościuszko mianował Bartosza Głowackiego chorążym regimentu grenadierów krakowskich.
-
W Krakowie król Zygmunt I Stary i Albrecht Hohenzollern podpisali traktat, na mocy którego książę Albrecht, uznając się lennikiem króla polskiego, został dziedzicznym władcą w Prusach; traktat poświadczał uznanie przez Polskę sekularyzacji zakonu krzyżackiego na terenie Prus i powstałego na tym obszarze państwa protestanckiego.