Kalendarz historyczny
1 kwietnia
-
W Badurkach urodził się Tadeusz Sumiński, ps. Leszczyc, fotografik, żołnierz batalionu AK „Zośka”, powstaniec warszawski.
-
Król Stefan Batory założył Akademię Wileńską, powstałą z przekształcenia istniejącego w Wilnie od 1570 r. Kolegium Jezuitów.
-
W Arizonie zmarł pułkownik Zygmunt Błażejewicz, żołnierz Armii Krajowej, dowódca 1. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej AK; w 2011 r. odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
-
Wystartował program społeczny Rodzina 500 plus.
-
W Sobótce na Dolnym Śląsku zmarła Barbara Piasecka-Johnson, wdowa po współwłaścicielu koncernu farmaceutycznego Johnson&Johnson, kolekcjonerka dzieł sztuki, filantropka.
-
W Kielcach w meczu eliminacji mistrzostw świata w piłce nożnej reprezentacja Polski odniosła najwyższe zwycięstwo w swojej historii pokonując 10:0 San Marino.
-
Sejm uchwalił ustawę „o ratyfikacji Traktatu z Lizbony zmieniającego Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, sporządzonego w Lizbonie dnia 13 grudnia 2007 r.”, upoważniającą prezydenta do dokonania ratyfikacji.
-
W Warszawie zmarł Janusz Nasfeter, reżyser filmowy, scenarzysta, autor m.in. filmów „Małe dramaty”, „Zbrodniarz i panna”, „Abel, twój brat”, „Niekochana”, „Motyle”.
-
W Warszawie zmarł Franciszek Ryszka – historyk, politolog, badacz m.in. historii III Rzeszy Niemieckiej.
-
We Wrocławiu odbył się pierwszy duży happening Pomarańczowej Alternatywy, powstałej z inicjatywy Waldemara Fydrycha „Majora”.
-
Premiera filmu „Był jazz” w reżyserii Feliksa Falka.
-
Zdzisław Najder został dyrektorem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
-
W Paryżu ukazał się pierwszy numer miesięcznika „Kontakt”, którego redaktorem naczelnym został Mirosław Chojecki.
-
Decyzją Rady Ministrów wprowadzone zostały kartki na mięso.
-
W Rochester zmarła Tamara Wiszniewska, aktorka filmowa znana m.in. z ról w „Trędowatej”, „Dziewczętach z Nowolipek”, „Kobietach nad przepaścią” i „Białym Murzynie”.
-
Pod kierownictwem Stanisława Różewicza utworzony został Zespół Realizatorów Filmowych „Tor”.
-
W Warszawie urodził się Konrad T. Lewandowski, pisarz, laureat Nagrody im. Janusza A. Zajdla, pisarz fantasy, autor serii powieści kryminalnych osadzonych w realiach dwudziestolecia międzywojennego.
-
W Nowym Jorku zmarła Helena Rubinstein, urodzona w Krakowie założycielka słynnej firmy produkującej kosmetyki; kolekcjonerka dzieł sztuki nowoczesnej, filantropka; jedna z najbogatszych kobiet na świecie.
-
W Teatrze Narodowym w Warszawie odbyła się premiera „Historyi o Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim” w reżyserii Kazimierza Dejmka.
-
W Zduńskiej Woli urodził się Paweł Królikowski, aktor, znany m.in. z seriali „Pitbull” i „Ranczo”; odtwórca głównej roli w filmie „Hel”.
-
Premiera filmu Wandy Jakubowskiej „Pożegnanie z diabłem”.
-
W Świerku pod Warszawą rozpoczęto budowę ośrodka badań jądrowych.
-
Rozporządzeniem Rady Ministrów utworzony został Świętokrzyski Park Narodowy.
-
W Milanówku zmarł Stefan Krzywoszewski, dramaturg, komediopisarz, scenarzysta, autor m.in. powieści „Zmierzch”, „Panna Jula” oraz komedii teatralnych „Edukacja Bronki”; w latach 1931–34 dyrektor Warszawskich Teatrów Dramatycznych.
-
W Głownie urodził się Ryszard Brylski, reżyser, autor filmów „Deborah”, „Żurek”, „Cudowne lato”.
-
W Warszawie odbył się uroczysty pogrzeb zastrzelonego przez UPA gen. Karola Świerczewskiego.
-
PLL LOT wznowiły połączenia na liniach krajowych.
-
Debiut teatralny Tadeusza Łomnickiego – zadebiutował rolą Pasterza w sztuce Jerzego Zawieyskiego „Mąż doskonały” na deskach Starego Teatru w Krakowie.
-
Na polecenie okupacyjnych władz niemieckich Judenrat rozpoczął w Warszawie budowę murów wokół terenu getta – „obszaru zagrożonego epidemią”.
-
W Piasku Wielkim niedaleko Nowego Korczyna urodził się Józef Grudzień, bokser, złoty medalista igrzysk olimpijskich w Tokio (1964) i wicemistrz olimpijski z Meksyku (1968); medalista mistrzostw Europy.
-
Premiera filmu Józefa Lejtesa i Edwarda Puchalskiego „Pod Twoją obronę”.
-
W Zieluniu urodziła się Helena Pilejczyk, łyżwiarka, wielokrotna mistrzyni Polski, brązowa medalistka Igrzysk Olimpijskich w Squaw Valley w 1960 roku.
-
W Krakowie urodził się Wojciech Jerzy Has, reżyser filmowy, scenarzysta; autor filmów „Pętla”, „Pożegnania”, „Rękopis znaleziony w Saragossie”, „Jak być kochaną”, „Lalka”, „Sanatorium pod Klepsydrą”.
-
W Wilnie urodziła się Józefa Hennelowa, publicystka, wieloletnia zastępczyni redaktora naczelnego „Tygodnika Powszechnego”.
-
W Warszawie urodził się Bohdan Czeszko, pisarz, scenarzysta, publicysta, autor m.in. powieści „Pokolenie”, „Przygoda w kolorach”; żołnierz Gwardii Ludowej i Armii Ludowej, powstaniec warszawski.
-
Powołano Główny Urząd Miar.
-
W Zakopanem urodził się Jerzy Ustupski, narciarz, wioślarz, brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w 1936 roku (wraz z Rogerem Vereyem), żołnierz AK, powstaniec warszawski, działacz sportowy i społeczny.
-
W Łodzi bojówka PPS dokonała udanego zamachu na wyróżniającego się okrucieństwem carskiego komisarza Michała Szatałowicza.
-
W Petersburgu urodził się Józef Mackiewicz, prozaik, publicysta, autor książek „Kontra”, „Droga donikąd”, „Nie trzeba głośno mówić”, „Lewa wolna”; w maju 1943 r., po odkryciu w Katyniu grobów oficerów polskich zamordowanych przez Sowietów, na zaproszenie niemieckie i za zgodą władz Polskiego Państwa Podziemnego, udał się do Katynia jako obserwator ekshumacji zwłok, opisał to w książce „Katyń: zbrodnia bez sądu i kary” (1944).
-
We Lwowie zmarł Leonard Marconi, rzeźbiarz, autor lwowskiego pomnika Aleksandra Fredry (po wojnie przeniesionego do Wrocławia), i stojącego na Wawelu pomnika Tadeusza Kościuszki.
-
W Warszawie urodziła się Pola Gojawiczyńska, pisarka, autorka m.in. powieści „Dziewczęta z Nowolipek”, „Rajska jabłoń”, „Słupy ogniste” oraz tomu wspomnień „Krata”.
-
W Warszawie z inicjatywy Romana Dmowskiego krajowa część Ligi Polskiej i „Zet” zostały przekształcone w Ligę Narodową.
-
W Krakowie urodził się Iwo Gall, reżyser teatralny, scenograf, pedagog.
-
Urodził się Kazimierz Tołłoczko, architekt, wykładowca Politechniki Warszawskiej, autor projektu Kolonii Akademickiej przy placu Narutowicza, tzw. domów profesorskich przy ulicy Brzozowej oraz budynków Żoliborza Dziennikarskiego.
-
W Paryżu zmarł Józef Zaliwski, członek sprzysiężenia Piotra Wysockiego, uczestnik Powstania Listopadowego, dowódca partyzantki w Królestwie Polskim w 1833 r.
-
W Dederkałach Wielkich na pograniczu Wołynia i Podola urodził się Hugo Kołłątaj, ksiądz, publicysta oświeceniowy, reformator szkolnictwa, jeden z twórców Konstytucji 3 Maja, kawaler Orderu Orła Białego.
-
W Sviadnovie niedaleko miasta Frydek-Mistek zabity został Ondraszek, Ondrasz Szebesta, śląski zbójnik, harnaś; bohater wielu opowieści ludowych Śląska Cieszyńskiego.
-
W Warszawie podpisano przymierze cesarza Leopolda I Habsburga i króla Jana III Sobieskiego wymierzone przeciwko Turcji; ze względu na obawę przed złym odbiorem porozumienia podpisanego w dzień prima aprilis, zostało ono antydatowane na 31 marca.
-
W Łyszkowicach pod Skierniewicami zmarł Wacław Leszczyński, biskup warmiński, od 1658 r. arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski.
-
Śluby Jana II Kazimierza w katedrze lwowskiej, tzw. śluby lwowskie; uznając Matkę Boską za patronkę Polski król oddawał jej w opiekę kraj pogrążony w wojnie ze Szwecją.
-
W Krakowie zmarł Zygmunt I Stary, król Polski i wielki książę litewski, panujący od 1506 r.
-
W Sandomierzu zmarł Zbigniew Oleśnicki, biskup krakowski, pierwszy polski kardynał (od 1449 r.); pochowany został w Katedrze Wawelskiej.