> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

1 kwietnia

  • Tadeusz Sumiński. Fot. Zuska. Źródło: Wikimedia Commons

    W Badurkach urodził się Tadeusz Sumiński, ps. Leszczyc, fotografik, żołnierz batalionu AK „Zośka”, powstaniec warszawski.

  • Stefan Batory - cykl obrazów olejnych Jana Matejki pt. Poczet królów i książąt polskich. Fot. PAP/Reprodukcja

    Król Stefan Batory założył Akademię Wileńską, powstałą z przekształcenia istniejącego w Wilnie od 1570 r. Kolegium Jezuitów.

  • W Arizonie zmarł pułkownik Zygmunt Błażejewicz, żołnierz Armii Krajowej, dowódca 1. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej AK; w 2011 r. odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

  • Wystartował program społeczny Rodzina 500 plus.

  • Barbara Piasecka-Johnson. Fot. PAP/S. Kraszewski

    W Sobótce na Dolnym Śląsku zmarła Barbara Piasecka-Johnson, wdowa po współwłaścicielu koncernu farmaceutycznego Johnson&Johnson, kolekcjonerka dzieł sztuki, filantropka.

  • Piłkarze reprezentacji Polski podbiegli do trenera Leo Beenhakkera, aby cieszyć się razem z nim ze zdobytej bramki w meczu eliminacji piłkarskich mistrzostw świata 2010 Polska - San Marino w Kielcach. Fot. PAP/A. Ciereszko

    W Kielcach w meczu eliminacji mistrzostw świata w piłce nożnej reprezentacja Polski odniosła najwyższe zwycięstwo w swojej historii pokonując 10:0 San Marino.

  • Sejm uchwalił ustawę „o ratyfikacji Traktatu z Lizbony zmieniającego Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, sporządzonego w Lizbonie dnia 13 grudnia 2007 r.”, upoważniającą prezydenta do dokonania ratyfikacji.

  • Realizacja zdjęć do filmu fabularnego pt. Abel twój brat, reżyseria Janusz Nasfeter (stoi P). Fot. PAP/E. Wołoszczuk

    W Warszawie zmarł Janusz Nasfeter, reżyser filmowy, scenarzysta, autor m.in. filmów „Małe dramaty”, „Zbrodniarz i panna”, „Abel, twój brat”, „Niekochana”, „Motyle”.

  • Franciszek Ryszka. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Warszawie zmarł Franciszek Ryszka – historyk, politolog, badacz m.in. historii III Rzeszy Niemieckiej.

  • Waldemar "Major" Fydrych podczas happeningu "Karnawał żebraczy" we Wrocławiu. Fot. PAP/CAF

    We Wrocławiu odbył się pierwszy duży happening Pomarańczowej Alternatywy, powstałej z inicjatywy Waldemara Fydrycha „Majora”.

  • Premiera filmu „Był jazz” w reżyserii Feliksa Falka.

  • Mirosław Chojecki. Fot. PAP/T. Michalak

    W Paryżu ukazał się pierwszy numer miesięcznika „Kontakt”, którego redaktorem naczelnym został Mirosław Chojecki.

  • Zdzisław Najder. Fot. PAP/J. Bogacz, G. Rogiński

    Zdzisław Najder został dyrektorem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

  • Kartki na mięso. Fot. PAP/A. Rybczyński

    Decyzją Rady Ministrów wprowadzone zostały kartki na mięso.

  • Tamara Wiszniewska. 1937 r. Fot. NAC

    W Rochester zmarła Tamara Wiszniewska, aktorka filmowa znana m.in. z ról w „Trędowatej”, „Dziewczętach z Nowolipek”, „Kobietach nad przepaścią” i „Białym Murzynie”.

  • Pod kierownictwem Stanisława Różewicza utworzony został Zespół Realizatorów Filmowych „Tor”.

  • W Warszawie urodził się Konrad T. Lewandowski, pisarz, laureat Nagrody im. Janusza A. Zajdla, pisarz fantasy, autor serii powieści kryminalnych osadzonych w realiach dwudziestolecia międzywojennego.

  • W Nowym Jorku zmarła Helena Rubinstein, urodzona w Krakowie założycielka słynnej firmy produkującej kosmetyki; kolekcjonerka dzieł sztuki nowoczesnej, filantropka; jedna z najbogatszych kobiet na świecie.

  • W Teatrze Narodowym w Warszawie odbyła się premiera „Historyi o Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim” w reżyserii Kazimierza Dejmka.

  • Paweł Królikowski. Fot. PAP/S. Leszczyński

    W Zduńskiej Woli urodził się Paweł Królikowski, aktor, znany m.in. z seriali „Pitbull” i „Ranczo”; odtwórca głównej roli w filmie „Hel”.

  • Premiera filmu Wandy Jakubowskiej „Pożegnanie z diabłem”.

  • W Świerku pod Warszawą rozpoczęto budowę ośrodka badań jądrowych.

  • Rozporządzeniem Rady Ministrów utworzony został Świętokrzyski Park Narodowy.

  • Stefan Krzywoszewski. Fot. NAC

    W Milanówku zmarł Stefan Krzywoszewski, dramaturg, komediopisarz, scenarzysta, autor m.in. powieści „Zmierzch”, „Panna Jula” oraz komedii teatralnych „Edukacja Bronki”; w latach 1931–34 dyrektor Warszawskich Teatrów Dramatycznych.

  • Ryszard Brylski. Fot. PAP/S. Kraszewski

    W Głownie urodził się Ryszard Brylski, reżyser, autor filmów „Deborah”, „Żurek”, „Cudowne lato”.

  • Karol Świerczewski. Fot. PAP/CAF/J. Baranowski

    W Warszawie odbył się uroczysty pogrzeb zastrzelonego przez UPA gen. Karola Świerczewskiego.

  • PLL LOT wznowiły połączenia na liniach krajowych.

  • Tadeusz Łomnicki. Fot. Muzeum Narodowe w Warszawie/PAP/W. Prażuch

    Debiut teatralny Tadeusza Łomnickiego – zadebiutował rolą Pasterza w sztuce Jerzego Zawieyskiego „Mąż doskonały” na deskach Starego Teatru w Krakowie.

  • Warszawskie getto. Źródło: Wikimedia Commons

    Na polecenie okupacyjnych władz niemieckich Judenrat rozpoczął w Warszawie budowę murów wokół terenu getta – „obszaru zagrożonego epidemią”.

  • Józef Grudzień. Fot. PAP/CAF

    W Piasku Wielkim niedaleko Nowego Korczyna urodził się Józef Grudzień, bokser, złoty medalista igrzysk olimpijskich w Tokio (1964) i wicemistrz olimpijski z Meksyku (1968); medalista mistrzostw Europy.

  • Józef Lejtes. Fot. NAC

    Premiera filmu Józefa Lejtesa i Edwarda Puchalskiego „Pod Twoją obronę”.

  • Helena Pilejczyk. Fot. PAP/S. Czarnogórski

    W Zieluniu urodziła się Helena Pilejczyk, łyżwiarka, wielokrotna mistrzyni Polski, brązowa medalistka Igrzysk Olimpijskich w Squaw Valley w 1960 roku.

  • Wojciech Has. Fot. PAP/CAF/E. Wołoszczuk

    W Krakowie urodził się Wojciech Jerzy Has, reżyser filmowy, scenarzysta; autor filmów „Pętla”, „Pożegnania”, „Rękopis znaleziony w Saragossie”, „Jak być kochaną”, „Lalka”, „Sanatorium pod Klepsydrą”.

  • Józefa Hennelowa. Fot. PAP/J. Bednarczyk

    W Wilnie urodziła się Józefa Hennelowa, publicystka, wieloletnia zastępczyni redaktora naczelnego „Tygodnika Powszechnego”.

  • W Warszawie urodził się Bohdan Czeszko, pisarz, scenarzysta, publicysta, autor m.in. powieści „Pokolenie”, „Przygoda w kolorach”; żołnierz Gwardii Ludowej i Armii Ludowej, powstaniec warszawski.

  • Powołano Główny Urząd Miar.

  • Wioślarze Roger Verey (z lewej) i Jerzy Ustupski (z prawej) w czasie treningu. 1936 r. Fot. NAC

    W Zakopanem urodził się Jerzy Ustupski, narciarz, wioślarz, brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w 1936 roku (wraz z Rogerem Vereyem), żołnierz AK, powstaniec warszawski, działacz sportowy i społeczny.

  • W Łodzi bojówka PPS dokonała udanego zamachu na wyróżniającego się okrucieństwem carskiego komisarza Michała Szatałowicza.

  • Józef Mackiewicz. Fot. NAC

    W Petersburgu urodził się Józef Mackiewicz, prozaik, publicysta, autor książek „Kontra”, „Droga donikąd”, „Nie trzeba głośno mówić”, „Lewa wolna”; w maju 1943 r., po odkryciu w Katyniu grobów oficerów polskich zamordowanych przez Sowietów, na zaproszenie niemieckie i za zgodą władz Polskiego Państwa Podziemnego, udał się do Katynia jako obserwator ekshumacji zwłok, opisał to w książce „Katyń: zbrodnia bez sądu i kary” (1944).

  • Leonard Marconi. Źródło: Wikimedia Commons

    We Lwowie zmarł Leonard Marconi, rzeźbiarz, autor lwowskiego pomnika Aleksandra Fredry (po wojnie przeniesionego do Wrocławia), i stojącego na Wawelu pomnika Tadeusza Kościuszki.

  • Pola Gojawiczyńska. Fot. NAC

    W Warszawie urodziła się Pola Gojawiczyńska, pisarka, autorka m.in. powieści „Dziewczęta z Nowolipek”, „Rajska jabłoń”, „Słupy ogniste” oraz tomu wspomnień „Krata”.

  • Roman Dmowski. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Warszawie z inicjatywy Romana Dmowskiego krajowa część Ligi Polskiej i „Zet” zostały przekształcone w Ligę Narodową.

  • Iwo Gall. Fot. NAC

    W Krakowie urodził się Iwo Gall, reżyser teatralny, scenograf, pedagog.

  • Urodził się Kazimierz Tołłoczko, architekt, wykładowca Politechniki Warszawskiej, autor projektu Kolonii Akademickiej przy placu Narutowicza, tzw. domów profesorskich przy ulicy Brzozowej oraz budynków Żoliborza Dziennikarskiego.

  • Józef Zaliwski. Fot. Wikimedia Commons

    W Paryżu zmarł Józef Zaliwski, członek sprzysiężenia Piotra Wysockiego, uczestnik Powstania Listopadowego, dowódca partyzantki w Królestwie Polskim w 1833 r.

  • Portret Hugona Kołłątaja autorstwa Józefa Peszki. Fot. PAP/Reprodukcja/J. Grelowski

    W Dederkałach Wielkich na pograniczu Wołynia i Podola urodził się Hugo Kołłątaj, ksiądz, publicysta oświeceniowy, reformator szkolnictwa, jeden z twórców Konstytucji 3 Maja, kawaler Orderu Orła Białego.

  • W Sviadnovie niedaleko miasta Frydek-Mistek zabity został Ondraszek, Ondrasz Szebesta, śląski zbójnik, harnaś; bohater wielu opowieści ludowych Śląska Cieszyńskiego.

  • W Warszawie podpisano przymierze cesarza Leopolda I Habsburga i króla Jana III Sobieskiego wymierzone przeciwko Turcji; ze względu na obawę przed złym odbiorem porozumienia podpisanego w dzień prima aprilis, zostało ono antydatowane na 31 marca.

  • W Łyszkowicach pod Skierniewicami zmarł Wacław Leszczyński, biskup warmiński, od 1658 r. arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski.

  • Śluby Jana Kazimierza w katedrze we Lwowie. Pocztówka z lat międzywojennych. Źródło: CBN Polona

    Śluby Jana II Kazimierza w katedrze lwowskiej, tzw. śluby lwowskie; uznając Matkę Boską za patronkę Polski król oddawał jej w opiekę kraj pogrążony w wojnie ze Szwecją.

  • Zygmunt I Stary pędzla Jana Matejki. Źródło: CBN Polona

    W Krakowie zmarł Zygmunt I Stary, król Polski i wielki książę litewski, panujący od 1506 r.

  • W Sandomierzu zmarł Zbigniew Oleśnicki, biskup krakowski, pierwszy polski kardynał (od 1449 r.); pochowany został w Katedrze Wawelskiej.