Kalendarz historyczny
23 grudnia
-
W Warszawie zmarł Mieczysław Pawlikowski, aktor, odtwórca m.in. roli Zagłoby w filmie Jerzego Hoffmana „Pan Wołodyjowski”; w czasie II wojny światowej służył w Dywizjonach 300 i 301 Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii.
-
W Radlinie, obecnie część Wodzisławia Śląskiego, urodził się Bolesław Kominek, kardynał, arcybiskup Wrocławia; inicjator wysłania w 1965 r. do Episkopatu Niemiec „Orędzia biskupów polskich do ich niemieckich braci w Chrystusowym urzędzie pasterskim”.
-
W Warszawie zmarł Stanisław Wielanek, instrumentalista, członek Kapeli Czerniakowskiej, autor piosenek warszawskiego folkloru.
-
W Iżewsku zmarł Michaił Kałasznikow, sowiecki konstruktor broni strzeleckiej, w tym najpopularniejszego w świecie karabinu automatycznego AK-47.
-
W Krakowie zmarł Michał Bobrowski, satyryk scenarzysta, reżyser, autor popularnego cyklu telewizyjnego „Spotkania z balladą”.
-
W Poznaniu zmarł Wacław Wilczyński, ekonomista, publicysta, żołnierz AK, podharcmistrz Szarych Szeregów.
-
Działalność zakończyła Sekcja Polska BBC.
-
Prezydent RP Lech Kaczyński złożył przed Zgromadzeniem Narodowym przysięgę na wierność Konstytucji.
-
W Santa Monica w Kalifornii zmarł prof. Jan Kott, krytyk literacki i teatralny, eseista, tłumacz.
-
Wybrany na drugą kadencję prezydent RP Aleksander Kwaśniewski złożył przed Zgromadzeniem Narodowym przysięgę na wierność Konstytucji.
-
Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski złożył przed Zgromadzeniem Narodowym przysięgę na wierność Konstytucji.
-
W Warszawie zmarła Barbara Rachwalska, aktorka.
-
W Warszawie zmarła Jadwiga Chojnacka, aktorka, pedagog; stworzyła niezapomniane kreacje w filmach „Skarb”, „Kamienne niebo” i „Chłopi”.
-
Sejm powołał rząd Jana Olszewskiego.
-
W Warszawie zmarł Kazimierz Tarwid, ekolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, powstaniec warszawski.
-
Sejm przyjął ustawy zwiększające swobodę działań gospodarczych; m.in. tzw. ustawę Wilczka (Mieczysława Wilczka – min. przemysłu) o działalności gospodarczej oraz ustawę o działalności gospodarczej z udziałem podmiotów zagranicznych.
-
W Sopocie zmarł Seweryn Pollak, poeta, filolog, tłumacz, powstaniec warszawski, współzałożyciel Towarzystwa Kusów Naukowych.
-
W Łodzi zmarł Antoni Dmochowski, biochemik, specjalista w dziedzinie chemii kwasów nukleinowych.
-
Rada Ministrów PRL podjęła uchwałę w sprawie budowy I linii metra w Warszawie.
-
Stan wojenny: ośrodki internowania zostały zamknięte, zwolniono wszystkich internowanych z wyjątkiem siedmiu członków władz NSZZ „Solidarność”: Andrzeja Gwiazdy, Mariana Jurczyka, Jana Rulewskiego, Seweryna Jaworskiego, Karola Modzelewskiego, Grzegorza Palki i Andrzeja Rozpłochowskiego.
-
Stan wojenny: prezydent Stanów Zjednoczonych Ronald Reagan ogłosił sankcje gospodarcze wobec PRL.
-
Stan wojenny: pacyfikacja strajku w Hucie Katowice przy wsparciu czołgów i desantu ze śmigłowców.
-
Urodził się Szczepan Twardoch, pisarz, publicysta; autor powieści „Wieczny Grunwald”, „Morfina”, „Drach”, „Król”.
-
Premiera serialu telewizyjnego „Czarne chmury” w reżyserii Andrzeja Konica.
-
Sejm dokonał zmian na najwyższych stanowiskach państwowych. Dotychczasowy premier Józef Cyrankiewicz został powołany na zwolnione przez Mariana Spychalskiego stanowisko przewodniczącego Rady Państwa. Nowym szefem rządu został Piotr Jaroszewicz.
-
W Warszawie zmarł Piotr Wilniewczyc, inżynier, konstruktor broni strzeleckiej, współtwórca m.in. pistoletu 9 mm Vis i pistoletu maszynowego PM-63 RAK.
-
Premiera filmu „Cafe pod Minogą” w reżyserii Bronisława Broka.
-
Po osądzeniu przez sąd wojskowy w Moskwie, według oficjalnej wersji wydarzeń, rozstrzelany został Ławrentij Beria, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Stalina, w latach 1938–1945 komisarz ludowy spraw wewnętrznych (NKWD); współodpowiedzialny za miliony ofiar czystek, terroru i głodu, zbrodnię katyńską oraz wysiedlenia i represje wobec setek tysięcy obywateli polskich.
-
W Salamance urodził się Vincente del Bosque González, hiszpański piłkarz i trener, selekcjoner reprezentacji Hiszpanii, z którą zdobył mistrzostwo świata (2010) i Europy (2012).
-
W Łodzi urodziła się Ewa Lemańska, aktorka, odtwórczyni m.in. roli Maryny w serialu telewizyjnym „Janosik”.
-
W Warszawie urodził się Tomasz Zygadło, reżyser, twórca filmów „Ćma”, „Odwet”, „Sceny dziecięce z życia prowincji”.
-
Niemcy dokonali masakry wsi Ochotnica Dolna koło Nowego Targu; w czasie tzw. krwawej Wigilii zginęło 56 osób, w tym wiele kobiet i dzieci.
-
W Poznaniu urodziła się Krystyna Kofta, pisarka, dziennikarka.
-
W Warszawie urodziła się Maja Komorowska, aktorka, znana m.in. z ról w filmach Krzysztofa Zanussiego „Życie rodzinne”, „Za ścianą”, „Bilans kwartalny”, „Cwał” oraz filmów Andrzeja Wajdy „Panny z Wilka”, „Wesele” i „Katyń”.
-
W Krakowie urodziła się Helena Rakoczy, gimnastyczna, dwukrotna olimpijka, czterokrotna złota medalistka mistrzostw świata w Bazylei w 1950 roku.
-
Sejm Rzeczpospolitej uchwalił ustawę, reorganizującą podział administracyjny dawnego zaboru austriackiego i utworzył województwa: krakowskie, lwowskie, stanisławowskie i tarnopolskie.
-
Z połączenia jednostek rzecznych pozostałych po zaborcach powstała nowa formacja polskiej Marynarki Wojennej – Flotylla Wiślana.
-
Urodził się Mieczysław Pszon, dziennikarz, polityk, więzień czasów stalinowskich, publicysta „Tygodnika Powszechnego”, zwolennik i współtwórca powojennego dialogu polsko-niemieckiego.
-
W Wilnie urodził się Seweryn Butrym, aktor teatralny i filmowy.
-
W Krakowie zmarł Mieczysław Gwalbert Pawlikowski, pisarz, działacz polityczny, taternik.
-
W Warszawie urodził się Jakub Berman, członek KPP, działacz Związku Patriotów Polskich i Centralnego Biura Komunistów Polski. W latach 1948–1956 członek Biura Politycznego PZPR, nadzorujący m.in. stalinowski aparat bezpieczeństwa.
-
W Łodzi ruszyła pierwsza linia tramwaju elektrycznego.
-
W Palermo urodził się Giuseppe Tomasi di Lampedusa, pisarz włoski, autor powieści „Lampart”.
-
W Stetkowcach na Wołyniu zmarł Leonard Sowiński, poeta, historyk literatury, autor „Rysu dziejów literatury polskiej”.
-
W krakowskim „Czasie” ukazał się pierwszy odcinek powieści „Potop” Henryka Sienkiewicza; dzień później publikację powieści rozpoczęło warszawskie „Słowo”.
-
W Radomiu na mocy wyroku rosyjskiego sądu wojskowego rozstrzelany został Zygmunt Chmieleński, żołnierz, uczestnik Powstania Styczniowego, naczelnik wojsk województwa krakowskiego, szef sztabu generała Józefa Hauke-Bosaka.
-
Koło Kopciowa na Litwie zmarła Emilia Plater, uczestniczka Powstania Listopadowego; pochowana została na miejscowym cmentarzu; jej postać stała się symbolem walki o niepodległość.
-
W Warszawie urodził się Adam Muenchheimer, kompozytor, dyrygent i pedagog, dyrektor Teatru Wielkiego w Warszawie, współzałożyciel Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego.
-
W Uładówce na Podolu zmarł Jan Nepomucen Potocki, pisarz, archeolog, historyk, poseł na Sejm Czteroletni; autor „Rękopisu znalezionego w Saragossie” i „Parad”.
-
W Figeac we Francji urodził się Jean-Francois Champollion, językoznawca, filolog, który w 1822 r. odczytał hieroglify egipskie.
-
W Petersburgu urodził się Aleksander I Romanow, car Rosji od 1801 r., tytularny król Polski w latach 1815–1825.
-
W Dreźnie urodził się Fryderyk August I, elektor saski, król Saksonii, książę warszawski w latach 1807–1815.