Kalendarz historyczny
15 listopada
-
Działający w warszawskim getcie konspiracyjny zespół badawczo-dokumentacyjny Oneg Szabat, powstały z inicjatywy Emanuela Ringelbluma, przygotował dla rządu RP w Londynie oraz rządów państw sprzymierzonych raport pod nazwą „Likwidacja żydowskiej Warszawy”. Raport ten wywieziony został na Zachód przez Jana Karskiego – emisariusza Polskiego Państwa Podziemnego.
-
W Warszawie urodził się Wojciech Fangor, malarz, grafik, plakacista, rzeźbiarz.
-
Został zaprzysiężony drugi rząd premiera Mateusza Morawieckiego, który został wyłoniony po wyborach parlamentarnych w październiku 2019 r.
-
W Kielcach zmarł Henryk Jachimowski, dramaturg, prozaik, poeta.
-
W Polsce weszła w życie nowelizacja ustawy antynikotynowej, dotycząca całkowitego zakazu palenia tytoniu m.in. w zakładach opieki zdrowotnej, szkołach, na dworcach, w publicznych obiektach kultury, w ogólnodostępnych miejscach przeznaczonych do wypoczynku i zabawy dzieci, na przystankach komunikacji miejskiej, w środkach publicznego transportu oraz obiektach sportowych.
-
Zmarł Janusz Christa, rysownik, twórca komiksów „Kajko i Kokosz”.
-
Zmarł Roman Waschko, publicysta i krytyk muzyczny, autor książek i artykułów, prezenter radiowy, konferansjer.
-
Zmarła Marta Mirska, piosenkarka. Największą popularnością cieszyła się w latach 40. i 50. XX wieku, przez wiele lat współpracowała z Polskim Radiem.
-
Lech Wałęsa wygłosił przemówienie w Kongresie USA.
-
W Paryżu zmarł Aleksander Tansman, polski kompozytor i pianista pochodzenia żydowskiego, współtwórca neoklasycyzmu w światowej muzyce; urodzony w 1897 r. w Łodzi, w 1920 r. przeniósł się na stałe do Paryża.
-
Milicja Obywatelska rozpoczęła akcję „Hiacynt”, polegającą na zbieraniu informacji na temat osób o orientacji homoseksualnej; uzyskane materiały miały służyć do szantażowania homoseksualistów i zmuszania ich do współpracy z SB.
-
Na Cyprze proklamowano Turecką Republikę Cypru Północnego.
-
Zmarł Franciszek Fenikowski, poeta, reportażysta.
-
W Krakowie odbyła się prapremiera spektaklu Tadeusza Kantora „Wielopole, Wielopole”.
-
Zmarł Tadeusz Kaźmierski, aktor, spiker radiowy, lektor „Fali 56” oraz audycji „Z kraju i ze świata”, brał udział w słuchowiskach, przez wiele lat kierownik i dyrektor Teatru Powszechnego w Warszawie.
-
W Warszawie urodził się Robert Sycz, wioślarz, mistrz olimpijski z Sydney (2000) i Aten (2004); dwukrotny mistrz świata.
-
W Berlinie Zachodnim zmarł Arnold Słucki, poeta.
-
W USA pojawił się na rynku pierwszy mikroprocesor na świecie.
-
W Warszawie urodził się Grzegorz Damięcki, aktor Teatru Ateneum; wystąpił m.in. w filmach „Jasminum”, „Pornografia”.
-
Międzynarodowa Federacja Kynologiczna zarejestrowała ogara polskiego – jedną z pięciu ras psów, które są dziełem polskich hodowców.
-
W Krakowie zmarł Andrzej Bursa, poeta, prozaik, dramaturg i dziennikarz.
-
Początek wizyty I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułki w Moskwie, w czasie której ustalono m.in. status wojsk sowieckich stacjonujących w Polsce oraz zasady repatriacji Polaków z ZSRS.
-
W Białogardzie urodził się Aleksander Kwaśniewski, członek PZPR (1977–1990), redaktor naczelny „Itd” i „Sztandaru Młodych”; minister ds. młodzieży (1985–1987); współtwórca Okrągłego Stołu; przewodniczący Rady Naczelnej SdRP (1990–1995), poseł i przewodniczący klubu parlamentarnego SLD (1991–1995), przewodniczący komisji konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego (1993–1995); prezydent RP w latach 1995–2005.
-
W Sulejówku oficerowie zorganizowali manifestację poparcia dla marszałka Józefa Piłsudskiego.
-
W Genewie rozpoczęło się pierwsze posiedzenie Ligi Narodów.
-
Proklamowano utworzenie Wolnego Miasta Gdańska.
-
Papież Benedykt XV skierował orędzie do Polaków z okazji odzyskania przez nich niepodległości.
-
W Vevey w Szwajcarii zmarł Henryk Sienkiewicz, pisarz, laureat literackiej Nagrody Nobla w 1905 r., autor m.in. „Trylogii”, „Quo vadis” oraz „W pustyni i w puszczy”.
-
Władze niemieckie wydały zgodę na otwarcie w Warszawie polskich uczelni: uniwersytetu i politechniki.
-
Zmarł Stanisław Kostanecki, jeden z najwybitniejszych polskich chemików-organików, twórca chemii flawonów.
-
Urodził się Wiesław Stanisławski, taternik, zdobywca wielu trudnych ścian tatrzańskich, autor wspomnień.
-
W Wadowicach zmarł Rafał Kalinowski, ksiądz, uczestnik Powstania Styczniowego, zesłany na Syberię, po powrocie z zesłania wstąpił do zakonu karmelitów bosych; kanonizowany w 1991 r.
-
W Jettingen w Bawarii urodził się Claus von Stauffenberg, pułkownik Wehrmachtu, oficer sztabu generalnego; w lipcu 1944 r. dokonał w Wilczym Szańcu nieudanego zamachu na przywódcę III Rzeszy Adolfa Hitlera.
-
W Nakwaszy w okolicy Brodów urodził się Leopold Buczkowski, pisarz, malarz, grafik; autor powieści „Czarny potok”.
-
Uruchomiono Kolej Warszawsko-Kaliską; linia była szerokotorowa (1535 mm), a jej długość wynosiła 252 km.
-
Urodził się Stanisław Szpinalski, pianista i pedagog, laureat I Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w 1927 roku.
-
W Borszczowie na Podolu urodził się Bronisław Duch, generał WP, dowódca 1 Dywizji Grenadierów we Francji (1940) i 3 Dywizji Strzelców Karpackich (1943–1946).
-
W Warszawie urodził się Antoni Słonimski, poeta, felietonista, satyryk, krytyk teatralny i filmowy; współtwórca grupy poetyckiej Skamander, autor słynnych „Kronik Tygodniowych" publikowanych w przedwojennych „Wiadomościach literackich"; prezes Związku Literatów Polskich (1956–1959).
-
W Wilnie urodził się Wacław Makowski, prawnik, minister sprawiedliwości w kilku rządach II RP, poseł na Sejm z listy BBWR (1928–1935); od 1931 r. wicemarszałek Sejmu; w latach 1935–1938 wicemarszałek Senatu; od 1938 r. pełnił funkcję marszałka Sejmu; 2 września 1939 r. przewodniczył ostatnim obradom Sejmu II RP.
-
W Zamościu urodził się Leopold Skulski, inżynier chemik, inicjator utworzenia Narodowego Zjednoczenia Ludowego, premier RP w latach 1919–1920, minister spraw wewnętrznych (1920–1921), działacz OZN; jesienią 1939 r. aresztowany przez NKWD, zmarł lub został zamordowany w nieznanych bliżej okolicznościach.
-
W Krakowie urodził się Stanisław Kutrzeba, historyk prawa, profesor, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
-
W Wilnie urodził się Kazimierz Porębski, wiceadmirał, pierwszy dowódca Marynarki Wojennej RP w okresie międzywojennym.
-
W Szczawnie-Zdroju (niem. Bad Salzbrunn), urodził się Gerhart Hauptmann, niemiecki dramaturg, pisarz, poeta; laureat literackiej Nagrody Nobla w 1912 r.
-
W Stebniku koło Drohobycza urodził się Juliusz Leo, prawnik, poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego i austriackiej Rady Państwa; prezydent Krakowa (1904–1918), twórca tzw. Wielkiego Krakowa; pierwszy prezes Naczelnego Komitetu Narodowego (1914).
-
Urodził się Hugo Zapałowicz, przyrodnik i podróżnik.
-
Rozpoczęła działalność Akademia Leopoldyńska, pierwszy uniwersytet we Wrocławiu i na Śląsku.
-
W Amsterdamie zmarł Jan Amos Komensky, czeski pedagog, filolog, myśliciel, duchowny braci czeskich; z powodu prześladowań religijnych w Czechach od 1627 r. na emigracji; przez wiele lat przybywał w Lesznie, ucząc w gimnazjum.
-
W Warszawie niezrównoważony psychicznie szlachcic Michał Piekarski zaatakował czekanem wychodzącego z kolegiaty św. Jana króla Zygmunta III Wazę, który został lekko poraniony; zamachowca ujęto, poddano torturom i stracono publicznie.
-
W Kolonii zmarł Albert Wielki, filozof, teolog, czołowy scholastyk XIII wieku, nauczyciel Tomasza z Akwinu; Doktor Kościoła, kanonizowany w 1931 r.