> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

20 czerwca

  • Zofia Hertz. Fot. PAP/T. Abramowicz

    W Maissons-Laffitte zmarła Zofia Hertz – wydawca, współzałożycielka Instytutu Literackiego i „Kultury”, współpracowniczka Jerzego Giedroycia.

  • Józef Ostrowski. Fot. NAC

    W Maluszynie koło Radomska zmarł Józef Ostrowski, ziemianin, członek Stronnictwa Polityki Realnej; poseł do rosyjskiej Dumy (1906–1910); w latach 1917–1918 w składzie Rady Regencyjnej.

  • W Nowej Soli zmarł kapucyn ojciec Medard (Stanisław Parysz), ostatni żyjący kapelan Powstania Warszawskiego. Niósł pomoc duchową żołnierzom i ludności cywilnej w szpitalu powstańczym na ul. Długiej, w pobliskim kościele Dominikanów oraz w schronach przy ulicach: Miodowej, Długiej, Freta i Podwale.

  • Odbyła się pierwsza tura przedterminowych wyborów prezydenckich: Bronisław Komorowski otrzymał 41,25 proc. głosów poparcia, a Jarosław Kaczyński 36,21 proc.; frekwencja 54,94 proc.

  • W Warszawie zmarł Piotr Łazarkiewicz, reżyser, scenarzysta.

  • W Dallas zmarł Jack S. Kilby, amerykański fizyk, nagrodzony Nagrodą Nobla w 2000 r. za wkład w wynalezienie układów scalonych.

  • Sejm RP przyjął ustawę wprowadzającą bezpośredni wybór wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

  • W Niemczech Bundestag podjął decyzję o przeniesieniu stolicy kraju z Bonn do Berlina.

  • Deklaracja niepodległości Uzbekistanu.

  • W Warszawie zmarł George Bidwell, brytyjski pisarz, autor powieści historycznych.

  • Ukazał się pierwszy album zespołu Lady Pank.

  • Premiera filmu „Błękitna laguna” w reżyserii Randala Kleisera.

  • Menachem Begin. Fot. PAP/EPA

    Urodzony w Brześciu nad Bugiem Menachem Begin, objął funkcję premiera Izraela. 

  • Premiera filmu „Szczęki” w reżyserii Stevena Spielberga.

  • Premiera filmu „Chinatown” w reżyserii Romana Polańskiego.

  • Andrzej Czuma. Fot. Archiwum IPN

    Pod zarzutem próby obalenia ustroju aresztowano działaczy „Ruchu”, którzy planowali wysadzenie pomnika i Muzeum Lenina w Poroninie; wśród zatrzymanych przez SB byli m.in. Andrzej Czuma i Stefan Niesiołowski.

  • Krzysztof Penderecki. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Hamburgu odbyła się prapremiera opery Krzysztofa Pendereckiego „Diabły z Loudun”.

  • W Honolulu urodziła się Nicole Kidman – aktorka, znana m.in. z roli Virginii Woolf w filmie „Godziny”, za którą otrzymała Oscara, a także m.in. w filmach „Batman Forever”, „Za wszelką cenę”, za który otrzymała Złoty Glob, oraz „Moulin Rouge!”.

  • W Nowym Targu urodził się Piotr Cyrwus, aktor, występował w Starym Teatrze w Krakowie, od 2012 r. w Teatrze Polskim w Warszawie; w 1989 r. zagrał główną rolę w przedstawieniu Teatru Telewizji „Do piachu” w reżyserii Kazimierza Kutza; znany m.in. z serialu „Klan”.

  • W Warszawie rozegrano I Memoriał Janusza Kusocińskiego.

  • W Warszawie urodził się Jan Wołek – malarz, poeta, pisarz i pieśniarz, laureat Studenckiego Festiwalu Piosenki w Krakowie i Festiwalu Artystycznego Młodzieży Akademickiej FAMA; związany z Kazimierzem Dolnym nad Wisłą, gdzie maluje obrazy.

  • W Ostródzie urodził się Jan Purzycki, scenarzysta filmowy.

  • W Warszawie uruchomiono pierwszą po wojnie linię tramwajową łączącą ul. Kawęczyńską z ul. Wiatraczną.

  • Polska Walcząca. Fot. PAP/M. Walczak

    W Warszawie żołnierze oddziału „993/W” Wydziału Bezpieczeństwa i Kontrwywiadu Oddziału II KG AK wykonali wyrok śmierci na Eugeniuszu Świerczewskim, agencie gestapo w wywiadzie AK i bezpośrednim sprawcy aresztowania Komendanta Głównego AK gen. Stefana Roweckiego „Grota”.

  • Glinciszki na przedwojennej mapie. Źródło: CBN Polona

    Litewska policja, współpracująca z Niemcami, dokonała pacyfikacji polskiej wsi Glinciszki na Wileńszczyźnie, mordując 38 Polaków.

  • Wojciech Gąssowski. Fot. PAP/A. Grygiel

    W Warszawie urodził się Wojciech Gąssowski, piosenkarz, gitarzysta, kompozytor.

  • Teren b. niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz. Fot. PAP/J. Bednarczyk

    Doszło do brawurowej ucieczki więźniów z niemieckiego obozu Auschwitz - skradzionym samochodem i w mundurach SS na wolność wydostali się: Kazimierz Piechowski, Eugeniusz Bendera, Stanisław Jaster i Józef Lempart.

  • Gen. Władysław Sikorski. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    Premier Władysław Sikorski opuścił terytorium Francji, odlatując do Londynu; ewakuacja polskich władz emigracyjnych do Wielkiej Brytanii.

  • Cmentarz-mauzoleum Palmiry. Fot. PAP/R. Guz

    W Palmirach w ciągu dwóch dni (20–21 czerwca) Niemcy rozstrzelali 378 więźniów z Pawiaka i Al. Szucha; wśród nich m.in. Mieczysława Niedziałkowskiego, Macieja Rataja i Janusza Kusocińskiego.

  • Katarzyna Łaniewska. Fot. PAP/G. Jakubowski

    W Łodzi urodziła się Katarzyna Łaniewska, aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z serialu „Plebania”, wystąpiła także w serialach „Czterdziestolatek” i „Gruby”.

  • Urszula Kozioł. Fot. PAP/CAF/A. Hawałej

    W Rakówce pod Biłgorajem urodziła się Urszula Kozioł, poetka, prozaiczka, autorka utworów dramatycznych, felietonistka.

  • Magdalena Abakanowicz. Fot. PAP/Z. Wdowiński

    W Falentach niedaleko Warszawy urodziła się Magdalena Abakanowicz – rzeźbiarka, która zrewolucjonizowała tkaninę artystyczną nadając jej formę przestrzenną; od nazwiska twórczyni jej prace nazwano abakanami; jej prace są w zbiorach, m.in. Centre George Pompidou w Paryżu, Metropolitan Museum w Nowym Jorku i Museum of Modern Art w Kioto.

  • Józef Bem. Źródło: CBN Polona

    W Aleppo w Syrii odbyła się ekshumacja szczątków gen. Józefa Bema, które sprowadzono do Polski i złożono w mauzoleum w Tarnowie.

  • W St. Louis urodziła się Doris Hart, tenisistka; zwyciężczyni 35 turniejów wielkoszlemowych w grze pojedynczej, podwójnej i mieszanej; indywidualnie wygrała dwa razy US Open (1954, 1955) i Rolland Garros (1950, 1952), tryumfowała również w Wimbledonie (1951) i Australian Open (1949).

  • W Kołomyi urodziła się Irena Dziedzic, dziennikarka, prezenterka telewizyjna, stworzyła pierwszy w PRL talk-show „Tele-Echo”.

  • Jerzy Nowak. Fot. PAP/J. Bednarczyk

    W Brzesku urodził się Jerzy Nowak, aktor, przez kilkadziesiąt lat związany ze Starym Teatrem w Krakowie, gdzie m.in. ponad 600 razy wcielił się w postać Hirsza Singera w spektaklu „Ja jestem Żyd z Wesela”, występował również w Teatrze im. Słowackiego; w filmie „Ziemia obiecana” stworzył niezapomnianą kreację jako Zucker, zagrał także w filmach „Amator”, „Medium”, „Wiedźmin”.

  • Gen. Stanisław Szeptycki. Fot. NAC

    Wojsko Polskie pod dowództwem gen. Stanisława Szeptyckiego przejęło część Górnego Śląska przyznaną Polsce decyzją Konferencji Ambasadorów.

  • Robert Satanowski. Fot. PAP/CAF/Z. Matuszewski

    W Łodzi urodzi się Robert Satanowski, dyrygent, dyrektor artystyczny Teatru Wielkiego w Warszawie (1982–1991), wieloletni prezes Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków; w czasie II wojny światowej dowodził oddziałem partyzanckim im. Tadeusza Kościuszki, a następnie zgrupowaniem partyzantki występującym pod nazwą „Jeszcze Polska nie zginęła”, podległym dowództwu sowieckiego Ukraińskiego Sztabu Partyzanckiego; zgrupowanie to stało się schronieniem dla Polaków, zagrożonych ludobójczym terrorem OUN–UPA.

  • Igor Śmiałowski. Fot. PAP/CAF/T. Kubiak

    W Moskwie urodził się Igor Śmiałowski, aktor, przez wiele lat występował na scenach Teatru Narodowego w Warszawie, następnie w Teatrze Komedia i Teatrze Polskim; zagrał w filmach „Miasto nieujarzmione”, „Młodość Chopina”, „Znachor”, a także w serialach „Stawka większa niż życie”, „Chłopi” i „Kariera Nikodema Dyzmy”.

  • W Hobart na Tasmanii urodził się Errol Flynn, aktor, znany z ról w filmach „Kapitan Blood” i „Przygody Robin Hooda”.

  • W Beziers urodził się Jean Moulin, w czasie II wojny światowej przywódca francuskiego ruchu oporu, działacz Wolnej Francji; aresztowany przez Niemców i torturowany, zmarł w 1943 r.

  • Ukazało się pierwsze wydanie powieści „Portret Doriana Graya” Oscara Wilde.

  • Alexander Graham Bell. Źródło: Wikimedia Commons

    Alexander Graham Bell zainstalował pierwszy na świecie telefon.

  • Powstanie Styczniowe: przegrana powstańców pod dowództwem gen. Zygmunta Jordana w bitwie pod Komorowem. 

  • Po śmierci Wilhelma IV władzę w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii przejęła 18-letnia królowa Wiktoria. Okres jej rządów, trwających do 1901 r., nazwano erą wiktoriańską.

  • W Kolonii urodził się Jacques Offenbach, francuski kompozytor, dyrygent, twórca operetek; autor opery „Opowieści Hoffmanna”.

  • W Warszawie uroczyście ogłoszono powstanie Królestwa Polskiego.

  • Zmarł Franciszek Ksawery Dmochowski, poeta, publicysta; w czasie Powstania Kościuszkowskiego kierownik Wydziału Insurekcji w Radzie Najwyższej Narodowej; współzałożyciel Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

  • Aleksander Fredro. Źródło: Wikimedia Commons

    W Surochowie koło Przemyśla urodził się Aleksander Fredro, komediopisarz, poeta i pamiętnikarz, autor m.in. „Zemsty” i „Ślubów panieńskich”.

  • Dymitriady: na Kremlu zwolennicy wspieranego przez polską szlachtę Dymitra Samozwańca zamordowali obalonego kilka dni wcześniej cara Rosji Fiodora II i jego matkę Marię Skuratową-Bielską.

  • Zygmunt III Waza. Źródło: Wikimedia Commons

    W więzieniu na zamku Gripsholm w Szwecji urodził się przyszły król Polski Zygmunt III Waza – syn Katarzyny Jagiellonki i księcia Jana Wazy.