Kalendarz historyczny
25 grudnia
-
Ponad 40 Polaków zostało zamordowanych przez oddział UPA w Janówce na Wołyniu.
-
W Kaliszu urodził się Mieczysław Smorawiński, żołnierz Legionów Polskich, generał WP; we wrześniu 1939 r. dostał się do sowieckiej niewoli; przetrzymywany w obozie w Kozielsku; w kwietniu 1940 r. zamordowany przez NKWD w Katyniu.
-
W Krakowie zmarł Henryk Szordykowski, pięciokrotny złoty medalista halowych mistrzostw Europy w biegu na 1500 metrów, jedenastokrotny rekordzista Polski w biegach na różnych dystansach.
-
W Elblągu zmarł ksiądz Mieczysław Józefczyk „Miecz”, żołnierz Armii Krajowej i podziemia niepodległościowego, powstaniec warszawski, współtwórca Warmińsko-Mazurskiej Chorągwi Harcerstwa Polskiego w Olsztynie, honorowy członek NSZZ „Solidarność”.
-
W Krakowie zmarł Jerzy Bereś, rzeźbiarz i performer, uczeń Xawerego Dunikowskiego, autor wielu manifestacji artystycznych.
-
TVP 2 wyemitowała 1121, ostatni odcinek popularnej telenoweli „Złotopolscy”.
-
W Gawrych Rudzie zmarł Tytus Karpowicz, pisarz, autor książek dla dzieci i młodzieży.
-
W Izabelinie pod Warszawą zmarł Maciej Kuroń, kucharz, dziennikarz, prezenter popularnych programów o tematyce kulinarnej, syn Jacka Kuronia.
-
W Warszawie zmarł Ryszard Wojna dziennikarz i polityk, żołnierz francuskiego ruchu oporu, poseł na Sejm PRL.
-
W Warszawie zmarł arcybiskup Bronisław Dąbrowski, sekretarz Konferencji Episkopatu Polski (1969–1993); przez wiele lat przewodniczył delegacji Konferencji Episkopatu ds. Stosunków z Rządem PRL; uczestnik rozmów przygotowujących Okrągły Stół.
-
W Beverly Hills (USA) zmarł Dean Martin (właśc. Dino Paul Crocetti), amerykański aktor i piosenkarz pochodzenia włoskiego.
-
W Paryżu zmarł Emmanuel Levinas, filozof francuski.
-
W Warszawie zmarł Krzysztof Świętochowski, aktor teatralny i filmowy, lektor Polskiego Radia i Polskiej Kroniki Filmowej.
-
Michaił Gorbaczow ustąpił ze stanowiska prezydenta ZSRS.
-
Przewrót w Rumunii: Rozstrzelano komunistycznego dyktatora Nicolae Ceausescu i jego żonę Elenę.
-
W Warszawie zmarł Jan Białostocki, historyk sztuki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, autor prac „Sztuka cenniejsza niż złoto”, „Pięć wieków myśli o sztuce”.
-
W Warszawie zmarł Janusz Odrowąż, literat i satyryk, autor tekstów popularnych przebojów, m.in. „Serduszko puka w rytmie cha-cha”, „Pikulina”, „Staropolskim obyczajem”.
-
Początek sowieckiej interwencji zbrojnej w Afganistanie.
-
W Vevey w Szwajcarii zmarł Charlie Chaplin, aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy.
-
W Fiszorze koło Niegowa zmarła Stanisława Umińska, siostra Benigna, samarytanka, aktorka, bohaterka jednego z najgłośniejszych skandali dwudziestolecia międzywojennego (w 1924 roku zastrzeliła swego narzeczonego dogorywającego na raka wątroby w jednym z paryskich szpitali).
-
W Zrębinie pod Połańcem doszło do jednej z najbardziej wstrząsających zbrodni w okresie PRL. Czterech mieszkańców wsi na oczach kilkudziesięciu sąsiadów zamordowało młode małżeństwo i towarzyszącego im 12-letniego chłopca. Po dokonaniu zbrodni, sprawcy odebrali od świadków przysięgę milczenia.
-
W Londynie powstał heavy-metalowy zespół Iron Maiden.
-
Premiera filmu „Nie ma róży bez ognia” w reżyserii Stanisława Barei.
-
W Białymstoku urodził się Adam Woronowicz, aktor teatralny i filmowy.
-
Na antenie Programu Trzeciego Polskiego Radia wyemitowano pierwszy odcinek „Ilustrowanego Tygodnika Rozrywkowego”, audycji satyrycznej, wg pomysłu Jacka Janczarskiego i Adama Kreczmara, w reżyserii Jerzego Markuszewskiego.
-
Premiera filmu Wojciecha Jerzego Hasa „Szyfry”.
-
Premiera pierwszego telewizyjnego serialu kryminalnego „Kapitan Sowa na tropie” z Wiesławem Gołasem w roli głównej.
-
W Warszawie zmarła Marcjanna Fornalska ps. Babcia, działaczka ruchu robotniczego, matka Małgorzaty Fornalskiej.
-
Premiera filmu „Zabić drozda” w reżyserii Roberta Mulligana.
-
W Krakowie ponownie zaczął ukazywać się „Tygodnik Powszechny” pod redakcją Jerzego Turowicza.
-
W Aberdeen urodziła się Annie Lennox, piosenkarka, wokalistka zespołu Eurythmics.
-
Premiera filmu „Jasne łany” w reżyserii Eugeniusza Cękalskiego, uznawanego za pierwszy polski film socrealistyczny.
-
W Chorzowie urodził się Jerzy Sztwiertnia, reżyser seriali „Komediantka”, „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy”, „Plebania”.
-
Polskie Radio Szczecin rozpoczęło emisję programu.
-
W miejscowości Mala Hradna na Słowacji urodził się Laco Adamik, reżyser filmowy i teatralny; autor spektakli telewizyjnych.
-
Po kapitulacji brytyjskiej załogi Hongkong zajęty został przez wojska japońskie.
-
Niemcy spalili Nową Synagogę w Częstochowie.
-
W Poznaniu urodził się Andrzej Hulanicki, matematyk, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, twórca wrocławskiej szkoły analizy harmonicznej.
-
Premiera filmu Kazimierza Czyńskiego „Wiatr od morza”.
-
We Włodzimierzu Wołyńskim urodził się Jerzy Antczak, reżyser, jeden z twórców Teatru Telewizji, autor nominowanej do Oscara ekranizacji „Nocy i dni”, a także filmów „Hrabina Cosel” oraz „Chopin. Pragnienie miłości”.
-
W Łowiczu urodził się Mirosław Szonert, aktor teatralny i filmowy.
-
W Cajamarca (Peru) urodził się Carlos Castaneda, pisarz i antropolog.
-
W Warszawie zmarła Ester Rachel Kamińska, aktorka, założycielka Teatru Żydowskiego w Warszawie.
-
W Grodnie urodził się Wadim Berestowski, reżyser filmowy.
-
Car Mikołaj II w specjalnym rozkazie do armii i floty zapowiedział utworzenie „wolnej Polski z wszystkich trzech jej rozdzielonych terytoriów”.
-
W Krakowie zmarł Adam Chmielowski (Brat Albert), zakonnik, malarz, założyciel zgromadzeń zakonnych albertynów i albertynek oraz przytulisk dla bezdomnych; kanonizowany w 1989 r.
-
W Łodzi urodził się Mieczysław Moczar, wł. Mikołaj Demko, działacz komunistyczny, generał LWP, członek KPP, PPR i PZPR; w latach 1964–1968 minister spraw wewnętrznych.
-
W Tarnowie urodził się Stefan Bartik, drukarz, aktor teatralny i filmowy.
-
We Lwowie urodził się Karol Schayer, architekt, autor projektu gmachu Muzeum Śląskiego w Katowicach, od 1946 roku mieszkał i pracował w Libanie.
-
W Warszawie urodził się Antoni Zygmund, matematyk, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego we Lwowie, od 1940 roku na emigracji w USA, pracownik Massachusetts Institute of Technology, członek PAN i Amerykańskiej Akademii Nauk.
-
W Nowym Jorku urodził się Humphrey Bogart, aktor, bohater legendarnej „Casablanki”, zdobywca Oscara za rolę w „Afrykańskiej Królowej” (1953).
-
W Piotrkowie Trybunalskim urodził się gen. Stefan Rowecki „Grot”, żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, gen. WP; w kampanii 1939 r. dowodził Warszawską Brygadą Pancerno-Motorową; komendant Główny ZWZ-AK; aresztowany 30 czerwca 1943 r. przez Niemców i umieszczony w KL Sachsenhausen; zamordowany po wybuchu Powstania Warszawskiego na rozkaz szefa SS Heinricha Himmlera.
-
We Lwowie zmarł Józef Alojzy Retzenhein, żołnierz, publicysta i pamiętnikarz, uczestnik Powstania Listopadowego, Wiosny Ludów i Powstania Styczniowego, przyjaciel i biograf Juliusza Słowackiego, współzałożyciel Biblioteki Polskiej w Paryżu.
-
W Warszawie zmarła Narcyza Żmichowska, poetka, powieściopisarka, autorka prac pedagogicznych oraz podręczników, aktywnie działająca w ruchu emancypacyjnym.
-
Namiestnikiem Królestwa Polskiego mianowany został gen. Józef Zajączek.
-
W Klęczkowie koło Chełmna urodził się Szczepan Józef Gółkowski, drukarz i wydawca, założyciel pierwszej polskiej drukarni na Pomorzu, wydawca „Szkółki narodowej” i „Nadwiślanina”, represjonowany przez władze pruskie.
-
W Belgradzie uznany za winnego klęski w bitwie pod Wiedniem były wezyr Kara Mustafa został uduszony z rozkazu sułtana Mehmeda IV.
-
Kardynał Giovanni Angelo de Medici wybrany został papieżem, przyjmując imię Piusa IV (1559–1565).
-
Baldwin z Boulogne został koronowany na króla Jerozolimy.
-
W Gnieźnie odbyła się koronacja królewska Bolesława II Śmiałego.
-
W Gnieźnie odbyła się koronacja królewska Mieszka II.
-
Stefan I Arpad został koronowany na króla Węgier.